یکی از کارشناسان با اشاره به راهبرد نظامی «هنر رزم» هشدار داد که پکن احتمالاً سعی میکند مذاکرات را آهسته پیش ببرد تا دست بالا را پیدا کند.
با توجه به اینکه آمریکا و چین بر سر توقف موقت تعرفهها به توافق رسیدهاند، کارشناسان هشدار میدهند که پکن احتمالاً در سه ماه آینده بهصورت عامدانه روند مذاکرات را آهسته پیش خواهد برد تا نسبت به واشینگتن دست بالا را پیدا کند.
متعاقب مذاکرات روز ۱۰ و ۱۱ مه در سوئیس، آمریکا با کاهش تعرفههای جدید کالاهای چینی از ۱۴۵ درصد به ۳۰ درصد موافقت کرد. در سوی مقابل، چین نیز تعرفههای تلافیجویانه کالاهای آمریکایی را از ۱۲۵ درصد به ۱۰ درصد کاهش داد. نرخ کاهشیافته تعرفهها به مدت ۹۰ روز برقرار خواهد بود تا دو طرف به مذاکره بر سر توافق جامع ادامه دهند.
ویلیام لی، اقتصاددان ارشد مؤسسه میلکن، این نتیجه را مصداقِ سازش دو کشور دانست.
او به اپک تایمز گفت: «این توافق برای هردو طرف به منزله پیروزی است. هیچکدام دست بالا را ندارند.»
لی افزود که چین نمیتواند در طولانیمدت به روند نزولی تجارت ادامه دهد، زیرا بخش قابلتوجهی از تولید ناخالص داخلی این کشور به تجارت بستگی دارد. این توافق برای آمریکا به منزله موفقیت است، زیرا باعث شده که بعضی از بازارها جانِ تازهای بگیرند.
به گفته کریستوفر بالدینگ، پژوهشگر ارشد اندیشکده هنری جکسون در بریتانیا و از نویسندگان اپک تایمز، این توافق نقطه آغاز یک ماراتن بزرگ بین دو اقتصاد بزرگ جهان است.
بالدینگ در مصاحبه اخیر خود با اپک تایمز گفت: «این توافق بههیچعنوان تحولآفرین نیست… تنها چیزی که دو طرف میتوانند بگویند بر سر آن به توافق رسیدهاند، این است که گروهی را برای بحث بر سر نحوه ادامه مذاکرات تعیین کردهاند.»
تاکتیک وقتکشی
بعضی از کارشناسان با نگاه به آینده میگویند که دولت آمریکا باید برای پیشبرد مذاکرات تجاری با حزب کمونیست چین سراغِ راهحلهای راهبردی برود و از مشکلات احتمالی جلوگیری به عمل آورد.
الکساندر لیائو، کارشناس امور چین که تجربه سالها روزنامهنگاری در هنگکنگ، لندن و واشینگتن را در کارنامه کاری خود دارد، معتقد است که رژیم چین سعی میکند مذاکرات تجاری را تا سال بعد به تعویق بیاندازد.
لیائو چندی پیش به اپک تایمز گفت: «از دید حزب کمونیست چین، فرصت محدود دونالد ترامپ در سمت ریاستجمهوری به مانند اکثریت شکننده جمهوریخواهان در کنگره، یک نقطه ضعف بزرگ است.»
او گفت که اگر رژیم چین بتواند مذاکرات را تا ماه ژانویه یا فوریه به تعویق بیاندازد و آتشِ تنشهای تجاری را از نو شعلهور کند، اقتصاد آمریکا و انتخابات میاندورهای سال ۲۰۲۶ تحتالشعاع مذاکرات قرار خواهند گرفت.
برای چین، مهم این است که از درگیری به شیوه دشمن اجتناب کند.
لیائو گفت: «سان تزو، استراتژیست نظامی پرآوازه چینی، در کتاب «هنر رزم» توصیه کرده که نباید خودمان را به شیوه دشمن درگیرِ جنگ کنیم.»
او گفت: «زمانبندی، مکان و سبک جنگ از جمله عوامل مهمی هستند که ابتکار عمل را به دست شما میدهند.»
لیائو افزود که اگر پیشرفتی در مذاکرات آتی حاصل نشود، دولت ممکن است دوباره رویکرد تهاجمی در پیش بگیرد.
او گفت: «آمریکا باید درگیرِ یک جنگ تجاری تمامعیار شود تا چین را مجبور کند که طبق زمانبندی ایالات متحده عمل کند.»
یه یائو-یوآن، استاد مطالعات بینالمللی در دانشگاه سنت توماس هیوستون، معتقد است که مقامات آمریکایی فریبِ وقتکشیهای حزب کمونیست چین را نخواهند خورد.
او به اپک تایمز گفت: «اگر پکن تا ماه جولای پیشنهاد قابلتوجهی برای واشینگتن نداشته باشد، ترامپ احتمالاً تعرفهها را از نو به اجرا درمیآورد.»
اما رئیسجمهور آمریکا ممکن است از اقدامات تنبیهی دیگر نیز استفاده کند و شرکتهای چینی را در لیست سیاه قرار دهد و سرمایهگذاری آمریکا در صنایع و شرکتهای مستقر در چین را به حداقل برساند.
به گفته یه، راهبرد احتمالی حزب کمونیست چین برای به تعویق انداختن توافق میتواند موقعیت داخلی ترامپ را تقویت کند.
یه گفت: «تفاوتی که نسبت به دولت اول ترامپ وجود دارد، دیدگاه عمومی مردم آمریکا نسبت به چین است.»
یه گفت: «اگر حزب کمونیست چین مذاکرات را تا انتخابات میاندورهای به تعویق بیاندازد، به نفع ترامپ خواهد بود؛ زیرا آمریکاییها در شرایط فعلی خواهان اعمال سختگیری بیشتر در قبال چین هستند.»
رقابت آمریکا و چین ادامه دارد
کارشناسان پیشتر به اپک تایمز گفته بودند که جنگ قدرتِ آمریکا و چین با توافق احتمالی بر سر تعرفهها فروکش نخواهد کرد. اکنون نیز ظاهراً با چنین شرایطی مواجه هستیم.
درحالیکه تنش تجاری با واشینگتن کاهش یافته است، پکن همچنان به تقویت موقعیت خود در رقابت با آمریکا ادامه میدهد.
شی جین پینگ، رهبر چین، چند روز پس از اعلام خبر توقف تعرفهها در روز ۱۳ مه در پکن میزبانِ سران کشورهای آمریکای لاتین و حوزه دریای کارائیب بود. این دیدار باعث شد که کلمبیا رسماً به ابتکار کمربند و جاده ملحق شود. کلمبیا یازدهمین کشور آمریکای جنوبی است که به این پروژه ملحق شده است.
پروژه جهانی سرمایهگذاری زیرساختی کمربند و جاده یکی از ابزارهای اصلی رژیم کمونیستی چین برای به چالش کشیدن غرب است.
مایک سان، کارآفرین ساکن آمریکا که تجربه سالها مشاوره به سرمایهگذاران و تجار خارجی فعال در چین را در کارنامه کاری خود دارد، به اپک تایمز گفت: «چین اکنون از میزان نفوذ خود در کشورهای جهانِ جنوب بهرهبرداری میکند. جنگ قدرتِ آمریکا و چین فراتر از حوزه تجارت است.»
سان از نام مستعار استفاده میکند تا از تلافیجویی رژیم در امان بماند.
او افزود: «مقابله با ابتکار کمربند و جاده و نفوذ جهانی پکن، جبهه اصلی جنگ است.»
همزمان با برگزاری نشست کمربند و جاده شی جین پینگ در پکن، واشینگتن محدودیتهای فعلی را برای اطمینان از پیشتازی آمریکا در حوزه فناوری هوش مصنوعی تشدید کرد.
وزارت بازرگانی آمریکا هشدار داده که استفاده از تراشههای پیشرفته هواوی در هر نقطه از جهان به منزله نقضِ محدودیتهای صادراتی آمریکا خواهد بود. دولت ترامپ بر این باور است که این محصولات با دسترسی غیرقانونی به فناوریها یا تجهیزات آمریکایی توسعه یافتهاند.
وزارت بازرگانی آمریکا در روز ۱۳ مه به مردم هشدار داد که از تراشههای هوش مصنوعی آمریکا برای توسعه شرکتهای چینی استفاده نکنند و از معاملاتی که به دور زدن محدودیتهای صادراتی آمریکا کمک میکنند اجتناب کنند.
به گفته بالدینگ، توقف تعرفهها هیچ تغییری در عوامل ایجاد تنش بین آمریکا و چین ایجاد نکرده است.
او گفت که توقف ۹۰ روزه تعرفهها ممکن است نتایج مختلفی به همراه داشته باشد، اما برتری در قبال رژیم چین مستلزم یک رویکرد اجرایی دقیق خواهد بود.