نویسنده: دکتر کوئو پین وو، پزشک طب سنتی چینی
اسپوندیلولیستزیسس کمری به سرخوردگی مهرههای کمر به سمت جلو یا عقب اطلاق میشود. این عارضه میتواند باعث درد، کرختی و احساس سوزن سوزن شدن در ناحیه کمر، باسن یا ران شود و راه رفتن یا راست ایستادن را برای بیمار دشوار کند.
زمانی که کشش کمر باعث بهبودی نمیشود، طب غربی عمل جراحی را توصیه میکند.
طب سنتی چینی نیز با طب سوزنی، داروهای گیاهی، توئینا (درمان دستی) و ماساژ قادر به درمان آن نیست.
آیا کشش کمر برای رفع اسپوندیلولیستزیسس کمری مؤثر است؟ عوارض (آثار ثانویه) جراحی چیست؟ علل، علائم و راههای پیشگیری کدامند؟
حدود ۴ تا ۶ درصد از آمریکاییها از اسپوندیلولیستزیس کمری رنج میبرند، اما تعداد کمی از آنها علائم دارند یا به عمل جراحی نیاز پیدا میکنند.
کشش کمر چقدر مؤثر است؟
براساس دادههای آماری بهدستآمده از بیماران سرپایی که به اسپوندیلولیستزیس کمری مبتلا بودند، از هر ۵ پزشک غربی حدود ۴ نفر کشش مهرههای کمر را برای بهبود علائم توصیه میکردند. در مقابل، آن یک نفر- که معمولاً پزشک باتجربهتری بود- کشش مهرههای کمر را توصیه نمیکرد.
عوارض جراحی کمر
جراحی مزایای ویژهای دارد اما همیشه برای درمان اسپوندیلولیستزیس کمری جواب نمیدهد. ۱۰۰ بیمار مبتلا به اسپوندیلولیستزیسس در یک مطالعه ژاپنی تحت بررسی قرار گرفتند و بهطور متوسط ۳.۷ سال تحت پیگیری بودند. این مطالعه نشان داد که ۷۳ درصد از بیماران پس از جراحی به شکل قابلتوجهی بهبود یافتند، ۱۲ درصد بهبود قابلتوجهی نداشتند و ۱۳ درصد بلافاصله پس از جراحی با بهبودی مواجه شدند اما وضعیتشان بعداً عود پیدا کرد.
عوارض بالقوه جراحی کمر
۱. عود سرخوردگی
از نظر انحنای منعطف و طبیعی ستون فقرات، وقتی قسمتهای قدامی و خلفی ناهمترازِ مهرههای فوقانی و تحتانی با پینهای فولادی کنار هم چفت میشوند، تنه مهره آزادیِ عمل طبیعی خود را از دست میدهد. تنه مهره در مقایسه با قسمت فوقانی مهره سفت و سخت است، درحالیکه قسمت فوقانی مهره نسبتاً نرم و منعطف است و قسمت نرم فوقانی را به قسمت سفت و سخت تحتانی متصل میکند.
با انجام حرکات طبیعی در درازمدت و تحلیل رفتن مهرهها در شرایط فعلی، این احتمال وجود دارد که بیمار طی ۵ تا ۱۰ سال آینده با علائم اسپوندیلولیستزیس یا فتق دیسک بین مهرهای مواجه شود و در ناحیه کمر و ساق پا احساس درد کند.
۲. عدم بازیابی طبیعی
وقتی پینهای فولادی کار گذاشته میشوند، بسیاری از فعالیتهای توانبخشی که به تسکین درد کمک میکنند دیگر مؤثر نخواهند بود. وقتی درد پس از جراحی تسکین پیدا نمیکند یا عوارض آن چند سال بعد آشکار میشوند، درمان سختتر میشود.
چه کسانی برای جراحی مناسب هستند؟
کسانی که از اسپوندیلولیستزیس کمری حاد رنج میبرند- گرید ۲ یا بالاتر- و در ادرار و حرکت رودهها مشکل دارند با با ضعف شدید در اندام تحتانی خود دستوپنجه نرم میکنند، میتوانند برای تسکین درد جراحی کنند.
اسپوندیلولیستزیس کمری با توجه به درصد لغزش یا سرخوردگی نسبی مهرههای فوقانی و تحتانی درجهبندی میشود.
- اسپوندیلولیستزیسس گرید ۱ بین ۰ تا ۲۵ درصد است
- اسپوندیلولیستزیسس گرید ۲ بین ۲۵ تا ۴۹ درصد است
- اسپوندیلولیستزیسس گرید ۳ بین ۵۰ تا ۷۴ درصد است
- اسپوندیلولیستزیسس گرید ۴ بین ۷۵ تا ۱۰۰ درصد است
- اسپوندیلولیستزیسس گرید ۵ زمانی رخ میدهد که مهرههای فوقانی به سمت مهره زیری سر میخورند.
علل اسپوندیلولیستزیسس کمری
۱. پشت میز نشینی نامطلوب
وضعیت نامناسب در حین نشستن دلیل اصلی سرخوردگی مهرههای کمر است که درنهایت باعث فشردگی و جابهجایی آنها میشود.
۲. فشار نادرست
لیفت کردن یا انجام حرکات ورزشی در حالتهای نامناسب به سرخوردگی مهرههای کمر منجر میشود.
اسپوندیلولیستزیسس ممکن است بر اثر صدمات فیزیکی ناشی از زمین خوردن نیز رخ دهد.
۳. اضافهوزن
اضافهوزن باعث ایجاد کشش مداوم در قسمت جلویی بدن میشود و فشار نامتوازنی به ستون فقرات وارد میکند.
۴. نارسایی کلیوی
ساختار بدنی برخی از افراد به گونهای است که بنا به تعریف طب سنتی چینی گفته میشود «نارسایی کلیوی» دارند. کسانی که دچار نارسایی کلیوی هستند معمولاً عضلات ضعیفتری در اطراف ستون فقرات کمری خود دارند که نمیتواند حمایت لازم را ارائه کند و باعث بیثباتی میشود. نارسایی کلیه در این حالت فقط به معنی عملکرد ضعیف کلیه نیست، بلکه سیستم انرژی بزرگتری را در اطراف کلیهها شامل میشود که استخوانها و ستون فقرات را نیز دربرمیگیرد. افراد مبتلا به نارسایی کلیه از علائمی مانند کمردرد و پوکی استخوان رنج میبرند.
علائم اسپوندیلولیستزیس کمری
اسپوندیلولیستزیس کمری تا حد زیادی دلیل اصلی فشردگی عصب در ناحیه کمر است که باعث سیاتیک میشود. احساس سفت شدن رباطها در اطراف توده عضلانی وسیعی که استخوان خاجی، باسن و پشت ران را دربرمیگیرد، از جمله علائم رایج اسپوندیلولیستزیس کمری هستند. دلیلش این است که ماهیچههای ما در لایهای از فاسیا پیچیده شدهاند که قسمتهای بالایی و پایینی بدن را به هم متصل میکند و هرگونه سرخوردگی به سمت عقب ستون فقرات باعث ایجاد تنش میشود. تنش فاسیا را در چنگ خود میگیرد و عصبها را فشرده میکند که درنهایت باعث سفت شدن ماهیچهها و رباطها میشود. بیمار ممکن است در برخی از موارد درد شدیدی را تجربه کند و نتواند راه برود و حتی ممکن است در موارد حاد بیاختیاری ادرار و مدفوع را تجربه کند که در این حالت میزان سرخوردگی شدید است.
راههای پیشگیری از اسپوندیلولیستزیس کمری
۱. پشت میز نشینی مناسب
پشت میز نشینی مناسب در پیشگیری از اسپوندیلولیستزیس کمری حیاتی است. من همیشه ترجیح میدهم روی یکسوم جلویی صندلی بنشینم، بدنم را صاف نگهدارم و به پشتی صندلی تکیه ندهم.
برخی ممکن است وقتی صاف مینشینند کمردرد بگیرند که نشان میدهد انحنای طبیعی ستون فقرات از بین رفته و کمر در حال سفت شدن است. در طب سنتی چینی، مریدین «دوو» یکی از گذرگاههای مهم انرژی است که از ستون فقرات میگذرد. وقتی افرادی که ستون فقرات صاف دارند راست مینشینند، انرژی را تمام و کمال احساس میکنند، زیرا «دوو» در این حالت به راحتی جریان پیدا میکند.
۲. استفاده کمتر از مبل
کمتر روی مبل بنشینید و بهجای آن از صندلیهای سفت استفاده کنید. به این ترتیب، ستون فقرات شما به خودی خود صافتر میمانند.
۳. ایستادن درست در حین لیفت کردن
رمز لیفت کردن اشیاء سنگین این است که کمرتان را صاف نگهدارید و مثل یک وزنهبردار روی ران چمباتمه بزنید.
۴. تمرین دادن عضلات و تغذیه کلیه
افرادی که نارسایی کلیه دارند، احتمالاً ماهیچههای پسواس قدرتمندی ندارند. ورزش میتواند ماهیچهها و استخوانهای آنها را تقویت و رباطهای آنها را قویتر کند. یکی از گزینههایی که دارید این است که از متخصصان طب سنتی چینی برای دریافت داروهای تقویتکننده کلیه و عضلات مشاوره بگیرید.
جمعبندی
اطلاعات فوق براساس تجربه طبابت و مشاهدات چندینساله من جمعآوری شدهاند. در مقاله بعدی روشهایی را جهت بهبود علائم اسپوندیلولیستزیس کمری از طریق تمرینات ساده خودتوانبخشی و اجتناب از عمل جراحی و دارو معرفی خواهم کرد.
دیدگاه ارائهشده در این مقاله نقطه نظر نویسنده بوده و لزوماً منعکسکننده دیدگاه اپک تایمز نیست.