اسرائیل قبلاً جنگهای زیادی را پشت سر گذاشته است، اما حمله اخیر حماس، که سطح غیرمنتظرهای از پیچیدگی و هماهنگی را نشان داد، اسرائیلیها و بقیه جهان را شوکه کرد.
تروریستهای حماس با استفاده از موتورسیکلت، خودروهای پیکاپ و حتی پاراگلایدر و قایقهای تندرو، به شهرهای اسرائیلی نزدیک نوار غزه نفوذ کردند و شروع به کشتار و ربودن غیرنظامیان کردند. آنها همچنین هزاران موشک را از ساعت ۶:۳۰ صبح روز ۷ اکتبر به سمت شهرهای اسرائیل پرتاب کردند.
برخی این حملات اخیر را با حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر در ایالات متحده و حتی با هولوکاست مقایسه کردند.
ییگال کارمون، رئیس و مؤسس مؤسسه تحقیقات رسانهای خاورمیانه، گفت: «این یک فاجعه تاریخی، یک آسیب ملی است که برای دههها پاک نخواهد شد.»
او به اپک تایمز گفت: «دیروز با دخترانم صحبت کردم. به آنها گفتم: تصور کنید وسط هولوکاست هستید و نازیها تیراندازی میکنند. این صحنههای نازی است. وحشتناک است.»
مقامات اطلاعاتی اسرائیل و ایالات متحده غافلگیر شدند و بسیاری از کارشناسان را به این سوال واداشت که چرا جامعه اطلاعاتی نتوانسته است حمله را پیش بینی کند و از آن جلوگیری کند، با توجه به اینکه ممکن است ماهها با دقت برنامه ریزی شده باشد.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، به کریستن ولکر از شبکه NBC گفت: «این حملهای است که فکر نمیکنم کسی وقوع آن را میدید.»
با این حال، او از سؤالات در مورد اینکه آیا یک شکست اطلاعاتی وجود داشته است طفره رفت.
آقای بلینکن گفت: «اسرائیلیها زمان زیادی برای بررسی این موضوع خواهند داشت. همه ما برای بررسی آن وقت خواهیم داشت. اکنون تمرکز باید روی این باشد که اطمینان حاصل کنیم اسرائیل برای مقابله با این حمله به چه چیزی نیاز دارد.»
اما به گفته ری تاکیح، کارشناس ارشد مطالعات خاورمیانه در شورای روابط خارجی (CFR)، اطلاعات مربوط به این نوع حمله از قبل در دسترس بوده است.
او در یک کنفرانس مطبوعاتی توسط CFR در ۷ اکتبر گفت: «سوال این نیست که اطلاعات کافی در مورد بسیج حماس در دسترس نبوده است. بلکه این اطلاعات چگونه تفسیر شده است، و چرا مقامات ارشد سیاسی آن را نادیده گرفتهاند؟»
«از آنجا که تقریباً در هر مورد از شکست اطلاعاتی – و من به ویژه به انقلاب ۱۹۷۹ ایران نگاه کردم – اطلاعات زیادی در مورد مشکلات قریب الوقوع موجود است. اما به نحوی، این اطلاعات توسط رهبران سیاسی بهموقع و مؤثر هضم نمیشود.»
آقای کارمون، یک سرهنگ بازنشسته در سپاه اطلاعات نیروهای دفاعی اسرائیل که به عنوان مشاور ضد تروریسم دو نخست وزیر اسرائیل خدمت میکرد، با این ارزیابی موافق است.
وی گفت: «فاجعه کنونی به دلیل کمبود اطلاعات نبود بلکه به دلیل یک تصور اشتباه رخ داد.» ما در مؤسسه MEMRI هشداری را در ماههای سپتامبر تا اکتبر منتشر کردیم که در آن درباره علائمی که نشان دهنده یک جنگ آتی است صحبت کردیم. ما آن را پخش کردیم، اما کسی توجه نکرد. غیرنظامیان ادعا کردند که به ارتش گفتهاند که مانورها را دیدهاند و ارتش نیز گفت: «چیزی نیست.»
کابینه امنیتی اسرائیل در ۸ اکتبر در واکنش به بدترین حمله به این کشور در دهه های اخیر، رسماً به حماس اعلام جنگ کرد. بر اساس گزارشها، حدود۱۲۰۰ اسرائیلی کشته و تعداد نامشخصی از غیرنظامیان ربوده شدهاند.
این اقدام اولین اعلامیه از این دست پس از جنگ یوم کیپور در سال ۱۹۷۳ است که با آغاز حملات غافلگیرانه مصر و سوریه علیه اسرائیل آغاز شد.
جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده، حمله ۷ اکتبر را به شدت محکوم کرد و تأکید کرد که ایالات متحده «هرگز در حمایت از اسرائیل کوتاهی نخواهد کرد.»
با این حال، جمهوری خواهان و صاحب نظران رئیس جمهور را به خاطر آزاد کردن ۶ میلیارد دلار از سرمایه های مسدود شده ایران به عنوان بخشی از قرارداد اخیر آزادی گروگان قبل از حمله، مورد انتقاد قرار دادند.
حماس یکی از گروه های تروریستی است که از سوی جمهوری اسلامی حمایت میشود. بر اساس گزارش وزارت خارجه آمریکا در سال ۲۰۲۰، ایران سالانه بالغ بر ۱۰۰ میلیون دلار به صورت کلی به این گروهها از جمله حماس و جهاد اسلامی فلسطین کمک کرده است.
«آتش سوزی منطقه ای»
به گفته مارتین ایندیک، یکی از اعضای برجسته دیپلماسی آمریکا و خاورمیانه در شورای روابط خارجی، دخالت حکومت ایران در این حمله حماس هنوز ناشناخته است.
«اما اگر این هماهنگ باشد، همانطور که من گمان میکنم، آنگاه فکر میکنم میتوانیم وضعیتی را ببینیم که حزبالله میتواند به خوبی به آن بپیوندد و سپس یک آتشسوزی منطقهای خواهیم داشت.»
آقای ایندیک معتقد است که اگر حمله اخیر برای اسرائیل شوک بود، باید شوک بزرگتری برای دولت بایدن باشد که به طور قابل توجهی به اطلاعات اسرائیل برای ردیابی فعالیت های حماس متکی است.
درست دو هفته قبل، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی، در جشنواره آتلانتیک گفت که «منطقه خاورمیانه امروز نسبت به دو دهه گذشته ساکتتر است» و فهرست بلندبالایی از تحولات مثبت در منطقه را زیر و رو کرد.
آقای ایندیک گفت: «رویکرد دولت بایدن در قبال خاورمیانه، از روز اول، آرام کردن اوضاع بوده است. این اولین اولویت آنهاست. و همانطور که میبینیم، این اتفاق در حال روی دادن نیست.»
او گفت که در یک دهه گذشته چندین درگیری بین اسرائیل و حماس وجود داشته است.
آقای ایندیک گفت: «و هر بار که با برقراری آرامش به پایان می رسد... در یک نقطه خاص، ایالات متحده باید بگوید: «بس است. ما باید راه حلی پایدارتر و دائمی پیدا کنیم. اما رسیدن به آن نقطه از اینجا بسیار سخت است.»
سه سال پیش، اسرائیل روابط خود را با امارات متحده عربی، بحرین، مراکش و سودان در توافقنامه ابراهیمی که در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ امضا شد، عادی کرد.
رئیس جمهور بایدن برای کسب یک پیروزی مانند رئیس جمهور قبلی خود، بارها برای عادی سازی روابط بین اسرائیل و عربستان سعودی ابراز امیدواری کرده است. با این حال، بسیاری بر این باورند که حمله اخیر حماس اکنون تهدیدی برای تلاشهای او به شمار میرود که ممکن است روند را کند یا متوقف کند.
وقتی از آقای بلینکن در این مورد پرسیده شد، گفت که گروههای تروریستی مانند حماس احتمالا تلاشها برای پیشبرد عادی سازی را مختل خواهند کرد.
او گفت: «جای تعجب نیست که مخالفان مذاکرات، آنهایی که مخالف عادی سازی روابط اسرائیل با همسایگانش و با کشورهای خارج از منطقه هستند، حماس، حزب الله و ایران هستند.»
«و بنابراین کاملاً ممکن است که یکی از انگیزههای این حمله تلاش برای از بین بردن این تلاشها برای پیشبرد عادیسازی باشد، چیزی که بسیار سخت است.»
حمله غافلگیرانه به اسرائیل بسیاری از جمهوری خواهان را به انتقاد از رئیس جمهور بایدن و سیاستهای خارجی او برانگیخت.
سناتور مارکوین مولین (جمهوریخواه اکلاهما) در پستی در ۷ اکتبر در X نوشت:: «ضعف باعث پرخاشگری میشود. مماشات هرگز جواب نمیدهد،»
«قدرت ایالات متحده برای ثبات جهانی کلیدی است. جمهوری اسلامی، چین و روسیه به دنبال هر دلیلی برای سوء استفاده از سیاست خارجی ضعیف آمریکا هستند.»