وقتی صحبت از توانمندی‌های شناختی می‌شود، این جمله خیلی به کار می‌آید که «اگر از آن‌ها استفاده نکنید، به فراموشی سپرده می‌شوند.»
مغز اندامی پویاست که از نورون‌ها و دیگر سلول‌ها ساخته شده است. مغز با هر تجربه‌ای که به دست می‌آورید، به روش‌های متعدد عوض می‌شود و تغییر شکل می‌دهد و دائماً خود را با محیط پیرامون سازگار می‌کند.
مغز مانند ماهیچه با استفاده منظم و مواجهه با چالش‌های مکرر قوی‌تر می‌شود و به توسعه چیزی می‌انجامد که به آن اندوخته شناختی می‌گوییم. مغزی که برانگیخته نمی‌شود، تحلیل می‌رود و براساس تحقیقات انتشاریافته در مجله عصب‌شناسی لنست ممکن است با خطر بیشتر برای ابتلا به آلزایمر مواجه باشد.
اگر می‌خواهید تا حد امکان از زندگی لذت ببرید- بیشتر از همه با دوستان و خانواده وقت بگذرانید، از طلوع و غروب خورشید لذت ببرید و ماجراجویی‌های جدید را تجربه کنید- به یک مغز تند و تیز نیاز دارید که منعطف باشد و خودش را با هرچیزی که سر راه‌تان قرار می‌گیرد سازگار کند.
از چیزهای ساده استفاده کنید
به نظر من، بسیاری از تمرینات مغزی با واقعیت‌های زندگی روزمره فاصله دارند. چالش‌هایی مانند یادگیری یک زبان یا ساز جدید پیشنهاد می‌شود و با این‌که به نظرم فوق‌العاده عالی هستند، واقعیت این است که اکثر مردم در روزهای پرمشغله بزرگسالی نمی‌توانند سراغ این پروژه‌های زمان‌بر بروند.
از این‌رو، فهرستی از کارهای عادی و روزمره تهیه کرده‌ام که با ایجاد محدودیت‌های خاص چالش‌برانگیزتر می‌شوند. این کارها به من کمک می‌کنند تا در اموری که به آن‌ها اهمیت می‌دهم بهتر شوم و مغزم را بدون نیاز به انتخاب یک سرگرمی جدید تقویت کنم.
امیدوارم این فهرست ترغیب‌تان کند که مغزتان را به چالش بکشید و سراغ تجربیات تازه‌ای بروید که مغزتان را جوان‌تر نگه‌می‌دارد و در عین‌حال به سالهای عمرتان اضافه می‌کند.
۱. وقتی چیزی می‌خوانید، از خودتان امتحان بگیرید
ما اغلب چیزهایی را می‌خوانیم که انتظار نداریم هرگز آن‌ها را به خاطر بیاوریم. این مسئله باعث می‌شود که با تنبلی مطالعه کنیم. اما چه می‌شد اگر براساس چیزهایی که می‌خوانید، همان‌روز یا روز بعد از شما امتحان می‌گرفتند؟ به‌عنوان یک تمرین منظم، یک داستان جالب را در روزنامه یا وبسایت مورد علاقه خود مطالعه کنید. برای چند ساعت بعد زنگ هشدار بگذارید و خلاصه‌ای از نکات اصلی داستان را به کمک حافظه‌تان روی کاغذ بیاورید.
۲. سفر بدون جی‌پی‌اس
ما برای جابه‌جایی در دنیای فیزیکی، به تلفن‌های همراه‌مان وابسته‌ایم. داشتن راهنما کار آدم را راحت می‌کند، اما جهت‌یابی و پیدا کردن مسیرها بخش‌های مهمی از مغز انسان را فعال می‌کند و فرصتی عالی برای به چالش کشیدن حافظه خواهد بود. اگر قرار است به مکان جدیدی بروید، قبل از حرکت نقشه داخل تلفن همراه‌تان را باز کنید و آن را به خاطر بسپارید. با نقشه ذهنی جدید خود به سمت مقصد حرکت کنید و فقط درصورت گم شدن از جی‌پی‌اس کمک بگیرید.
۳. حقایق مهم را به خاطر بسپارید
به خاطر سپردن حقایق مهم یک راهکار مفید و عالی برای چابک نگه‌داشتن مغز است. نام افراد جدیدی که با آن‌ها ملاقات می‌کنید، روز تولد عزیزان و دوستان و شماره کارت اعتباری و شماره پلاک ماشین از جمله موارد مفیدی هستند که می‌توانید آن‌ها را به خاطر بسپارید. قبل از تلفن‌های همراه، ده‌ها شماره تلفن را در حافظه‌مان ذخیره می‌کردیم. آیا شماره تلفن مهم‌ترین مخاطبان خود را حفظ کرده‌اید؟
۴. خودتان را در محیط‌های پرهرج‌و‌مرج قرار دهید
ما انسان‌ها به‌طور طبیعی جذبِ آسایش و راحتی می‌شویم، اما با داشتن نگرش صحیح یاد می‌گیریم که هرج‌و‌مرج را به چشم یک بازی ببینیم، نه چیزی که باعث آزردگی‌مان می‌شود. دفعه بعد که در کنار جمعی از بچه‌ها بودید، در برابر میل درونی‌تان برای فرار از فعالیت‌های پرهیاهو و پرسروصدای آن‌ها مقاومت کنید. خودتان را درست در دلِ هرج‌و‌مرج قرار دهید و سعی کنید که جا نزنید.
۵. با غریبه‌ها گفت‌و‌گو کنید
ساده‌ترین گفت‌و‌گوها با کسانی انجام می‌گیرد که شناخت خوبی از آن‌ها دارید. اگر مثل بقیه مردم باشید، وقتی در محیطی جدید قرار می‌گیرید، به‌طور طبیعی جذبِ غریبه‌ها می‌شوید. بداهه‌گویی برای مغز حکمِ جوجیتسوی ذهنی را دارد و چالشی است که ذهن شما را شاداب و فعال نگه‌می‌دارد.
۶. از دست مخالف خود استفاده کنید
هر کاری که بتواند روال و الگوی طبیعی شما را نقض کند، مغزتان را به شیوه‌ای جدید به چالش می‌کشد. چیزی که اخیراً امتحان کردم این بود که دندان‌هایم را به مدت یک ماه با دست مخالف مسواک کردم. در پایان ماه احساس چندان ناخوشایندی نداشتم که نشان می‌دهد مغز انسان رشد می‌کند و با تغییراتی که ایجاد می‌کنید تطابق می‌یابد.
۷. بدون فهرست خرید به بازار بروید
ببینید آیا می‌توانید یک روز کاری را بدون فهرست کارهای روزانه به پایان برسانید یا بدون فهرست اقلام مورد نیاز به خواربارفروشی بروید. از راهبرد یادسپاری دلخواه‌تان برای یادآوری مواردی که می‌خواستید یادداشت‌شان کنید استفاده کنید. شاید فکر کنید به خاطر سپردن چنین مواردی باعث شود که کارهای مهم را فراموش کنید، اما من متوجه شده‌ام که این کار تمرکزم را در تمام ابعاد زندگی افزایش می‌دهد.
۸. سؤالات ریاضی را به‌صورت ذهنی حل کنید
دفعه بعد که با یک سؤال ریاضی دشوار مواجه شدید- در محل کار، خواربارفروشی یا هنگام پرداخت قبوض- از ماشین حساب تلفن همراه یا کاغذ استفاده نکنید. حل کردن مسائل ریاضی به‌صورت ذهنی برای حافظه کاری مهم است. حافظه کاری بخشی از مغز است که اطلاعات کوتاه‌مدت را به راحتی در اختیارتان می‌گذارد و کمک می‌کند که کارهای دشوارتری انجام دهید.
۹. یک ساعت مطالعه کنید
یکی دیگر از ابعاد سلامت مغز، استقامت ذهنی است. همان‌طور که یک فرد مبتدی چند دقیقه آهسته می‌دود و به نفس‌نفس می‌افتد، مغز مبتدی نیز پس از چند دقیقه تلاش ذهنی خسته می‌شود. به‌جای این‌که در تلفن همراه‌تان بین ویدئوهای کوتاه گشت و گذار کنید، خود را با یک کار مشخص به مدت طولانی‌تر به چالش بکشید. مطالعه کردن صرفاً یکی از گزینه‌های بی‌شماری است که می‌توانید برای بهبود تمرکز از آن استفاده کنید.
