وزیر بهداشت جمهوری اسلامی بارها ادعا کرده که ایران در تمامی شاخص‌های سلامت رتبه برتر منطقه را دارد، در حالی که گزارش‌های جهانی نشان می‌دهد این ادعای پرتکرار درست نیست.
به اعتقاد کارشناسان، شاخص‌های سلامت در ایران به طور کلی نسبت به بسیاری از کشورهای مدیترانه شرقی کمتر است.
سازمان جهانی بهداشت، ایران را در بخش مدیترانه شرقی و همراه با کشورهایی مانند افغانستان، بحرین، جیبوتی، مصر، عراق، اردن، کویت، لبنان، لیبی، موراکو، فلسطین، قطر، عمان، پاکستان، عربستان، یمن، سومالی، سودان، سوریه، تونس، امارات در یک گروه قرار داده است.
بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت دولت رئیسی ادعایی درباره رتبه برتر ایران در تمامی شاخص‌های سلامت مطرح کرده است و به تازگی مدعی شد: «در نشستی که در قاهره برگزار شد، ایران در همه شاخص‌های سلامت، بافاصله، بالاتر از کشورهای منطقه بود.»
اما برخلاف گفته‌های وزیر بهداشت، طبق آخرین نسخه «آمار سلامت»، ایران از بین ۵۷ شاخص، تنها در ۳ شاخص پوشش واکسیناسیون دیفتری-کزاز-سیاه‌سرفه در کودکان ۱ساله، سهم هزینه‌های بهداشت عمومی دولتی از کل هزینه‌های عمومی دولت و سن استانداردشده شیوع فشارخون بالا در میان بزرگسالان ۳۰ تا ۷۹ساله رتبه اول را دارد.
اما در شاخص‌های مهمی مانند امید به زندگی، مرگ‌ومیر مادران، مرگ‌ومیر کودکان، پوشش خدمات درمانی و هوای پاک در رتبه بالایی قرار ندارد.
در این باره حمید سوری، اپیدمیولوژیست و استاد دانشگاه شهید بهشتی تهران به وب‌سایت خبر آنلاین گفت: شاخص‌های سلامت در ایران به طور کلی نسبت به بسیاری از کشورهای مدیترانه شرقی کمتر است
او افزود: نسبت مرگ‌های زودرس از شاخص‌های بسیار مهم در سنجش سلامت یک کشور به‌حساب می‌آید. مرگ‌ومیر زودرس بر حسب پتانسیل زنده ماندن در یک جمعیت اندازه‌گیری می‌شود.
طبق گزارش سال ۱۴۰۰ مرکز آمار ایران بیش از ۴۷ درصد مرگ‌های هم‌وطنان زودرس است. این در حالی است که بر اساس آمارهای سال ۲۰۲۱ این نسبت در ژاپن ۱۵ درصد؛ در آلمان حدود ۲۰ درصد؛ در عربستان سعودی حدود ۲۳ درصد؛ در کره جنوبی ۳۱ درصد و در ترکیه ۳۸ درصد است.
امید به زندگی در بدو تولد نیز که از شاخص‌های مهم سلامت است در ایران ۷۳.۹ سال؛ در ژاپن ۸۴.۸ سال، در عربستان ۷۶.۹ سال؛ در کره جنوبی ۸۳.۷ سال و در ترکیه ۷۶ سال است.
او ادامه می‌دهد: رتبه امید به زندگی در بدو تولد در ایران و در منطقه بعد از کشورهای اسرائیل، قطر، بحرین، کویت، امارات، عربستان، الجزایر، ترکیه، لبنان، اردن، و مراکش قرار دارد. رتبه کشورهای تونس، عمان، سوریه، عراق، مصر، پاکستان، سودان، یمن و جیبوتی و افغانستان پس از کشور ما است.
این اپیدمیولوژیست بیان می‌کند: در بسیاری از زمینه‌های سلامت، هنوز هم چالش‌هایی در ایران وجود دارد. برای مثال، نرخ ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی در ایران بسیار بالاست و از دیگر چالش‌ها می‌توان به عوارض پزشکی ناشی از مصرف مواد مخدر و افزایش نرخ ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند دیابت و سرطان اشاره کرد.
سوری می‌گوید: آخرین گزارش بسیار جامع سازمان جهانی بهداشت برای منطقه مدیترانه شرقی (WHO- EMR) بیانگر این است که در بسیاری از شاخص‌ها ایران در بین سه کشور اول منطقه نبوده است. متأسفانه در چهار شاخص مرگ نوزادان، مرگ زیر یک سال، مرگ زیر ۵ سال، کمبود وزن هنگام تولد، بیش از ۸ کشور منطقه مدیترانه شرقی رتبه‌ای بهتر و بالاتر از ما دارند.
