رویترز به نقل از منابع دیپلماتیک گزارش داد که نمایندگان جمهوری اسلامی ایران و سه کشور اروپایی در توافق هستهای سال ۲۰۱۵ در استانبول دیدار و مذاکره کردند.
براساس این گزارش، این نخستین دور از مذاکرات مستقیم تهران و طرفهای اروپایی از زمان آغاز گفتوگوهای هستهای میان جمهوری اسلامی و ایالات متحده در ماه آوریل محسوب میشود.
نمایندگان بریتانیا، فرانسه و آلمان که بهطور مشترک با عنوان «تروئیکای اروپایی» شناخته میشوند، در این نشست طرفین دیدگاههای خود را درباره چارچوبهای توافقی احتمالی برای جایگزینی برجام ۲۰۱۵ مطرح کردند.
به گفته رویترز، این مذاکرات در حالی صورت میگیرد که دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، تلاشها برای دستیابی به توافقی جدید با هدف محدود کردن برنامه هستهای ایران را تشدید کرده و در سخنانی در روز جمعه ۱۶ مه، از تهران خواسته بود «سریعاً» پاسخ پیشنهاد تازه آمریکا را بدهد؛ پیشنهادی که مقامات جمهوری اسلامی میگویند هنوز بهطور رسمی دریافت نکردهاند.
همزمان پکن بار دیگر بر تعهد خود به پیشبرد راهحل سیاسی و دیپلماتیک برای مسئله هستهای جمهوری اسلامی تأکید کرده است.
لین جیان، سخنگوی وزارت خارجه چین، در یک نشست خبری با اشاره به این موضوع گفت: «چین حق ایران برای استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای را محترم میشمارد.»
او در ادامه با تأکید بر مخالفت چین با «همه تحریمهای یکجانبه و غیرقانونی» افزود: «چین آماده است تا از طریق حفظ ارتباط و هماهنگی با طرفهای ذیربط، به یافتن راهحلی کمک کند که نگرانیهای مشروع تمامی طرفها را در نظر بگیرد.»
فرانسه، بریتانیا و آلمان از امضاکنندگان توافق هستهای سال ۲۰۱۵ با جمهوری اسلامی هستند؛ توافقی که در تاریخ ۲۶ مهر به پایان میرسد و این کشورها تا آن زمان امکان «فعالسازی مکانیسم ماشه» در شورای امنیت را دارند.
ژان نوئل بارو، روز دوشنبه ۲۸ آوریل، اعلام کرده بود که این کشور به همراه آلمان و بریتانیا «لحظهای در بازگرداندن همه تحریمهای لغوشده درنگ نخواهد کرد» اگر امنیت اروپا به خطر افتد.
یکی از شروط توافق برجام در سال ۲۰۱۵، «مکانیسم ماشه» بود که در صورت فعال شدن آن، تحریمهای سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی به صورت خودکار اجرا خواهد شد.
یک روز بعد از پایان دور چهارم مذاکرات هستهای، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی به سه قدرت اروپایی درباره فعالسازی مکانیسم ماشه علیه تهران هشدار داد.
کاظم غریبآبادی، معاون وزیر امور خارجه جمهوری سلامی، روز جمعه ۱۶ مه، در پستی در شبکه اجتماعی ایکس، نوشت که جمهوری اسلامی و سه کشور اروپایی مصمم هستند، مسیر دیپلماسی را حفظ و از آن بهطور بهینه استفاده کنند و در صورت لزوم، گفتوگوها ادامه خواهد یافت. او افزود که در این نشست جمهوری اسلامی و طرفهای اروپایی به تبادل نظر و بحث در مورد آخرین وضعیت مذاکرات غیرمستقیم هستهای و لغو تحریمها پرداختند.
کریستین ترنر، مدیر کل سیاسی و ژئوپولتیک وزارت خارجه بریتانیا نیز در پیامی بدون اشاره به زمان مشخصی، از توافق طرفین برای ادامه گفتوگوها خبر داد و بر تعهد مشترک آنها به دیپلماسی تأکید کرد.
رویترز همچنین گزارش داده است روابط میان جمهوری اسلامی و اروپا در ماههای گذشته، بهویژه در پی اعمال تحریمهای جدید علیه برنامه موشکی ایران، بازداشت اتباع خارجی و حمایت تهران از روسیه در جنگ اوکراین رو به تیرگی رفته است.
پیش از این قرار بود که دور جدید مذاکرات جمهوری اسلامی و اروپا قبل از برگزاری دور چهارم مذاکرات در روز جمعه ۱۲ اردیبهشت در رم برگزار شود که به دلیل به تعویق افتادن آن نشست، گفتگو با اروپا نیز به زمان دیگری موکول شد.