نویسنده: چارلز دیویس
منافع چین در دریای تاسمان از اهداف گستردهتری در اقیانوس آرام نشأت میگیرند که از جمله میتوان به گسترش نفوذ، تأمین امنیت مسیرهای دریایی و به رخ کشیدن توانمندیهای دریایی پیشرفته این کشور اشاره کرد.
دریای تاسمان- که بین استرالیا و نیوزیلند قرار دارد- در اواخر فوریه محل انجام دو رزمایش بوده است. استرالیا و نیوزیلند در این مورد ابراز نگرانی کردند، اما نگرانی آنها ارتباط چندانی با خود رزمایش نداشت و به عدم ارتباط و اطلاعرسانی ناچیزی مربوط میشد که باعث شد خطوط هوایی تجاری بهناچار مسیر پروازشان را تغییر دهند.
به عقیده آمریکا و شرکای فرماندهی هند-آرام، این رفتار بخشی از راهبرد گستردهتر رژیم چین برای حضور نظامی دائمی در اقیانوس آرام و به چالش کشیدن نظم راهبردی موجود است.
چین معمولاً از شناورهای مختلفی در این رزمایشها بهره میگیرد که از جمله میتوان به ناوچههای کلاس جیانگکای، رزمناوهای کلاس رنهای و کشتیهای تجهیز کلاس فوچی اشاره کرد. این شناورها مجهز به تسلیحات پیشرفته بوده و قدرت تهاجمی قابلتوجهی دارند که شامل موشکهای بالستیک نیز میشود. کشتیهای تجهیز کلاس فوچی از امکان پشتیبانی لجستیکی از ناوگان برخوردارند و به کشتیهای نیروی دریایی اجازه میدهند که برای یک مدت طولانی بدون نیاز به پهلوگیری در بندر به فعالیت خود ادامه دهند. این امر بهویژه حائز اهمیت است، زیرا چین هیچ دوستی در بنادر دریای تاسمان ندارد و برای سوختگیری و پشتیبانی لجستیکی تنها به کشتیهای تجهیز خود متکی است.
مدت زمان رزمایشها متفاوت است، اما معمولاً از چند روز تا چند هفته ادامه دارند. کشتیهای نیروی دریایی چین در این مدت فعالیتهای مختلفی انجام میدهند که از جمله میتوان به تمرین با تیر جنگی، تغییر آرایش و استقرار اهداف شناور اشاره کرد. چین از این تمرینات برای ارزیابی و محک زدن توانمندیها و به رخ کشیدن قدرت عملیاتی خود در مناطق دوردست استفاده میکند. حضور شناورهای پیشرفته نیروی دریایی چین که با تیرهای جنگی تمرین میکنند و اطلاعرسانی چندانی هم انجام نمیدهند، باعث شده که این نیروها به رفتار ارعابآمیز متهم شوند.
در گزارش سالانه وزارت دفاع به کنگره به شماری از کاستیهای مرتبط با اقدامات چین در نوسازی و آموزش نیروی دریایی این کشور اشاره شده است. مسئله اول که احتمالاً از نیاز به انجام این رزمایشها حکایت دارد، این است که توانایی عملیاتی مشترک نیروی دریایی ارتش آزادیبخش خلق در فراسوی زنجیره جزیرهای اول همچنان محدود است و فعالیتهای خارج از کشور عمدتاً بهصورت مجزا انجام میگیرند و شامل درگیری نمیشوند. نیروی دریایی ارتش آزادیبخش خلق در سال ۲۰۲۳ برای اولینبار کشتی تهاجمی آبیخاکی کلاس یوشن خود را در منطقهای وسیع مستقر کرد.
از منظر رهبری نیروی دریایی ارتش آزادیبخش خلق، نیروی دریایی چین با فرماندهی غیرمتمرکز خود با چالشهایی روبهرو است که در شعار «پنج ناتوان» تجلی یافته است.
این شعار در انتقاد از افسرانی مطرح میشود که درک درستی از موقعیتها ندارند، از مقاصد مقامات بالادستی خود بیاطلاع هستند، نمیتوانند تصمیمات عملیاتی بگیرند یا نیروها را مستقر کنند و توان مقابله با موقعیتهای غیرمنتظره را ندارند. این مشکل در اصلاحات گسترده ارتش آزادیبخش خلق که ستاد نیروی دریایی ارتش آزادیبخش را از کارهای عملیاتی کنار گذاشته و مسئولیت آن را به فرماندهی جبهه مشترک ارتش آزادیبخش خلق داده منعکس شده است. در حال حاضر، ستاد نیروی دریایی بر سازماندهی، نیروی انسانی، آموزش و تجهیز نیروهای دریایی تمرکز دارد.
این گزارش همچنین نشان میدهد که نیروی دریایی ارتش آزادیبخش خلق هنوز نوع و مقیاس توانمندیهای لجستیکی پیچیده دوربرد خود را که جزو ملزومات حوادث مهم خارجی هستند، به نمایش درنیاورده است. دریای تاسمان از جمله مسیرهای دریایی مهم برای تجارت و ترانزیت بین استرالیا و نیوزیلند است. چین با گسترش حضور منطقهای خود میتواند این مسیرهای راهبردی را زیر نظر بگیرد و آنها را درعمل کنترل کند و توانایی خود را برای اعمال نفوذ در زمینه تجارت و امنیت منطقه افزایش دهد.
رژیم چین به تقویت و پالایش عملیات منطقه خاکستری ادامه میدهد. برای نمونه، رژیم چین از شبهنظامیان دریایی- موسوم به «مردان آبی کوچک»- برای به ثمر نشاندن ادعاهای ارضی خود در دریای جنوبی چین بهره میگیرد. این کشتیهای ماهیگیری غیرنظامی با پشتیبانی حزب کمونیست چین به آزار و اذیت کشتیهای خارجی، جاسوسی و گشتزنی در آبهای مورد مناقشه میپردازند. این تاکتیک به پکن اجازه میدهد که بدون مداخله مستقیم نیروی دریایی اعمال نفوذ کند و مانع از این شود که تنشها به درگیری بیانجامند. انجام رزمایشهای جنگی غیرمنتظره از رویکرد و نیت مشابهی حکایت دارند.
در بخش پایانی گزارش وزارت دفاع آمده است که نیروی دریایی ارتش آزادیبخش خلق از سال ۲۰۱۹ تا کنون درحال انطباق با تغییرِ الزامات راهبردی صیانت از دریاهای دور و نزدیک بوده و بهسرعت از رویکرد دفاعی در دریاهای نزدیک به رویکرد حفاظتی در دریاهای دوردست تغییر رویه داده است.
اینها همگی نشان میدهند که منافع حزب کمونیست چین در دریای تاسمان از اهداف گستردهتری در اقیانوس آرام نشأت میگیرند که از جمله میتوان به گسترش نفوذ، تأمین امنیت مسیرهای دریایی و به رخ کشیدن توانمندیهای دریایی این کشور اشاره کرد.
دیدگاه ارائهشده در این مقاله نقطه نظر نویسنده بوده و لزوماً منعکسکننده دیدگاه اپک تایمز نیست.
درباره نویسنده: چارلز دیویس یک کهنهسرباز ارتش و سخنران نظامی با سابقه اطلاعاتی است. دستاوردهای نظامی او شامل دو نشان ستاره برنزی، نشان شایستگی برای دفاع ملی، دو نشان شایستگی در خدمت، نشان خدمات ناتو، نشان کارزار عراق، نشان کارزار افغانستان، نشان آزادی عربستان سعودی و نشان آزادی کویت هستند.