عربستان سعودی میزبان جام جهانی ۲۰۳۴ خواهد بود، اما تصمیم فیفا برای واگذاری این مسابقات برتر فوتبال به این کشور صحرایی، نگرانی فعالان حقوق بشر را برانگیخته است.
۲۱ سازمان حقوق بشری در بیانیهای مشترک که روز چهارشنبه منتشر شد، اعلام کردند: «تصمیم بیپروای فیفا برای اعطای میزبانی جام جهانی ۲۰۳۴ به عربستان سعودی بدون تضمین حمایتهای کافی از حقوق بشر، جان بسیاری را به خطر خواهد انداخت.»
این بیانیه ادعا میکند که نهاد حاکم بر فوتبال میداند «کارگران بدون اصلاحات اساسی در عربستان سعودی مورد بهرهکشی قرار خواهند گرفت و حتی جان خود را از دست خواهند داد، اما با این حال، تصمیم به ادامه این روند گرفته است.»
برای میزبانی جام جهانی، کشوری مانند عربستان سعودی با چالش ساخت استادیومها، هتلها و امکانات اضافی برای پذیرایی از میلیونها هوادار که در طول این مسابقات پنج هفتهای شرکت خواهند کرد، روبهرو است.
عربستان سعودی، تنها نامزد میزبانی جام جهانی ۲۰۳۴ بود. این مسابقات که با حضور ۴۸ تیم برگزار خواهد شد شامل ۱۰۴ بازی است و به ۱۵ استادیوم در سراسر کشور نیاز خواهد داشت.
در سال ۲۰۲۳، فیفا اعلام کرد که جام جهانی ۲۰۳۴ در منطقه آسیا یا اقیانوسیه برگزار خواهد شد. در این میان، کنفدراسیون فوتبال آسیا از پیشنهاد میزبانی عربستان حمایت کرد.
جیانی اینفانتینو، رئیس فیفا، پس از تشویق بیش از ۲۰۰ فدراسیون عضو در نشست مجازی روز چهارشنبه، گفت: «رأی کنگره واضح و شفاف است.»
در بیانیه مشترکی که منتشر شده، به «ضعف در حمایت از حقوق بشر» در عربستان سعودی اشاره شده و شواهدی از بهرهکشی و نژادپرستی علیه کارگران مهاجر ذکر شده است. با این حال، عربستان سعودی اتهامات مربوط به نقض حقوق بشر را رد کرده و اعلام کرده که قوانینش برای حفظ امنیت ملی اجرا میشوند.
این اولین باری نیست که فیفا یک کشور میزبان با مشکلات حقوق بشری را انتخاب میکند. نگرانیهای مشابهی زمانی مطرح شد که قطر، کشوری دیگر که به بهرهکشی از کارگران معروف است، میزبان جام جهانی ۲۰۲۲ بود.
اپک تایمز برای اظهار نظر با سفارتهای هر دو کشور تماس گرفت، اما تا زمان انتشار این خبر پاسخی دریافت نکرد.
خالد ابراهیم، مدیر اجرایی مرکز حقوق بشر خلیج فارس، که یکی از امضاکنندگان بیانیه مشترک است، گفت: «ما موارد زیادی از سوءاستفاده از کارگران مهاجر در قطر در جام جهانی قبلی مستند کردهایم و هیچ نشانهای وجود ندارد که عربستان سعودی در این زمینه بهتر عمل کند.»
«عربستان سعودی باید به خاطر تمام موارد نقض حقوق بشر خود پاسخگو باشد. اگر واقعاً قصد دارد میزبان مردم از سراسر جهان برای رویدادهای ورزشی باشد، باید تمام افرادی که به خاطر فعالیتهای مسالمتآمیز حقوق بشری زندانی شدهاند آزاد شوند، از جمله مدافعان حقوق بشر که دهههاست در زندان به سر میبرند.»
وزیر ورزش عربستان سعودی، شاهزاده عبدالعزیز بن ترکی الفیصل، در ویدیویی که در شبکه اجتماعی ایکس منتشر شد، جام جهانی را فرصتی برای کشورش دانست تا «پتانسیل کامل مردم خود را فعال کرده» و اقتصادش را متنوع کند.
طه الحاجی، مدیر حقوقی سازمان اروپایی-عربستانی حقوق بشر، که یکی از مشارکتکنندگان در بیانیه مشترک است، اظهار داشت که به بهرهمندی شهروندان عربستان از فرصتهای اقتصادی میزبانی جام جهانی چندان اطمینان ندارد.
او در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «در همان سالی که عربستان سعودی رکورد بیسابقهای در اجرای احکام اعدام ثبت کرد، میزبانی جام جهانی ۲۰۳۴ را به دست آورد. امروز، فیفا در همدستی برای سفیدنمایی چهره عربستان و سرپوش گذاشتن بر نقض حقوق بشر در آن کشور نقش دارد.»
او همچنین گفت: «قوانین ناقص و مبهم، نبود شفافیت، و فقدان نهادهای مستقل جامعه مدنی در عربستان سعودی به مقامات و شرکتهای سعودی اجازه میدهد از کارگران سوءاستفاده کنند.»
جام جهانی ۲۰۲۶ به طور مشترک در سه کشور کانادا، مکزیک و ایالات متحده آمریکا برگزار خواهد شد. فیفا همچنین اعلام کرد که شش کشور میزبان مشترک جام جهانی ۲۰۳۰ خواهند بود: اسپانیا، پرتغال و مراکش، همراه با مسابقات جشن صدمین سالگرد در آرژانتین، پاراگوئه و اروگوئه.
