قرارگاه جنوب شرق ارتش جمهوری اسلامی صبح دوشنبه از دستگیری سربازی خبر داد که شب گذشته ۵ سرباز دیگر را در پادگانی در کرمان به قتل رسانده بود.
در اطلاعاتی که این قرارگاه در اختیار رسانهها قرار داده، بدون افشای هویت عامل تیراندازی گفته است سرباز وظیفهای که روز گذشته مسئولیت نگهبانی را داشت، با اسلحه در دستش وارد آسایشگاه سربازان شد و پنج سرباز را به قتل رساند و بلافاصله متواری شد.
بررسی گزارشهای منتشر شده نشان میدهد که خودکشی و دیگرکشی در میان سربازان وظیفه در ایران موضوع تازهای نیست و از سالها پیش این ماجرا ادامه داشته است.
خبر قتل پنج سرباز با واکنشهای مردمی و فعالان اجتماعی ایران در شبکه اجتماعی ایکس همراه بود و بار دیگر بحثها درباره ضرورت لغو «سربازی اجباری» در میان کاربران ایرانی در ایکس مطرح شده است.
محمد باقرزاده، خبرنگار با اشاره به پیشینه وقوع قتلها و خودکشیها در پادگانهای نظامی در صفحه ایکس خود افزوده است «ماهی نیست که سربازی در ایران خودکشی نکند یا دیگران را نکشد، (خدمت) سربازی معضل بوده و با فروپاشی روانی جامعه این معضل شدیدتر شده است.»
سینا جهانی از فعالان اجتماعی در صفحه ایکس خود نوشته است: «۵ سرباز وظیفه دیگر قربانی سیاستهای بیمار سربازی اجباری شدند؛ ۵ جوان، ۵ آینده، ۵ امید به زندگی…چرا فقط با بودجهی کمی بیشتر، سربازی داوطلبانه و حرفهای را جایگزین نمیکنید؟»
مهرداد کریم زاده، نیز از دیگر کاربران ایکس گفته است که سربازی اجباری، حتی با افزایش حقوق هم مشکلی را حل نمیکند و باید بجای اجبار، نیرو استخدام کرد.
اولین روز فروردین سال ۱۴۰۱، رسانهها گزارش دادند که یک سرباز در شهر دیلم استان بوشهر چهار سرباز دیگر را با شلیک گلوله به قتل رسانده است.
در تیرماه ۱۳۹۶ نیز یک سرباز در آبیک قزوین به سوی همرزمانش شلیک کرد، سه نفر را کشت و ۹ تن دیگر را زخمی کرد.
در بهمن ۱۳۹۲ گروه «جیشالعدل» اعلام کرد که ۵ تن از مرزبانان را ربوده است. این مرزبانان، سربازان وظیفه بودند که بعد از آزادی، دوباره به سربازی فراخوانده شدند و بعد از گذشت مدتی دو تن از این مرزبانان خودکشی کردند.
طبق آمارهای رسمی، هر سال حدود ۷۰۰ هزار نفر در ایران مشمول خدمت سربازی میشوند. تاکنون آمار مشخصی از خودکشی سربازان در ایران منتشر نشده است. روزنامه شرق در آذرماه ۱۴۰۰ گزارش داد که در یک سال و نیم گذشته، دستکم ۲۱ مورد خودکشی در میان سربازان وظیفه گزارش شده است.
طبق بررسیها ۱۵درصد از سربازان، افکار خودکشی دارند؛ یعنی یک نفر به ازای هر شش نفر که در پادگانها مشغول به گذراندن دوره سربازی هستند. براساس مقاله پژوهشی مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، شیوع افکار خودکشی در سربازان هم، از ۵.۸ درصد تا ۲۸.۴ درصد برآورد شده است.
محمدرضا اکبرحلوایی، معاون پیشین مشمولان و امور معافیتها در سازمان نظام وظیفه عمومی به این روزنامه گفت که دلیل اصلی فراخواندن جوانان به خدمت سربازی بدون در نظر گرفتن وضع جسمی و روحی افراد این است که جمهوری اسلامی با کمبود سرباز مواجه است.
به گفته وی «پس از حادثه تصادف اتوبوس نیریز که سربازان در آن کشته شدند، تعدادی از سربازان به فرماندهان پادگان آبیک حمله کردند. پس از آن سیاستی چیده شد که تماس بین فرماندهان و سربازان را به حداقل برساند. از نگاه من از آن روز به بعد اتفاقا حمله و پرخاش به فرماندهان کمتر شد و خودکشی سربازان جایش را گرفت.»