سبک زندگی مدرن که با غذاهای فرآوری‌شده، استرس مزمن و بی‌قراری‌های شبانه گره خورده است، شرایط مناسبی را برای رشد قارچ فرصت‌طلب کاندیدا فراهم می‌کند. مهم‌تر از همه، مختل شدن میکروبیوم روده است که باعث می‌شود عدم تعادل میکروارگانیسم‌ها موجب رشد بیرویه قارچ شود.
با تشخیص عواملی که باعث مختل شدن میکروبیوم می‌شوند و احیای تعادل میکروبیوم می‌توانید اثرات قارچ را به حداقل برسانید و تسکین پیدا کنید.
امفو چوکودو، متخصص تغذیه عملکردی، به اپک تایمز گفت: «اگر روده سالم نباشد، قارچ کاندیدا بیرویه رشد می‌کند و باعث تضعیف واکنش سیستم ایمنی می‌شود.»
روده نامتعادل
کاندیدا مخمری است که به‌طور طبیعی در بدن انسان وجود دارد و به‌ویژه در دستگاه گوارش و واژن یافت می‌شود و معمولاً بی‌ضرر است. با این‌حال، زمانی که شرایط برای رشد بیرویه این قارچ مهیا باشد، مشکل‌ساز می‌شود و عفونت‌های قارچی ایجاد می‌کند که باعث شیوع عفونت‌های سطحی و موضعی مانند برفک دهان و عفونت‌های مخمری، و عفونت‌های سیستمیک و مهلک مانند سپسیس یا گندخونی می‌شود که نوعی عفونت خونی است.
مختل شدن میکروبیوم روده می‌تواند به پوشش محافظ روده آسیب بزند و عملکرد سیستم ایمنی را مختل کند و شرایطی را مهیا کند که کاندیدا از روده به اندام‌ها و بخش‌های حیاتی مانند پوست، کلیه و دهان منتقل شود. از این‌رو، سلامت روده نقش مهمی در پیشگیری از عفونت‌های کاندیدا ایفا می‌کند.
آیا رژیم غذایی مؤثر است؟
ایمی براگاگنینی، متخصص تغذیه، به اپک تایمز گفت: «عوامل زیادی می‌توانند موجب تضعیف سلامتی روده‌ها شوند.»
به گفته براگاگنینی، رژیم‌های غذایی غربی که فیبر اندک و چربی‌های فرآوری‌شده و قند افزوده بالایی دارند، عامل بسیار مهمی هستند. این رژیم‌ها به مرور زمان باعث التهاب می‌شوند و باکتری‌های سالم روده را کاهش می‌دهند که رشد کاندیدا را تسهیل می‌کند.
فرایند فرآوری غذاهای غربی اغلب با اضافه شدن مواد نگهدارنده، حرارت‌دهی و پوسته‌گیری (حذف پوسته بیرونی غلات یا دانه‌ها) همراه است که همگی میکروب‌های موجود در مواد غذایی را تحت تأثیر می‌گذارند. فرآوری به کاهش احتمال فاسد شدن و رشد باکتری‌های مضر کمک می‌کند، اما باکتری‌های مفید و لازم برای کنترل کاندیدا را هم از بین می‌برد.
چوکودو می‌گوید علاوه بر غذاهای فرآوری‌شده، شیرین‌کننده‌های مصنوعی مانند آسپارتام، مخمر، آنتی‌بیوتیک‌ها، کپک‌ها و حتی استرس مزمن نیز می‌توانند به رشد بیرویه این قارچ کمک کنند.
به همین ترتیب، عادت‌های سبک زندگی مانند مصرف بیرویه الکل، دخانیات، بی‌تحرکی و خواب ضعیف نیز سلامت روده را مختل می‌کنند و شرایطی را فراهم می‌آورند که به رشد بیرویه قارچ کمک می‌کند.
راهکارهای کاهش اثرات قارچی
برای کاهش مؤثر اثرات قارچی باید از عواملی که سلامت روده‌ها را مختل می‌کنند دوری کنید و راهبردهای هدفمند خود را برای کاهش رشد بیرویه قارچ به اجرا درآورید.
محققان نشان داده‌اند که یک رژیم غذایی متنوع و سرشار از ریزمغذی‌ها، پری‌بیوتیک‌ها، پروبیوتیک‌ها، سبزیجات تخمیری، اسیدهای چرب امگا-۳ و فیبر به کاهش گونه‌های قارچی در روده کمک می‌کند.
براگاگنینی گفت: «حفط تعادل رمز برخورداری از میکروبیوم سالم است که برای کنترل رشد بیرویه قارچ کاندیدا ضرورت دارد.»
علاوه بر یک رژیم غذایی متعادل، برخی از مواد غذایی نیز از رشد بیرویه قارچ جلوگیری می‌کنند. برای نمونه، اسیدهای چرب غیراشباع چندگانه مانند ماهی چرب، گردو، چیا و تخم کتان به جلوگیری از رشد مخمر کاندیدا کمک می‌کنند.
سیر تازه له‌شده نیز خواص ضد قارچ دارد و با مهار یک آنزیم مهم و ایجاد حفره‌های کوچک در سطح خارجی کاندیدا باعث کند شدن رشد آن می‌شود. سیر از تبدیل کاندیدا به گونه‌های قارچی مضرتر جلوگیری می‌کند و بیان ژن SIR2 را که در این فرایند دخیل است به حداقل می‌رساند.
دارچین و دیگر روغن‌های ضروری نیز در مقابله با کاندیدا مؤثر هستند.
رژیم‌های غذایی ضد کاندیدا
علاوه بر داروهای طبیعی، رژیم‌های غذایی ضد کاندیدا نیز نقش مهمی در کنترل رشد بیرویه قارچ دارند. این رژیم غذایی بر کاهش رشد مخمر کاندیدا تمرکز دارد که درصورت رشد بیرویه به‌عنوان یک قارچ عمل می‌کند.
رژیم‌های غذایی ضد کاندیدا مصرف کربوهیدرات و قند افزوده را به حداقل می‌رسانند، زیرا قند باعث افزایش رشد کاندیدا می‌شود. این رژیم همچنین با پرهیز از غذاهای حاوی مخمر مانند محصولات آردی، نان‌های حاوی مخمر، الکل و سرکه- به‌جز سرکه سیب خام- همراه است. توصیه چوکودو این است که از سس سویا، تمپه، میسو، مالت، مخمر مغذی و اقلامی مانند بادام زمینی، بادام هندی و پنیرهای کهنه یا فاسد که احتمال کپک زدن دارند، اجتناب کنید.
چوکودو افزود: «همچنین باید آب کافی بنوشید و از سبزیجات چلیپایی مانند کلم‌پیچ، کلم و گل کلم و خوراکی‌های سیاه و آبی مانند انواع توت و بادمجان استفاده کنید که به فرایند سم‌زدایی بدن کمک می‌کنند.»
بعضی‌ها در کنترل رشد بیرویه کاندیدا با رژیم‌های غذایی ضد قارچ واکنشی را تجربه می‌کنند که شبیه مرگ است، زیرا سلول‌های مخمر در حین نابودی یک فرآورده سمی تولید می‌کنند. این واکنش با علائمی مانند افزایش گاز، نفخ، تغییر وضعیت مزاجی، احساس سبکی سر، سردرد و درد و سفتی عضلات یا مفاصل همراه است. به گفته چوکودو، علائم معمولاً چند روز تا یک هفته به طول می‌انجامند تا بدن خود را با این شرایط وفق دهد.
وعده‌های غذایی ضد قارچ
چوکودو با ذکر مثال توضیح می‌دهد که وعده‌های غذایی ضد قارچ در یک روز معمولی چگونه خواهند بود.
بعد از بیداری
روز خود را با یک دمنوش گیاهی یا آب آغاز کنید. دمنوش نعناع، زنجبیل، دارچین یا میخک گزینه خوبی است.
صبحانه
۲ تا ۳ عدد تخم‌مرغ آب‌پز یا عسلی را با ۱ فنجان اسفناج سرخ‌شده با سیر به همراه ۱ قاشق چای‌خوری روغن نارگیل یا روغن زیتون فرابکر میل کنید. یک تکه کراکر یا نان مغزدار هم به آن اضافه کنید. یک فنجان دمنوش گیاهی مانند زنجبیل، زردچوبه یا نعناع بنوشید.
میان‌وعده صبح
برای میان‌وعده گرانولا و نصف فنجان ماست ساده میل کنید. یک دمنوش گیاهی مانند رویبوس با طعم دارچین بنوشید.
ناهار
برای ناهار سراغ مرغ گریل‌شده با کلم بروکلی و گل کلم کباب‌شده بروید. سبزیجات را با سرکه سیب، روغن زیتون فرابکر و سس سیر میل کنید. آب را با نعناع تازه و خیار طعم‌دار کنید و بنوشید.
میان‌وعده عصر
پودینگ چیا را با شیر نارگیل یا خامه میل کنید. ۲ قاشق غذاخوری شیر نارگیل یا خامه را به همراه پودر یا تراشه کاکائو، دارچین، بادیان رومی و وانیل به پودینگ خود اضافه کنید.
شام
برای شام سراغ استیک و مغز استخوان سرخ‌شده با فلفل و پیاز بروید. روز خود را با یک فنجان دمنوش بابونه به پایان برسانید.
