Search
Asset 2

مطالعات جدید: گیاهان می‌‌‏توانند فکر کنند، حرف بزنند و ذهن انسان را بخوانند (بخش اول)

Shutterstock
Shutterstock

کیهان پر‌‌‏از رمز و رازهایی است که دانش کنونی ما را به چالش می‌‌‏کشد.

در بخش «ماوراء دانش»، اپک تایمز برای برانگیختن تخیل شما، به جمع‌‌‏آوری داستان‌‌‏های عجیب و پدیده‌‌‏هایی باورنکردنی می‌‌‏پردازد. آیا آن‌‌‏ها حقیقت دارند؟ تصمیم با خودتان است.

تحقیقات جدیدی که توسط تیمی از دانشمندان دانشگاه غرب استرالیا (UWA) انجام شده است، نشان می‌‌‏دهد که گیاهان دارای حافظه‌‌‏ی طولانی‌‌‏مدت هستند. این تحقیق که در ادامه‌‌‏ی پژوهش‎های قبلی بود، نشان داده است که گیاهان دارای فرایندهای ذهنی سطح بالا مثل توانایی احساس ترس و شادی، توانایی برقراری ارتباط و حتی توانایی خواندن ذهن فرد هستند.

زمانی، «پرنس چارلز»، شاهزاده‌‌‏ی انگلستان، گفت که وی با گیاهان صحبت می‌‌‏کند و آن‌‌‏ها نیز عکس‌‌‏العمل نشان می‌‌‏دهند. در مقاله‌‌‏ای که در روزنامه‌‌‏ی «اکونومیست» درباره‌‌‏ی این تحقیقات جدید نوشته شده، آمده است که در آن زمان پرنس چارلز مورد تمسخر قرار گرفت؛ اما شاید حق با او باشد.

در این‌‌‏جا نگاهی به ذهن گیاهان می‌‌‏اندازیم.

۱.گیاهان دارای حافظه‎ی بلند مدت هستند

دکتر «مونیکا گاگلیانو»، رهبری تیم مطالعاتی دانشگاه UWA را برعهده داشت. نتایج این مطالعات در مجله‌‌‏ی علمی « Oecologia» منتشر شده است.

او و همکارانش گیاه «میموسا پودیکا» را از یک ارتفاع بلند بر‌‌‏روی سطحی نرم انداختند تا بدون آسیب زدن به گیاه، به آن شوک وارد کنند . این گیاه به‌‌‏خاطر ویژگی منحصر‌‌‏به فرد آن انتخاب شد: آن‌‌‏ها در زمانی که مورد تهدید قرار گیرند، برگ‌‌‏های خود را می‌‌‏بندند؛ بنابراین مشاهده‌‌‏ی واکنش آن‌‌‏ها به برخی محرک‌‌‏ها راحت‌‌‏تر بود.

آن‎چه که این محققان می‌‌‏خواستند بدانند این بود که آیا گیاهان توانایی درک این موضوع را دارند که شک وارد شده، به آ‌‌‏ن‌‌‏ها صدمه نمی‌‌‏زند؟ همچنین می‌‌‏خواستند ببیند که آیا می‎توانند این واقعیت را در مدت زمانی طولانی به‌‌‏خاطر ‌‌‏آورند؟

در این آزمایش، واکنش گیاهان بعد‌‌‏از چند بار افتادن از بلندی متوقف شد؛ که این موضوع نشان داد که آن‌‌‏ها متوجه شده‌‌‏اند که این عمل برای آن‌‌‏ها خطرناک نبود. این دانشمندان مطمئن شدند که این عدم واکنش گیاهان به‌‌‏خاطر خستگی نبود؛ زیرا آن‌‌‏ها از محرک‌‌‏های مختلفی برای نشان دادن واکنش آنی آن‎ها استفاده کردند.

این آزمایش‎ها بر روی گیاهان متعدد و در‌‌‏طول دوره‌‌‏های زمانی مختلف انجام شد.

بعضی‌‌‏از این گیاهان تا ۲۸ روز بعد‌‌‏از آزمایش‎ اولیه‌‌‏ی سقوط، بدون آسیب ماندند.  بعد‌‌‏از چندین روز، هنوز این درس را به‌‌‏خاطر داشتند و نسبت‌‌‏به سقوط واکنش نشان ندادند؛ اگرچه نسبت به دیگر محرک‌‌‏ها عکس‌‌‏العمل نشان می‌‌‏دادند.

چگونه گیاهان قادرند بدون داشتن مغز فکر کنند؟

اگرچه گیاهان برخلاف دیگر موجودات زنده که دارای قوای ذهنی بالاتری هستند، مغز و سیستم عصبی ندارند؛ اما دانشمندان شروع به فرض یک سیستم جایگزین در آن‌‌‏ها کردند. برای مثال، روزنامه‌‌‏ی اکونومیست توضیح می‌‌‏دهد که ساختار گیاهان به شکلی است که قادرند اطلاعات را به‌‌‏صورت سیگنال‎های الکتریکی منتقل کنند.

۲.گیاهان احساس دارند

«کلیو بَکستر»، تحقیقات خود را با گیاه اژدها آغاز کرد.

«کلیو بکستر» در سال ۱۹۶۶ میلادی در روند صحبت افراد با گیاهان خانگی، به یک کشف حیرت‌‌‏انگیز دست یافت.

بکستر، متخصص سابق دروغ سنج در CIA بود که از روش‌‌‏هایی که هنوز هم در سازمان‌‌‏های نظامی و دولت ایالات متحده کاربرد دارد، استفاده می‌‌‏کرد. او آزمایشی را بر‌‌‏روی گیاه «خون اژد‌‌‏ها» ( دراسنا)  انجام داد که جزئیات آن در کتاب «راز زندگی گیاهان» نوشته‌‌‏ی «کریستوفر بردز» و «پیتر تامپکینز» آمده است.

او دو گیاه اژدها را انتخاب و یکی از آن‌‌‏ها را به دستگاه دروغ‎سنج متصل کرد و از یکی‌‌‏از همکارانش خواست تا گیاه دیگر را لگد‌‌‏مال کند. در زمان اجرای این عمل، دروغ‌‌‏سنج علائمی از ترس را در گیاه متصل به آن ثبت کرد.

بکستر آزمایش دیگری انجام داد. گیاهی که احساس ترس را بر روی دروغ‌‌‏سنج ثبت کرده بود، دوباره مورد آزمایش قرار گرفت. این‌‌‏بار از افراد مختلف از‌‌‏جمله فردی که گیاه دیگر را لگدمال کرده بود، خواسته شد که به اتاقی که گیاه متصل به دروغ‌‌‏سنج در آن بود، وارد شوند. دروغ‌‌‏سنج هیچ واکنش در‌‌‏هنگام ورود افراد نشان نداد؛ اما هنگامی که فردی که گیاه دیگر را لگد‌‌‏مال کرده بود، وارد اتاق شد، دوباره احساس ترس بر روی دروغ‌‌‏سنج ثبت شد؛ که نشان می‌‌‏داد که گیاه آن شخص را تشخیص داده است.

بکستر متوجه شد که گیاهان در‌‌‏هنگام دادن آب به آن‌‌‏ها، علائم خوش‌‌‏حالی را روی دروغ‎سنج نشان می‌‌‏دهند و حتی می‌‌‏توانند ذهن انسان را بخوانند.

۳.گیاهان می‌‌‏توانند ذهن انسان را بخوانند

زمانی‎که بکستر به آزمایش بعدی خود فکر می‌‌‏کرد، تصمیم گرفت تا برگ‌‌‏های گیاهی را بسوزاند  تا واکنش آن را مشاهده کند. فقط اندیشیدن به این موضوع باعث شد که دروغ‌‌‏سنج علائم ترس در گیاه را نشان دهد.

یافته‌‌‏های بکستر توسط دیگر پژوهشگران، از‌‌‏جمله «الکساندر دابروف»، دانشمند روسی و «مارسل وُگل» که در زمان مطالعاتش در شرکت «IBM» مشغول به کار بود،  نیز مشاهده شد.

اپک تایمز پیش از مرگ بکستر با وی مصاحبه‌‌‏ای انجام داد که می‌‌‏توانید در این‌‌‏جا ببینید.

۴. گیاهان می‌‌‏توانند حرف بزنند

تصویری از ذرت آسیب‌‌‏دیده براثر خشکسالی. (Sutterstock)

دکتر «گاگلیانو» در زمینه‌‌‏ی ارتباطات گیاهی، پژوهشی را اخیراً انجام داده است. وی که نتایج تحقیقاتش در مجله‌‌‏ «آکسفورد» در سال ۲۰۱۲ منتشر شده، توضیح می‌‌‏دهد که سال‌‌‏هاست که تولید امواج صوتی توسط گیاهان اثبات شده است.

بسیاری تصور می‌‌‏کنند که این امواج صوتی، نتیجه‌‌‏ی فرعی آب‌‌‏زدایی گیاهان است که به‌‌‏طور تصادفی ایجاد شده تا این‌‌‏که به‎صورت عمدی ایجاد شده باشد؛ اما گاگلیانو این‌‌‏طور فکر نمی‌‌‏کند.

او به بررسی راه‌‌‏هایی که گیاهان با یکدیگر ارتباط برقرار می‌‌‏کنند، پرداخت که منجر به کشف امواج صوتی از‌‌‏طریق فرایندی قابل درک به‌‌‏نام «حفره‌‌‏سازی» شد. تولید امواج صوتی در‌‌‏زمانی که گیاه دچار کمبود آب می‌‌‏شود و یا ستون آب آن تحت فشار قرار می‌‌‏گیرد، صورت می‌‌‏گیرد. با این‌‌‏وجود گاگلیانو می‌‌‏گوید: « سیگنال‌‌‏های صوتی تولید شده توسط گیاهان به‌‌‏قدری متعدد است که بسیار بعید به‌‌‏نظر می‌‌‏رسد که همه‌‌‏ی آن‌‌‏ها به‌‌‏خاطر فرایند حفره‌‌‏سازی باشد؛ و در ‌‌‏واقع در‌‌‏حال حاضر شواهد اخیر نشان می‌‌‏دهد که این تولید صدا توسط گیاهان صرفاً در هنگام کمبود آب یا فرایند‎های مربوط‎ به حفره‎سازی اتفاق نمی‌‌‏افتد.

همچنین وی اشاره می‌‌‏کند که ممکن است برخی‌‌‏از این امواج به‌‌‏خاطر حباب‎های تولید شده در لوله‌‌‏های آوند‌‌‏ باشد.

به‌‌‏گفته‌‌‏ی وی: «با‌‌‏ این‌‌‏که مکانیسم‌‌‏های نزدیک و نهایی مورد استفاده در حیوانات برای درک محیطی آن‌‌‏ها و برقراری ارتباط با یکدیگر، مدت‌‌‏هاست که موضوع علمی مورد علاقه‌‌‏ی دانشمندان بوده، اما مطالعه بر روی گیاهان که سال‌‌‏هاست انجام می‌‌‏شود، هنوز به رسمیت شناخته نشده است. مخصوصاً این مورد درباره‎ی صداشناسی گیاهان صحت دارد و جای شگفتی است که متوجه شده‌‌‏ایم که توانایی درک صدا و ارتعاشات از ویژگی‌‌‏های حسی و نژادی تاریخ تکاملی موجودات است که دلیل رفتار سازمانی همه‌‌‏ی موجودات زنده و رابطه‌‌‏ی آن‌‌‏ها با محیط خود می‌‌‏باشد.

اپک تایمز در ۳۵ کشور و به ۲۱ زبان منتشر می‌‌‏شود.

اخبار بیشتر

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

عضویت در خبرنامه اپک تایمز فارسی