سازمان دیدهبان حقوق بشر اعلام کرده است که مقامات جمهوری اسلامی در هفتههای اخیر، انبوهی از احکام جدید اعدام را علیه زندانیان سیاسی، اقلیتهای قومی و اتباع افغانستان صادر کرده است.
این سازمان در گزارشی که روز چهارشنبه، ۳۰ آبان منتشر کرده، گفته است در ۱۰ ماه گذشته، دستکم ۶۵۱ نفر در ایران اعدام شدهاند که از این بین فقط در ماه اکتبر امسال ۱۶۶ نفر به دار آویخته شدند.
این نهاد حقوق بشری همچنین از افزایش اعدام اتباع افغانستان در ایران خبر داد و افزوده است که در سال جاری دستکم ۴۹ تبعه افغانستان در ایران اعدام و فقط در ماه اکتبر ۱۳ نفر به دار آویخته شدند.
ناهید نقشبندی، سرپرست پژوهشگری ایران در دیدهبان حقوق بشر گفته است: «جامعه بینالمللی باید این روند هشدارآمیز را با قاطعیت محکوم کند و به مقامات ایران برای توقف این اعدامها فشار بیاورد.»
او در ادامه دادگاه انقلاب اسلامی را «ابزار نظاممند سرکوب» جمهوری اسلامی خواند و افزود که این دادگاهها حقوق بنیادین شهروندان را نقض میکنند و حفاظتهای حقوقی را از معنا تهی کردهاند و به طور بیرویهای حکم اعدام صادر میکنند.
کارشناسان سازمان ملل در سپتامبر امسال به طور جداگانه از افزایش شدید اعدامها در ماه اوت ۲۰۲۴ ابراز نگرانی کردند و از جمهوری اسلامی ایران خواستند فوراً اجرای حکم اعدام را متوقف کند. در ماه اوت دستکم ۸۱ نفر در ایران اعدام شدند.
صدور حکم اعدام در نبود شواهد
در آخرین خبرها، شعبه ۱۳ دادگاه کیفری یک استان تهران، علیرضا کفایی، علیرضا برمرزپورناک، امیرمحمد خوش اقبال، نوید نجاران، حسین نعمتی و میلاد آرمون را به اعدام محکوم کرد. این شش نفر که به «بچههای اکباتان» معروف هستند، به قتل یک بسیجی به نام آرمان علیوردی متهم شدهاند.
رضا شفاخواه، یکی از وکلای مدافع بچههای اکباتان در صفحه ایکس خود نوشته است: «هیچ یک از بچههای اکباتان حتی در سختترین زمان بازجویی و در هیچ کجای اقاریر خود، اشارهای به مباشرت در قتل آرمان علیوردی نداشتهاند.» پیش از این اصغر خلیلی، رئیس شعبه سیزدهم دادگاه کیفری یک استان تهران با استناد به نبود شواهد مبنی بر مشارکت این شش نفر در قتل جوان بسیجی، حکم بر برائت متهمان داده بود.
دیدهبان حقوق بشر در توضیح موارد صدور حکم اعدام در هفتههای اخیر خاطرنشان کرده است وریشه مرادی، زندانی سیاسی در ۱۰ نوامبر با اتهام انتسابی «بغی» به اعدام محکوم شده است. همچنین مقامات جمهوری اسلامی در هفتههای اخیر ناصر بکرزاده و چهار زندانی با پروندههای مجزا در آذربایجان غربی و پنج مرد کرد را به اتهام «جاسوسی برای اسرائیل» به اعدام محکوم کردهاند.
سخنگوی قوه قضائیه جمهوری اسلامی در ۱۵ آبان اعلام کرد که برای هشت متهم در ترور محسن فخریزاده پرونده در دادگاه ارومیه تشکیل داده است و سه نفرشان را به اعدام محکوم کرده است.
این گزارش به نقل از شبکه حقوق بشر کردستان افزوده است که نیروهای امنیتی سپاه پاسداران در ژوئن سال گذشته ادریس الی و آزاد شجاعی اهل سردشت و رسول احمد رسول اهل قلادزه از اقلیم کردستان عراق را در سردشت ایران دستگیر کرده بودند. شاهین وصاف اهل سلماس نیز در ۲۱ سپتامبر ۲۰۲۲ دستگیر شده بود. همه این بازداشتیها به اعدام محکوم شدهاند.
دیدهبان حقوق بشر با اشاره به گزارش سازمان حقوق بشر کارون گفته است که چهار زندانی به نامهای علی مجدم، معین خنفری، محمدرضا مقدم و عدنان غبیشاوی (موسوی) از اهواز در معرض اعدام قریبالوقوع هستند. این چهار نفر در ۱۵ اکتبر برای اجرای حکم اعدامشان به زندان انفرادی سپیدار اهواز منتقل شدهاند.
سرپرست پژوهشگری ایران در دیدهبان حقوق بشر گفته است: «مقامات ایران از مجازات اعدام به عنوان ابزار ارعاب استفاده میکنند و مشخصاً اقلیتهای قومی و مخالفان سیاسی را پس از محاکمههای نامنصفانه هدف میگیرند.»
ایالات متحده نیز در ماه سپتامبر در واکنش به افزایش اعدامها اعلام کرد که تحریمهای خود را علیه جمهوری اسلامی ادامه میدهد.