اداره صنعت و امنیت وزارت بازرگانی ایالات متحده در روز ۱۳ مه به شرکتهای آمریکایی هشدار داد که از تراشههای هواوی که مقررات صادراتی آمریکا را زیر پا میگذارند استفاده نکنند و همزمان اعلام کرد که قوانین جدیدی در رابطه با خرید و فروش تراشههای هوش مصنوعی در دست تصویب هستند.
دولت بایدن در واپسین روزهای کاری خود در ماه ژانویه قانون توزیع هوش مصنوعی را به تصویب رساند که بر اشاعه فناوری هوش مصنوعی آمریکا در سراسر جهان تمرکز دارد. این قانون قرار بود از روز ۱۵ مه اجرایی شود.
اداره صنعت و امنیت ضمن لغو این قانون در روز ۱۳ مه اعلام کرد که این مقررات شرکتهای آمریکایی را درگیرِ الزامات سختگیرانه میکنند و به روابط دیپلماتیک با شرکای تجاری لطمه میزنند. این اداره افزود که قانون دیگری در آینده نزدیک تصویب خواهد شد.
جفری کسلر، معاون وزیر بازرگانی در امور صنعت و امنیت، به مسئولان اجرایی این اداره دستور داده که قانون توزیع هوش مصنوعی را کنار بگذارند. او افزود که دولت در حال تنظیم «راهبردی جسورانه و فراگیر برای استفاده از فناوری هوش مصنوعی آمریکا در همکاری با کشورهای معتمد خارجی در سراسر جهان است که از دستیابی دشمنان به این فناوری جلوگیری خواهد کرد.»
هواوی و هشدارها
آمریکا بر این باور است که پردازندههای جدید شرکت چینی هواوی با استفاده از فناوریهای آمریکایی توسعه یافتهاند؛ فناوریهایی که گفته میشود این کشور به شکل غیرقانونی به آنها دست یافته است. این موضوع شامل پردازندههای چندتراشهای مبتنی بر هوش مصنوعی اَسِند B910 و D910 و پردازنده گرافیکی C910 هواوی میشود.
دستورالعمل روز ۱۳ مه که با هدف منع استفاده از تراشههای هواوی و دیگر تراشههای چینی انتشار یافته است، مقوله جدیدی نبوده و صرفاً هشداری است که با تکیه به قوانین موجود ارائه شده است. این درحالی است که دولت ترامپ قصد دارد مقررات جدیدی را برای صادرات هوش مصنوعی و نیمهرساناها به تصویب برساند.
دو دولت قبلی آمریکا مقرراتی را در رابطه با محدودیت فروش به هواوی و صادرات فناوری هوش مصنوعی به چین وضع کرده و بر این باور بودند که این شرکت با ارتش حزب کمونیست چین ارتباط دارد. گفتنی است که ارتش چین از این فناوریها برای توسعه تسلیحات، سامانههای خودران و دستاوردهای دیگر بهره میگیرد.
نهادهای نظارتی از سالها قبل هشدار دادهاند که نهادهای تحریمی چین از ترفندهایی مانند تأسیس شرکتهای واسطه و «ترانشیپ و تغییر مسیر» استفاده میکنند تا شرکتهای تحریمی بهصورت پنهانی به فناوریهای آمریکایی دسترسی پیدا کنند؛ فناوریهایی دسترسی به آنها برای نهادهای وابسته به ارتش حزب کمونیست چین ممنوع است.
صادرات و انتقال فناوری هوش مصنوعی به مجوز اداره صنعت و امنیت نیاز دارد. این اداره در روز ۱۳ مه به شرکتهای آمریکایی هشدار داد که از صادرات یا انتقال این فناوریها به مشتریان «ممنوعه» خودداری کنند؛ از جمله مشتریانی که مرکز فعالیتهای آنها نامعلوم است یا مشتریانی که پس از تصویب مقررات اکتبر ۲۰۲۲ اقدام به ثبت سفارشات بزرگ برای خرید آیسیهای پیشرفته کردهاند.
رسانههای دولتی چین گزارش دادند که رن ژنگفی، بنیانگذار هواوی، در جلسهای خصوصی به شی جین پینگ، رهبر چین، گفته که دیگر لازم نیست نگرانِ محدودیتهای صادراتی آمریکا در قبال تراشهها باشند.
رژیم چین به بخش فناوری کشور دستور داده که در زمینه فناوری پیشرفته نیمهرسانا به خودکفایی برسد. رن گفته که برنامه هواوی برای ادغام ۲ هزار شرکت چینی به آنها کمک خواهد کرد که تا سال ۲۰۲۸ تا ۷۰ درصد به خودکفایی برسند.
رقابت بر سر هوش مصنوعی
آمریکا و چینِ کمونیست در بازار تراشهها ارتباط پیچیدهای با یکدیگر دارند، چرا که هردو طرف جزو خریداران و فروشندگان عمده تراشهها هستند.
محدودیتهای صادراتی آمریکا در قبال نیمهرساناها باعث شده که دسترسی چین به پیشرفتهترین تراشههای بازار کاهش پیدا کند. محدودیتها با این هدف وضع شدهاند که توسعه هوش مصنوعی پیشرفته به دست ارتش حزب کمونیست چین متوقف شود. با تصویب این محدودیتها، شرکتهای نیمهرسانا بر فروش مدلهای بزرگتر به چین متمرکز شدند و شرکتهایی مانند انویدیا به تولید تراشههای خاص برای بازار چین روی آوردند.
دولت ترامپ در ماه آوریل محدودیتهای جدیدی را در قبال تراشه مبتنی بر هوش مصنوعی H20 شرکت انویدیا تصویب کرد؛ پیشرفتهترین تراشهای که این شرکت در حال حاضر به چین میفروشد. انویدیا برآورد کرده که این محدودیتها باعث ضرر ۵.۵ میلیارد دلاری شرکت خواهند شد. همزمان با پیشرفت چین در زمینه هوش مصنوعی، بایتدنس و تنسنت جزو خریداران چینی تراشههای H20 بودند.
جن سون هوانگ، مدیرعامل انویدیا، در سفر به واشینگتن در روز ۳۰ آوریل به خبرنگاران گفت که هواوی در سالهای اخیر پیشرفت عظیمی در زمینه هوش مصنوعی داشته و افزود: «چین درست پشت گوش ماست. ما خیلی به هم نزدیک هستیم.»
او اضافه کرد که دنیا از زمان تصویب قانون توزیع هوش مصنوعی در ماه ژانویه که در دولت قبلی به امضا رسید، به شکل قابلتوجهی تغییر کرده و افزود که قوانین جدید برای تسریع روند توزیع فناوری هوش مصنوعی آمریکا در سراسر جهان ضروری هستند.
کاخ سفید در روز ۱۳ مه اعلام کرد که دونالد ترامپ در جریان سفر به عربستان سعودی قراردادی به ارزش ۶۰۰ میلیارد دلار امضا کرده که چند قرارداد بزرگ بین شرکتهای آمریکایی و خاورمیانهای فعال در زمینه فناوری و هوش مصنوعی را نیز شامل میشود.
شرکتهای آمریکایی انویدیا، ایامدی و کوالکام از عقد قرارداد با شرکت سعودی هیومین برای توسعه زیرساختهای هوش مصنوعی خبر دادند. غولهای فناوری از جمله گوگل، اورکل و دیگر شرکتها نیز متعهد شدند که ۸۰ میلیارد دلار در زمینه فناوریهای پیشرفته سرمایهگذاری کنند. شرکت سعودی دیتا ولت نیز قصد دارد که ۲۰ میلیارد دلار در مراکز داده هوش مصنوعی و زیرساختهای انرژی آمریکا سرمایهگذاری کند.