کاظم غریبآبادی، معاون امور بینالملل وزیر خارجه جمهوری اسلامی، در واکنش به گزارش تازه مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره فعالیتهای اعلامنشده هستهای جمهوری اسلامی، این گزارش را مبتنی بر «دادههای ساختگی» ارائهشده از سوی اسرائیل دانست.
او اقدامات اخیر آژانس را «نقض صریح» قطعنامه تأییدکننده برجام در شورای امنیت و «تلاشی سیاسی برای احیای ادعاهای اثباتنشده و گمراهکننده» توصیف کرد.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارشی اعلام کرد جمهوری اسلامی در گذشته اقدام به انجام فعالیتهای هستهای مخفیانه با استفاده از مواد اعلامنشده در سه سایت کرده است.
در گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی آمده است که آژانس به این نتیجه رسیده که این سه محل و برخی دیگر از مکانهای مرتبط، بخشی از یک برنامه هستهای اعلامنشده بودهاند که ایران تا اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی آن را به اجرا گذاشته و در چارچوب آن، از مواد هستهای اعلامنشده استفاده کرده است.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی تأیید کرده است که جمهوری اسلامی، مواد هستهای و فعالیتهای مرتبط با آن را در سه سایت اعلامنشده شامل لویزان-شیان، ورامین و تورقوزآباد پنهان کرده و به این نهاد گزارش نداده است.
همزمان عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، روز گذشته گفت که میانجی عمانی جزئیات پیشنهاد آمریکا برای توافق بر سر مهار برنامه هستهای ایران را به این کشور انتقال داده است.
او افزود که نخستین جزئیات پیشنویس پیشنهادی آمریکا برای توافق جدید بر سر مهار برنامههای هستهای کشورش را دریافت کرده است.
عباس عراقچی در پستی که در روز ۳۱ مه در شبکه اجتماعی ایکس منتشر شد، اعلام کرد که بدر البوسعیدی، وزیر امور خارجه عمان، که میانجیگری مذاکرات اخیر آمریکا و ایران را برعهده داشت، در سفری کوتاه به تهران، جزئیات پیشنهاد آمریکا را به این کشور انتقال داده است.
او به جزئیات خاصی اشاره نکرد، اما گفت که «براساس اصول، منافع ملی و حقوق مردم ایران به آن پاسخ خواهد داد.»
کرولاین لویت، سخنگوی کاخ سفید، ساعاتی بعد در روز شنبه تأیید کرد که استیو ویتکاف، فرستاده ویژه رئیسجمهور آمریکا، «طرحی دقیق و قابل قبول» را در اختیار ایران گذاشته است. لیویت افزود: «به نفع آنهاست که این پیشنهاد را قبول کنند.»
مقامات جمهوری اسلامی اعلام کردهاند که به دنبال ساخت سلاح هستهای نیستند، اما همچنان به غنیسازی اورانیوم با خلوص بالا ادامه میدهند.
دونالد ترامپ تأکید کرده که ایران نباید به سلاح هستهای دست پیدا کند و سازوکار مطمئنی را برای جلوگیری از این اتفاق در نظر دارد. با اینحال، بهنظر میرسد که مذاکرهکنندگان از هر دو طرف بر سر ادامه غنیسازی اورانیوم در ایران اختلافنظر دارند.
توافق هستهای برجام ۲۰۱۵ که دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شد، سقف غنیسازی اورانیوم ایران را ۳.۶۷ درصد تعیین کرده بود که برای تأمین سوخت نیروگاههای هستهای کفایت میکند. یکی از انتقادات اصلی ترامپ آن بود که این محدودیت صرفاً باعث میشود که دستیابی ایران به اورانیوم ۹۰ درصدی، که لازمه تولید مواد شکافتپذیر برای ساخت سلاح هستهای است، به تعویق بیافتد و نمیتواند بهطور کامل جلوی غنیسازی را بگیرد.
جمهوری اسلامی از زمان خروج آمریکا از توافق هستهای بهتدریج سطح غنیسازی اورانیوم خود را افزایش داده است.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی که زیر نظر سازمان ملل فعالیت میکند، در ماه فوریه اعلام کرد که ایران حدود ۲۷۴.۸ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۶۰ درصد در اختیار دارد.
کرولاین لیویت در بیانیه خود یکبار دیگر بر موضع دونالد ترامپ مبنی بر «ضرورت عدم دستیابی ایران به سلاح هستهای» تأکید کرد. با اینحال، لیویت به جزئیات بیشتری در رابطه با پیشنهاد جدید واشینگتن به تهران اشاره نکرد.
عباس عراقچی از روز ۱۲ آوریل تاکنون سرپرستی تیم مذاکرهکننده جمهوری اسلامی را در پنج دور گفتوگو با آمریکا برعهده داشته است. در مقابل، استیو ویتکاف تیم آمریکایی را رهبری کرده است. سه دور از این مذاکرات در عمان و دو دور نیز در ایتالیا برگزار شده است.
پیشنهاد آمریکا پیش از اعلام خبر رسمی دور ششم مذاکرات مطرح شده است. طرفین هنوز زمان و مکان دور جدید گفتوگوها را مشخص نکردهاند.
پس از دور آخر گفتوگوها که در روز ۲۳ مه در رم برگزار شد، عراقچی اعلام کرد که طرفین «درک بهتر و شفافتری از مواضع یکدیگر دارند و پیشنهادات و ایدههای مطرحشده را جهت بررسی بیشتر به دولتهای خود منتقل میکنند.»