درحالی‌که رقابت با چین و روسیه بر سر مزیت ژئوپلیتیک بالا گرفته، پنتاگون از جدیدترین استراتژی خود در منطقه قطب شمال رونمایی می‌کند.
این استراتژی، نظامی‌سازیِ فزاینده قطب شمال از جانب پکن و مسکو را در بحبوحه رقابت روزافزون بر سر منابع طبیعی زیر ذره‌بین می‌گیرد.
کتلین هیکس، معاون وزیر دفاع آمریکا گفته است که «قطب شمال از نظر استراتژیک برای امنیت آمریکا حیاتی است.»
به گفته هیکس، یکی از ملزومات امنیت ملی این است که آمریکا تضمین کند که قطب شمال در برابر تجاوزات روزافزون چین و روسیه در سراسر جهان امن و پایدار خواهد ماند.
این استراتژی ارتش آمریکا را بر آن داشته که ضمن «حضورِ حساب‌شده» در منطقه با هماهنگی متحدان قطب شمال بر سر مسائل استراتژیک، آموزشی و لجستیک، از «رویکرد نظارت و پاسخ» استفاده کند.
خانم هیکس این استراتژی را بخشی از اقدامات کلی دولت برای ایجاد بازدارندگی و کسب آمادگی لازم در قطب شمال از طریق آموزش و تمرین منظم با متحدان و همچنین سرمایه‌گذاری روی سامانه‌‌های جدید، قابلیت‌های فضایی و تجهیزات هوای سرد دانست.
یکی از این اقدامات، مدرن‌سازی فرماندهی دفاع هوافضای آمریکای شمالی است که به موجب آن آمریکا و کانادا به تهدیدات اضطراری در حریم هوافضای آمریکای شمالی پاسخ می‌دهند.
این استراتژی اولین راهبرد وزارت دفاع از سال ۲۰۱۹ است که پس از رونمایی دولت بایدن از استراتژی ملی قطب شمال در سال ۲۰۲۲ در دستور کار قرار گرفته است. این استراتژی خط‌مشی آمریکا را برای محافظت از «صلح، ثبات، رفاه و همکاری» در قطب شمال و مقابله با «چالش‌های روزافزون» چینِ کمونیست نشان می‌دهد.
قطب شمال از ذخایر عظیم منابع طبیعی مانند نفت، گاز طبیعی، فلزات خاکی کمیاب، الماس و حوزه‌های بکر ماهیگیری برخوردار است. رژیم چین در یک دهه گذشته اقدامات خود را برای قدرت‌نمایی در قطب شمال افزایش داده تا منابع این منطقه را در اختیار بگیرد.
حزب کمونیست چین که پکن را به‌عنوان یک کشور تک‌حزبی اداره می‌کند، در سال ۲۰۱۲ اعلام کرد که این کشور جزو «کشورهای نزدیک قطب شمال» است. این درحالی است که نزدیک‌ترین قلمرو چین به قطب شمال حدود ۱۴۵۰ کیلومتر با آن فاصله دارد.
رژیم چین از آن زمان تاکنون سرمایه‌گذاری خود در پروژه‌های قطب شمال را بیش از دوبرابر افزایش داده و روی استخراج مواد معدنی و فعالیت‌های علمی متمرکز شده که به پیشبرد قابلیت‌های نظامی این کشور کمک می‌کند.
چین همچنین سعی دارد یک کریدور اقتصادی جدید از طریق قطب شمال ایجاد کند. جاده ابریشم قطبی قرار است آسیا و اروپا را با دور زدن منطقه پرازدحام هند-آرام، از طریق آبراه‌های آزاد قطب شمال در امتداد سواحل شمالی روسیه به هم متصل کند.
تردد کشتی‌های تجاری، علمی و نظامی در منطقه افزایش یافته و شرایط جغرافیایی و استراتژیک منطقه را که از مدت‌ها پیش دچار آشفتگی شده بود تغییر داده است.
آیریس فرگوسن، معاون وزیر دفاع آمریکا در دفتر قطب شمال و مقاومت جهانی، می‌گوید: «ما در چند سال گذشته شاهد افزایش همکاری چین و روسیه بوده‌ایم. همچنین شاهد انجام رزمایش‌های نظامی در سواحل آلاسکا بوده‌ایم.»
خانم هیکس ادامه همکاری استراتژیک چین و روسیه را «نگران‌کننده» دانست و افزود که تحقیقات علمی چین در قطب شمال احتمالاً کاربرد نظامی دارند.
او گفت: «ما همیشه این نگرانی را داریم که تحقیقات چین کاربرد نظامی دارند… قوای مشترک باید به تجهیرات و آموزش‌های لازم برای موفقیت در قطب شمال دسترسی داشته باشند.»
خانم هیکس گفت که آمریکا روی تجهیزات هوای سرد سرمایه‌گذاری می‌کند، همان‌طور که پیش‌تر در زمینه تجهیزات تخصصی برای استقرار نیروها در خاورمیانه سرمایه‌گذاری کرده بود.
مهم‌ترین سرمایه‌گذاری آمریکا به توسعه و استقرار کشتی‌های یخ‌شکن قطبی مربوط می‌شود که در ماه‌های تابستان از دلِ یخ‌های نرمِ مسیرهای تجاری قطب شمال می‌گذرند.
در حال حاضر، آمریکا تنها دو یخ‌شکن دیزلی دارد که عمر هردو تقریباً به پایان خود نزدیک شده است. فنلاند، دیگر متحد آمریکا، ۱۲ یخ‌شکن و کانادا ۹ یخ‌شکن دارد.
در عین‌حال، روسیه حدود ۳۰ یخ‌شکن دیزلی و هفت یخ‌شکن اتمی دارد.
کاخ سفید در اوایل ماه جاری اعلام کرد که آمریکا برای ایجاد ناوگان یخ‌شکن مشترک با کانادا و فنلاند همکاری خواهد کرد تا جبهه دفاعی خود در قطب شمال را تقویت کند.
پیمان همکاری یخ‌شکن به تولید یخ‌شکن‌های قطبی کمک کرده و روند به‌اشتراک‌گذاری اطلاعات در زمینه‌های مرتبط را آسان‌تر کرده است. این پیمان همچنین به کارگران و کارشناسان کشورهای عضو اجازه می‌دهد که در کارخانجات کشتی‌سازی یکدیگر آموزش ببینند.
خانم هیکس پیمان همکاری یخ‌شکن را نمونه دیگری از همکاری‌هایی دانست که آمریکا می‌تواند از آن‌ها استفاده کند.
او گفت: «این پیمان برای اطمینان از این موضوع شکل گرفته که آمریکا از آمادگی لازم برای انجام مأموریت در قطب شمال برخوردار است.»
خانم فرگوسن نیز افزود که «ما باید توجه بیشتری به این نوع همکاری‌ها داشته باشیم.»
