روزنامه اینترنتی فراز گزارش داده است که بعد از گذشت ۱۰ ماه از ریزش معدن شازند، جسد یکی از کارگران این معدن هنوز پیدا نشده است.
براساس این گزارش، در کمتر از ۴۸ ساعت، ۸ کارگر معدن در ایران جان باختند؛ یک نفر در معدن مهاباد بر اثر ریزش دیواره‌ها و ۷ نفر در معدن ذغال‌سنگ دامغان به دلیل گازگرفتگی و کمبود تجهیزات ایمنی جان خود را از دست دادند.
فراز افزوده است که معدن سنگ‌آهن عبدالله‌آباد مهاباد در فاصله ۱۵ کیلومتری از این شهر و در مسیر جاده مهاباد-بوکان واقع شده است. این معدن کوچک که در زمستان امسال غیرفعال بود، اخیراً فعالیت خود را از سر گرفته بود.
همچنین معدن زغال‌سنگ دامغان که از اسفندماه تعطیل بوده، به‌منظور بررسی شرایط راه‌اندازی مجدد بازگشایی شده بود.
در مهاباد، علت حادثه، سست بودن دیواره‌های معدن و ریزش ناشی از بارندگی اعلام شد، در حالی‌که در دامغان، گازگرفتگی و مرگ ناشی از کمبود تجهیزات ایمنی به عنوان علت وقوع حادثه مطرح گردید.
عباس گرگی، جامعه‌شناس در گفت‌وگو با روزنامه فراز درباره علت این حوادث اظهار داشت: «فرایند کار در معادن زغال‌سنگ تحت مدیریت کامل و بدون مشارکت کارگران طراحی می‌شود. تصمیم‌گیری‌های یک‌طرفه، فشار برای افزایش تولید، نبود قدرت چانه‌زنی از سوی کارگران، ساختار ناایمن و غیردموکراتیک در محیط کار، زمینه‌ساز وقوع حوادث است. علاوه بر این، کارگران معدن فاقد صدای جمعی برای اعتراض یا پیشنهاد تغییرات هستند.»
او افزود: «ترس از اخراج یا تنبیه باعث می‌شود که تخلفات ایمنی و خطرات گزارش نشوند. این فرهنگ، فرآیند یادگیری از حوادث را مختل کرده و احتمال تکرار اشتباهات را افزایش می‌دهد.»
ایلنا گزارش داد که نزدیک به هفت ماه از حادثه دلخراش معدن طبس گذشته است؛ در آن حادثه که در تاریخ بهره‌برداری معادن کشور بی‌سابقه بود، ۵۳ کارگر جان باختند. بعد از آن حادثه، یک نمایش احساسی در دفاع از حقوق قانونی کارگران معادن به راه افتاد اما چیزی تغییر نکرد و دوباره در عرض ۴۸ ساعت، هشت کارگر معدن دیگر جان خود را از دست دادند.
علت حادثه در دامغان و واکنش‌ها
در دامغان، سه کارگر در لحظه ورود به تونل به‌دلیل انباشت گاز و نبود اکسیژن دچار خفگی شدند و جان باختند. سایر کارگران نیز هنگام تلاش برای نجات آنها وارد محیط آلوده شدند و جان خود را از دست دادند. با وجود اعزام سریع تیم‌های امدادی، به‌دلیل شدت گازگرفتگی، امکان نجات آنها وجود نداشت.
در همین راستا، دبیر انجمن زغال‌سنگ کشور اعلام کرد که معدن مهماندویه دامغان به‌صورت سیستماتیک اداره نمی‌شده و احتمالاً تصاعد گاز منوکسید کربن علت خفگی معدنکاران بوده، نه گاز متان، چون انفجاری رخ نداده است. همچنین به گفته رییس کل دادگستری سمنان پرونده قضایی برای بررسی ابعاد و علل وقع حادثه این معدن تشکیل شده است.
استاندار سمنان در گفت‌وگویی با ایرنا علت اولیه وقوع حادثه را خطای فردی و اشتباه محاسباتی عنوان کرد و آن را دلیل جان باختن کارگران دانست. با این حال، در اظهاراتش هیچ اشاره‌ای به وضعیت معادن یا ناکارآمدی مسئولان مربوطه نشده است.
با وجود وعده‌های متعدد و نمایش‌های احساسی پس از حوادث گذشته، همچنان وضعیت معادن ایران و شرایط کاری در این بخش به‌طور اساسی تغییر نکرده است. ناتوانی در اجرای استانداردهای ایمنی و نظارت دقیق بر عملکرد معادن، به‌ویژه در زمینه مدیریت و تامین تجهیزات ایمنی، باعث تکرار این حوادث مرگبار می‌شود.
بر اساس آمار سازمان پزشکی قانونی کشور در شش‌ماهه نخست سال ۱۴۰۳، بالغ بر ۱۰۷۷ کارگر بر اثر حادثه در محل کار جان خود را از دست داده‌اند که به معنای این است که هر هفته، به طور میانگین حدود ۵۰ کارگر بر اثر حادثه جان خود را از دست می‌داده‌اند.
داده‌های مرکز آمار در یک مقیاس بزرگ‌تر نشان می‌دهد تعداد مرگ و میر ناشی از حوادث کار در ایران در سال‌های اخیر به شکل نگران‌کننده‌ای افزایش یافته است. از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۲، آمار مرگ و میر کارگران بر اثر حوادث از ۱۶۲۵ نفر به ۲۱۱۵ نفر رسیده که نشان‌دهنده افزایش ۳۰ درصدی است.
