رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان گیاهان دارویی، فرآوردههای غذایی و زعفران ایران گفته است که ۹۰ درصد زعفرانی که در جهان تولید میشود محصول ایران است؛ اما سهم ایران از بازار جهانی زعفران ۱۶ درصد است.
او افزود: «برداشت زعفران در سال جاری نسبت به سال گذشته ۴۰ درصد کاهش داشته است و این کاهش برآمده از افزایش هزینه تولید، تنشهای آب و هوایی و کمبود آب در برخی مناطق بوده است … در سالهای گذشته وزن تولید زعفران ایران به ۵۰۰ تن در سال هم میرسید. با این حال در سالهای اخیر این رقم به ۳۰۰ تا ۴۰۰ تن کاهش یافته است.»
او در مورد قاچاق زعفران به افغانستان گفت: «از دو سال پیش تاکنون صادرکنندگان با مشکلاتی مانند برگشت ارز صادراتی و رفع تعهدات ارزی روبهرو شدهاند و این امر مسیر صادرات را سخت و هزینهبر کرده و سبب افزایش قاچاق زعفران ایران به طور ویژه به افغانستان شده است؛ بالا رفتن هزینه صادرات از مجاری رسمی همچنین از قدرت رقابت ایران در بازار جهانی زعفران کم کرده است.»
رضایی افزود: «افغانستان عضو سازمان تجارت جهانی است و کشورهای عضو این سازمان در تجارت به دیگر کشورهای عضو از پرداخت مالیات معاف هستند. این امتیاز تجارت زعفران را از افغانستان آسانتر میکند و در نتیجه زعفران قاچاقشده از ایران با برند افغانستانی در بازارهای جهانی عرضه میشود.»
«جالب آنجاست که زعفرانی که از ایران به افغانستان قاچاق میشود و با عنوان زعفران افغانستانی در بازار جهانی عرضه میشود، قیمت کمتری از زعفرانی دارد که با برند ایرانی در بازارهای جهانی عرضه میشود … متاسفانه دیپلماسی اقتصادی ایران ضعیف است و صادرات زعفران یکی از نقاطی است که این ضعف در آن بروز پیدا میکند.»
او همچنین گفت: «علاوه بر ایران در افغانستان، یونان، اسپانیا، چین و ترکیه هم زعفران برداشت میشود؛ اما اسپانیا جایگاه برتر را در بازار جهانی زعفران دارد و به عبارت دیگر بازار جهانی این کالا در دست اسپانیاست با اینکه تولید آن حداکثر به ۸۰۰ کیلوگرم در سال میرسد.»
رضایی میگوید که تنها در ۹ ماه امسال، حدود ۶۵ تن زعفران از ایران قاچاق شده که مقصد ۹۰ درصد آن افغانستان و ۱۰ درصد آن کشورهای عربی بوده است.