در بحبوحه دست و پنجه نرم کردن مردم کانادا با معضل بیسابقه تعداد زیاد سرقت خودرو، پلیس کانادا گفته است که از اواسط دسامبر تا پایان مارس با بررسی حدود ۴۰۰ کانتینر حمل‌و‌نقل در بندر مونترآل نزدیک به ۶۰۰ خودروی سرقتی کشف کرد که بیشتر آن‌ها در منطقه بزرگتر تورنتو به سرقت رفته بودند.
این عملیات نشان داد که دومین بندر بزرگ کانادا به مرکز اصلی صادرات خودروهای سرقتی تبدیل شده است. پلیس می‌گوید این مسئله به موقعیت استراتژیک بندر و حجم بزرگ کانتینرها مربوط می‌شود. مقامات می‌گویند هرکاری که در توان دارند برای جلوگیری از معضل سرقت خودرو انجام می‌دهند اما کارشناسان معتقدند که محدودیت های قضایی، کمبود کارمند و جرایم سازمان‌یافته مانع می‌شوند.
برایان گست، معاون خدمات تحقیقاتی انجمن اِکیته، سازمانی متشکل از شرکت‌های بیمه که روی مبارزه با جرایم تمرکز دارد، گفت: «بندر بسیار بزرگی است. با وجود راه‌های جاده‌ای و ریلی در مسیر منطقه تورنتوی بزرگ، که خودروهای بسیاری در آن به سرقت می‌روند، مونترآل شهر مناسبی برای مجرمان محسوب می‌شود.»
آقای گست، که بیش از ۲۰ سال بازپرس استان انتاریو بوده، گفت: «خودروهای سرقتی با مدارک جعلی در کانتینرهای حمل‌و‌نقل در تورنتو بارگیری می‌شوند و در اظهارنامه گمرکی آن‌ها قید می‌شود که محموله قانونی است. بدین ترتیب، کانتینرها با راه‌آهن یا کامیون به بندر می‌رسند.»
سازمان آقای گست در عملیات پلیس استان انتاریو، موسوم به پروژه وکتور، در بندر مونترآل مشارکت داشت؛ عملیاتی که به کشف ۵۹۸ خودروی سرقتی بین دسامبر و مارس منجر شد.
غیر از موقعیت مکانی مونترآل، حجم عظیم کالاهایی که از طریق این بندر جابه‌جا می‌شود باعث شده که مجرمان سوءاستفاده کنند. به گزارش مقامات بندر، سال گذشته حدود ۱.۷ میلیون کانتینر از بندر مونترآل جابه‌جا شد که ۷۰ درصد از صادرات قانونی خودروهای کانادا را نیز شامل می‌شد. این حجم از جابه‌جایی حدود یک میلیون کانتینر بیشتر از مجموع دو بندر بزرگ بعدی ساحل شرقی کانادا است.
آقای گست گفت: «سارقان خودرو می‌توانند کانتینرهای خود را که حاوی خودروهای سرقتی هستند، در قالب دادوستدهای قانونی از کانادا خارج کنند.»
رنه لاروش، سخنگوی بندر مونترآل، گفت: «پلیس با خدمات مرزی همکاری نزدیک دارد اما مقامات بندر صرفاً می‌توانند کانتینرها را برای نجات جان انسان‌ها یا جلوگیری از آسیب‌های زیست‌محیطی باز کنند.»
خانم لاروش گفت بیش از ۸۰۰ مأمور پلیس از نهادهای مختلف دارای کارت ورود به بندر هستند و درصورت داشتن حکم می‌توانند کانتینرها را باز کنند. اما اگر منطقه مورد نظر تحت کنترل گمرک بندر باشد، فقط مأموران مرزی می‌توانند کانتینرها را بدون داشتن حکم باز کنند.
به گزارش پلیس محلی، سه‌چهارم خودروهای کشف‌شده در پروژه وکتور به انتاریو تعلق داشتند. در این بین، ۱۲۵ خودرو از منطقه پیل به سرقت رفته بودند که پایتخت سرقت خودروی استان لقب گرفته است.
پاتریک براون، شهردار برمپتون در منطقه پیل، گفت: «عدم کنترل کانتینرها در بندر مونترآل باعث شده که صادرات خودروهای سرقتی کار پرسود و کم‌خطری باشد.»
او افزود: «معضل سرقت خودرو در کانادا از آمریکا جدی‌تر است، زیرا مقامات آمریکایی از اسکنر برای کنترل کانتینرهای حمل‌و‌نقل استفاده می‌کنند.»
او در مصاحبه اخیر خود گفت: «مجرمان سازمان‌یافته در آمریکا ریسک نمی‌کنند. ما در کانادا کمتر از یک درصد از کانتینرها را اسکن می‌کنیم.»
آقای براون گفت باید در اسرع وقت از بودجه فدرال ۲۸ میلیون دلاری که اخیراً به آژانس خدمات مرزی کانادا اختصاص یافته است، جهت خرید اسکنر برای بندر مونترآل و دو مرکز حمل‌و‌نقل در منطقه تورنتو که کانتینرها را از کامیون‌ها به قطار جابه‌جا می‌کنند، استفاده شود. او افزود که پلیس باید بتواند بدون حکم یا مجوز ویژه آژانس خدمات مرزی کانادا از مناطق تحت کنترل گمرک بازدید کند.
او گفت: «مردم روی خودروهای خود ردیاب دارند و آن‌ها را تا مرکز مربوطه رهگیری می‌کنند یا رد آن‌ها را در بندر می‌گیرند اما پلیس محلی حتی نمی‌تواند وارد بندر شود و کاری از پیش ببرد.»
تایلر بل-مورنا در ایمیلی نوشت: «پلیس منطقه پیل اعلام کرد که دسترسی آن‌ها به کانتینرهای بندر در جریان پروژه وکتور تحت نظارت «منابع بسیار محدود» آژانس خدمات مرزی کانادا امکان‌پذیر است.»
آژانس خدمات مرزی کانادا اعلام نمی‌کند سالانه چند درصد از کانتینرها اسکن می‌شوند اما آنی بوسژوق، مدیرکل منطقه‌ای آژانس خدمات مرزی کبک کانادا، می‌گوید همه کانتینرهای مورد نظر پلیس توسط مأموران مرزی بازرسی می‌شوند.
او در مصاحبه‌ای ضمن اشاره به این‌که آژانس خدمات مرزی حق ندارد جریان تجارت را مختل کند، گفت: «ما دوست داریم که بتوانیم تمام کانتینرهای خروجی از کشور را اسکن کنیم. متأسفانه، چنین کاری واقع‌بینانه نیست.»
آژانس خدمات مرزی کانادا از آغاز سال جاری تاکنون ۳۰۰ خودروی سرقتی را در راه‌آهن تورنتو توقیف کرده است. این آژانس در سال ۲۰۲۳ موفق شد ۱۲۰۰ خودروی سرقتی را در بندر مونترل کشف کند.
او گفت «اما رهگیری در بندر آخرین حربه است» و افزود که «خودروهای سرقتی باید قبل از رسیدن به اسکله رهگیری شوند.»
اتحادیه مأموران مرزی می‌گوید وقتی کانتینر خودروهای سرقتی به بندر مونترآل می‌رسد، به اندازه کافی مرزبان نداریم که کانتینر مربوطه را بررسی کنند. مارک وبر، رئیس اتحادیه مأموران مرزی، چندی پیش در کمیته پارلمانی گفت: «در فوریه گذشته فقط هشت مأمور مرزی در بندر کار می‌کردند و آژانس خدمات مرزی فضای کافی نداشت که بیش از شش خودروی سرقتی را توقیف کند.»
آنا سرگی، استاد جرم‌شناسی در دانشگاه اسکس در بریتانیا، که روی جرایم سازمان‌یافته مطالعه می‌کند، در مصاحبه اخیر گفت که کمبود منابع در مونترآل در شهرهای بندری سراسر جهان به چشم می‌خورد.
او گفت: «آژانس‌های گمرکی روی واردات تمرکز دارند و کسی روی صادرات متمرکز نیست. صادرات چیزی نیست که درخور توجه باشد، زیرا به شخص دیگری تعلق دارد. تنها کشوری که اندکی روی صادرات تحقیق می‌کند، آمریکا است.»
خانم سرگی که در گزارش سال ۲۰۲۰ خود درباره فساد و بزهکاری در بنادر دریایی به صادرات خودروهای سرقتی از مونترآل نیز اشاره کرده است، گفت: «تنها دو یا سه درصد از کانتینرهای ورودی بازرسی می‌شوند و این درصد در مورد کانتینرهایی که از کشور خارج می‌شوند به‌مراتب کمتر است.»
او افزود که جرایم سازمان‌یافته از مدت‌ها پیش در ساحل مونترآل وجود داشته است. باند وست‌اند، که به «مافیای ایرلندی مونترآل» شهرت دارد و مافیای ایتالیایی با استفاده از مأموران فاسد گمرک و کارگران بندر در واردات مواد مخدر دخیل بوده‌اند.
دومینیک کوته از بازرسان پلیس مونترآل گفت: «ما هیچ اطلاعاتی در دست نداریم که نشان دهد پای جرایم سازمان‌یافته به بندر مونترآل کشیده شده یا این‌که جرایم سازمان‌یافته دلیل کشف خودروهای سرقتی در مونترآل بوده‌اند.»
آقای براون گفت نسبت به این‌که مأموران مرزی نمی‌توانند کار بیشتری از پیش ببرند یا این‌که جرایم سازمان‌یافته بخشی از دلیل محبوبیت بندر مونترآل در بین مجرمان است، تردید دارد.
او گفت: «وقتی می‌شنوم آژانس خدمات مرزی کانادا و بندر مونترآل می‌گویند به این دلایل نمی‌توانند کاری از پیش ببرند، این پرسش برای من ایجاد می‌شود که چرا از وضعیت موجود که گران‌بهاترین هدیه به مجرمان سازمان‌یافته در تاریخ کانادا محسوب می‌شود، دفاع می‌کنند.»
