مارک کارنی، رئیس سابق بانک مرکزی کانادا، در رقابت رهبری لیبرال‌ها به پیروزی رسید و متعاقب پایان دوران گذار جاستین ترودو، رهبر سابق کشور، به نخست‌وزیری خواهد رسید.
زمان دقیق شروع به کار او به‌عنوان نخست‌وزیر هنوز مشخص نیست. این درحالی است که ترودو هفته گذشته اعلام کرد که دوره گذار حتمی خواهد بود.
کارنی نخست‌وزیری کم‌نظیر خواهد بود که بدون انتخابات به این سمت دست پیدا می‌کند. او که هرگز نامزد انتخابات نشده است، پیش از شروع رسمی کارزار انتخاباتی خود به‌عنوان یک «چهره نه‌چندان مطرح» سیاسی شناخته می‌شد.
او همچنین تنها نخست‌وزیری است که تابعیت دو کشور انگلستان و ایرلند را دارد. پیش‌تر جان ترنر- که مدت کوتاهی در سال ۱۹۸۴ نخست‌وزیر کانادا بود- تابعیت بریتانیا را داشت. کارنی در اواخر فوریه گفت که روند لغو تابعیت‌های خود را آغاز کرده است.
رئیس‌کل بانک مرکزی، سمت‌های اجرایی
کارنی، که پدر و مادرش معلم بودند، در فورت اسمیت در قلمروهای شمال غربی به دنیا آمد و در ادمونتون بزرگ شد.
او دارای مدرک کارشناسی اقتصاد از هاروارد (۱۹۸۸) است و کارشناسی ارشد (۱۹۹۳) و دکترای اقتصاد (۱۹۹۵) خود را نیز از آکسفورد گرفته است.
او کار خود را در بخش خصوصی آغاز کرد و بعدها کارمند دولت شد و از سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۳ به ریاست بانک مرکزی کانادا رسید. کارنی پس از ترک بانک مرکزی در سال ۲۰۱۳، تا سال ۲۰۲۰ به‌عنوان رئیس بانک انگلستان خدمت کرد.
او پس از ترک این سمت در چند هیئت‌مدیره شروع به کار کرد و در بخش خصوصی سمت‌های اجرایی داشت. او همچنین در زمینه برنامه‌های انتشار صفر خالص فعالیت داشته است.
در بین سوابق او می‌توان به تصدی سمت‌های اجرایی یا عضویت در هیئت‌مدیره شرکت‌های مالی مدیریت دارایی بروکفیلد، استرایپ، پیمکو، و نهادهای بین‌المللی یا خیریه‌هایی مانند بلومبرگ فیلانتروپی، مجمع جهانی اقتصاد و گروه اقدامات اقلیمی و مالی سازمان ملل متحد اشاره کرد.
کارنی گفته که قبل از پذیرش پیشنهاد رهبری حزب در ماه ژانویه از تمام این سمت‌ها استعفا داده است. محافظه‌کاران از او انتقاد کرده‌اند که در زمان انتقال دفتر مرکزی شرکت مدیریت دارایی بروکفیلد از کانادا به آمریکا عضو شرکت بوده است. کارنی ابتدا گفت که این انتقال در اواخر سال ۲۰۰۴ رخ داد که او دیگر عضو هیئت‌مدیره نبود، اما بعد از انتشار نامه‌ای که نشان می‌داد کارنی در زمان انجام انتقال هنوز ریاست شرکت را برعهده داشته، گفت که باید «دقیق‌تر» پاسخ می‌داد.
حمایت از صفر خالص
کارنی از حامیان سرسخت سیاست‌های مربوط به تغییرات اقلیمی و فاصله گرفتن از هیدروکربن‌ها بوده است.
او رهبری اتحاد مالی گلاسکو برای صفر خالص را برعهده داشت که در جریان بیست‌و‌ششمین کنفرانس تغییرات اقلیمی سازمان ملل متحد در گلاسکوی اسکاتلند در سال ۲۰۲۱ تشکیل شد. این گروه که از مؤسسات مالی رده‌بالای جهانی تشکیل شده و به دنبال جذب سرمایه برای کربن‌زدایی از اقتصاد است، تا زمان پیروزی ترامپ در نوامبر گذشته به رشد خود ادامه داد.
یکی از مؤسسات زیرمجموعه این گروه، که ائتلاف بانکداری صفر خالص نام دارد، به دست کارنی تأسیس شده است. این اتئلاف از زمان پیروزی ترامپ رو به افول بوده و بزرگ‌ترین بانک‌های آمریکا و متعاقباً تمام بانک‌های بزرگ کانادایی در اوایل سال جاری از آن خارج شدند.
کارنی در حین اعلام شروع کارزار انتخاباتی خود در «دیلی شوی» جان استوارت در روز ۱۴ ژانویه درباره این موضوع صحبت کرد.
استوارت گفت: «به محض این‌که بانک‌های بزرگ متوجه شدند که دونالد ترامپ از نو به قدرت می‌رسد، پشت شما را خالی کردند. آن‌ها به تمام تعهداتی که داده بودند پشت کردند و شما را با مالیات کربن تنها گذاشتند. آیا این قضیه کارزار شما را دچار مشکل می‌کند؟»
کارنی به رویکرد خود در قبال انتشار صفر خالص متعهد مانده اما گفته که اگر به نخست‌وزیری برسد، مصرف‌کنندگان را از شر مالیات کربن خلاص می‌کند و به‌جای آن یک مشوق در نظر می‌گیرد و هزینه‌ها را روی دوش کسب‌و‌کارهای بزرگ می‌گذارد.
او به استوارت گفت: «ما باید این کار را به‌نحوی پیش ببریم که کانادایی‌ها هزینه آن را ندهند.»
مشاور لیبرال‌ها
کارنی به‌طور غیررسمی در رابطه با واکنش اقتصادی دولت به کووید-۱۹ پس از شروع همه‌گیری در سال ۲۰۲۰ به ترودو مشاوره می‌داد.
او در سپتامبر ۲۰۲۴ مشاور رسمی حزب لیبرال شد.
چند ماه بعد گزارشاتی منتشر شد که نشان می‌داد لیبرال‌ها قصد دارند کارنی را جایگزین فریلند، وزیر دارایی وقت، کنند.
فریلند در روز ۱۶ دسامبر پس از اطلاع از تصمیم ترودو مبنی بر برکناری او از سمت خود استعفا داد؛ اقدامی که باعث شد بسیاری از اعضای حزب به‌طور علنی خواستار برکناری ترودو از رهبری حزب شوند. او درنهایت در روز ۶ ژانویه از استعفای خود پس از انتخاب رهبر جدید خبر داد.
دومینیک لبلانک، وزیر ارشد کابینه، در روز ۱۹ دسامبر با این سؤال مواجه شد که آیا انتقال کارنی به وزارت دارایی در دستور کار قرار دارد یا خیر و در پاسخ گفت که «کارنی جزو گزینه‌ها نیست. تصمیم نهایی گرفته شده است.»
سیاست‌ها
کارنی گفته که بر کاهش هزینه‌های دولت تمرکز خواهد داشت و تنها به شرطی حاضر به تقبل بدهی خواهد بود که به رشد اقتصاد کمک کند. او همچنین گفته که مالیات طبقه متوسط را کاهش می‌دهد و موانع تجارت بین‌المللی را از سر راه برمی‌دارد.
کارنی در زمینه مسکن نیز گفته که قصد دارد بودجه‌ای را به فناوری‌های جدید اختصاص دهد تا تکمیل پروژه‌ها سرعت بگیرد. او همچنین گفته که بر ایجاد شرایط مناسب برای سرمایه‌گذاری خطرپذیر جهت ساخت خانه‌های جدید و کاهش کاغذبازی‌ها تمرکز خواهد داشت.
او همچنین تأکید قابل‌ملاحظه‌ای بر سیاست‌های مربوط به تغییرات اقلیمی دارد.
او در زمینه فرهنگی نیز گفته ارزش زیادی برای اصل «شمول» قائل است.
او در کارزار انتخاباتی خود گفت: «آمریکا با ووک وارد جنگ شده است، اما کانادایی‌ها همچنان به اصل شمول اهمیت می‌دهند.»
کارنی در کارزار انتخاباتی خود گفت که پاسخ او به تعرفه‌های آمریکا اعمال تعرفه‌های تلافی‌جویانه «متقابل» در رابطه با اقلامی خواهد بود که بیشترین خسارت را به آمریکا وارد می‌کنند و افزود که برای تقویت سرمایه‌گذاری و حمایت از کارگران کانادایی تلاش خواهد کرد. او همچنین گفته که کانادا باید به روابط تجاری خود تنوع بدهد.
