کارشناسان میگویند که رژیم چین در کنار برخی همکاریهای اقتصادی به دنبال افزایش همکاریهای امنیتی و استخباراتی (اطلاعاتی) با طالبان است. شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه طالبان از چندی به این سو به کمک کارشناسانی از چین و پاکستان موفق شدهاند که تعدادی از نظامیان پیشین را با ردیابی از طریق سیگنالهای موبایل و هک پلتفرمهای شبکههای اجتماعی شناسایی و بازداشت کنند.
«فرمان عفو عمومی، فریب بود»
یکی از کارمندان سابق امنیت ملی افغانستان که بخاطر مسائل امنیتی نخواست نامش فاش شود، به اپک تایمز میگوید که چین در ابتدای به قدرت رسیدن طالبان در نظر داشت که برای اجرای سیاستهای امنیتی خود در افغانستان، پایگاه نظامی بگرام را در اختیار بگیرد، اما سرویس استخبارات آمریکا یعنی سیا، طالبان را تحت فشار گذاشت تا مانع از این کار شود. حضور رژیم چین در پایگاه نظامی بگرام به این معنا بود که دسترسی آمریکا به افغانستان به طور کلی از بین رفته محسوب میشود و این پایگاه جنبه حیاتی و حیثیتی برای آمریکا داشت. وقتی چین موفق به گرفتن پایگاه نظامی بگرام نشد، از طریق متحد خود یعنی پاکستان تلاش کرد تا منافع خود را در افغانستان تامین کند. با این حال این رژیم یکسری ابزارهای تکنولوژیکی امنیتی و تجهیزات نظامی پیشرفته را برای طالبان تامین میکند و در شناسایی و ردیابی نظامیان پیشین افغانستان به طالبان کمک میکند.
وی درباره تازهترین تصمیمهای طالبان میگوید که سران طالبان به این نتیجه رسیدهاند که تمام نیروهای سابق امنیتی افغانستان را دشمنان بالفعل در نظر بگیرند و با تمام روشهای در دسترسشان این نیروها را شناسایی و بازداشت کنند. فرمان عفو عمومی طالبان در ابتدای به قدرت رسیدن این گروه، یک فریب بود.
وی ادامه میدهد: «منابع ما در افغانستان تایید میکنند که طالبان اطلاعات هویتی ثبتسیستم شده نیروهای امنیتی در وزارت دفاع و داخله/کشور را در اختیار دارند و در چک پوینت (ایست و بازرسی)های امنیتی با استفاده از دستگاه بیومتریک هویت رهگذران و رانندهها را بررسی میکنند. طالبان در نواحی مختلف شهر کابل، هویت ساکنین مردان جوان را در سیستم بیومتریک بررسی کردهاند و از این طریق تعدادی از ساکنینی که عمدتا نیروهای نظامی سابق بودند، را بازداشت کردهاند.»
ردیابی از طریق سیگنال موبایل
این کارمند امنیت ملی سابق با بیان اینکه «افغانستان درگیر جنگ استخباراتی است،» میگوید: «در اداره امنیت ملی سابق بخشی به نام مدیریت تاک وجود داشت که بخش مهم امنیت ملی محسوب میشد و فعال کردن این بخش بدون کارشناسان فنی آمریکایی تقریبا غیرممکن بود، در مدیریت تاک، اطلاعات به شدت محرمانه نگهداری میشد و ناتو و اداره امنیت ملی افغانستان به طور مشترک به این اطلاعات دسترسی داشتند. در ابتدا تصور میکردیم که قبل از آمدن طالبان به قدرت این اطلاعات پاک شده باشد، اما بعدها مشخص شد که تصور ما اشتباه بود. مدیریت تاک زیر نظر آمریکا بود و دستگاههای بسیار پیشرفته امنیتی را در اختیار داشت. اما ما شواهدی داریم که نشان میدهد گروه طالبان، این بخش را به کمک هکرهای چینی و بخش استخبارات ارتش پاکستان با همکاری همکاران سابق پشتون ما در امنیت ملی سابق که اکنون برای طالبان کار میکنند، فعال کردهاند. این مدیریت وظیفه داشت در چارچوب ریاست استخبارات، تعقیب و پیگرد مظنونین و متهمین را توسط سیگنال شبکههای مخابراتی و هک پلتفرمهای مجازی انجام دهد. در دو مورد بازداشت نیروهای امنیتی که از آن اطلاع داریم، طالبان موقعیت افراد را با استفاده از سیگنال گوشیهای همراهشان ردیابی و آنها را بازداشت کردهاند.»
هیئت معاونت ملل متحد در افغانستان یا یوناما در آخرین گزارشش اعلام کرده است که طالبان بیش از ۲۰۰ عضو نیروهای امنیتی پیشین و کارمندان حکومت سابق را کشتهاند.
رحمتاله نبیل، رئیس امنیت ملی سابق در ماه آپریل نیز در صفحه توئیترش با اشاره به همکاریهای چین و پاکستان برای دسترسپذیری شبکه حقانی یا استخبارات طالبان به محتوای تماسها و پیامها و ردیابی آنها در افغانستان نوشته است که اکنون طالبان میتوانند بنا بر صلاحدید خود مکان یک تماس، پیامهای ردوبدل شده در گوشی همراه مورد نظرشان را مشاهده کنند. آنها همچنین به پیامکهای بینالمللی دریافتی در داخل افغانستان دسترسی دارند که به آنها امکان میدهد تا به کدهای تایید برای رسانههای اجتماعی شامل واتساپ، تلگرام، توییتر و فیسبوک دسترسی پیدا کنند.
وی تاکید کرد که در حالیکه افراد محلی افغان به زندگی روزمره خود مشغول هستند، طالبان با حمایت عوامل چینی و پاکستانی در پشت صحنه، گفتگوهایشان در مورد خدمات فناوری اطلاعات شامل آدرس آی.پی ادامه دارد.
آی.پی آدرس تجهیزاتی و سختافزارهایی است که به شبکههای کامپیوتری محلی یا گسترده متصل میشوند و امکان شناسایی این تجهیزات و سختافزارها از طریق این آدرس امکانپذیر است.
دیدهبان حقوق بشر در مارس سال گذشته وضعیت دسترسی طالبان به سیستم شناسایی هویت افراد (بیومتریک) را در افغانستان بررسی و اعلام کرد که طالبان سیستمهای حاوی اطلاعات شخصی حساس را کنترل میکنند. این سیستمهای هویت دیجیتال و پرداخت معاشات (دستمزد) شامل دادههای شخصی و بیومتریک افراد، از جمله اسکن عنبیه، اثر انگشت، عکسها، شغل، آدرس خانه و نام بستگان میشود.
این نهاد حقوق بشری به نقل از یکی از فرماندهان سابق ساکن در افغانستان آورده است که طالبان در ماه نوامبر او را به مدت ۱۲ روز بازداشت کردند و از او اثر انگشت گرفتند و انگشت عنبیه او را با ابزار جمع آوری اطلاعات اسکن کردند. او به این نهاد گفت: «آنها به من گفتند که از من اثر انگشت گرفتند تا بررسی کنند که آیا نظامی هستم یا خیر و اگر بتوانند آن را تأیید کنند، مرا خواهند کشت.» و «بسیار خوش شانس بودم که به دلایلی آنها سوابق مرا بدست نیاوردند.»
خفقان عمومی
به نظر میرسد دسترسی طالبان به قابلیت ردیابی تماسها و پیامها نهتنها باعث بازداشت و قتل صدها نیروی نظامی سابق افغانستان شده است، بلکه بررسی اپک تایمز در شبکههای اجتماعی فیسبوک و ایکس (توئیتر سابق) نشان میدهد که کاربران داخل افغانستان دیگر مانند دوره قبل از به قدرت رسیدن طالبان، نمیتوانند درباره زندگی جاریشان و شرایط اجتماعی و سیاسی نظری بدهند؛ چون نگران هستند که طالبان و هوادارانشان، آنها را به خاطر انتقاد و نوشتن نظر در شبکههای اجتماعی شناسایی و بازداشت کنند.
مجتبی حمید، یکی از شهروندان کابل به اپک تایمز میگوید که «من بیشتر مکالمات با دوستان و اطرافیانم در تلگرامم را پاک میکنم و به آنها هم توصیه میکنم که این کار را انجام دهند تا امنیتشان توسط طالبان به خطر نیفتد.»
جیسون کریس هاوک، تحلیلگر امنیتی و حل منازعه در افغانستان، در یادداشتی با عنوان «طالبان حقانی از سوی پاکستان و چین حمایت میشود» در کلیرنس جاب مینویسد: «چین به عملیات اطلاعاتی طالبان خدمات تخصصی سایبری میدهد… اعتقاد بر این است که چین به شکستن قفل بسیاری از فایلهای امنیت ملی و سیستمهای دیجیتالی که ناتو به افغانها کمک کرد تا هویت نیروهای امنیتی خود را در قالب سیستم بیومتریک ثبت کنند، کمک میکند. احتمالاً بیش از ۵۰۰ هزار هویت در این سیستم ثبت شده است.»
در آوریل ۲۰۲۱ یعنی چند ماه قبل از سقوط حکومت جمهوری افغانستان، رسانههای بینالمللی گزارش دادند که گروهی از هکرهای چینی با جعل هویت دفتر ریاستجمهوری افغانستان برای سرقت اسناد شورای امنیت ملی این کشور اقدام کردند.
رسانههای هندی نیز از حضور رژیم کمونیست چین در حملات طالبان به پنجشیر پرده برداشتند. این رسانهها با بررسی ابزارهای نظامی مورد استفاده در آخرین حملات طالبان به پنجشیر که با حملات افسران ارتش آیاسآی پاکستان همراه بود، اعلام کردند که رژیم چین پهپادهایی کپیبرداری شده از مدل آمریکایی پهپاد ام.کیو.۹ مجهز به موشک به طالبان دادهاند.