کارشناسان میگویند که جمهوری اسلامی ایران در بحبوحه جنگ اسرائیل و حماس به دنبال تضمینهای امنیتی پکن است تا بتواند در صورت گسترش جنگ دوام بیاورد.
احمد قریشی، روزنامهنگار در زمینه تحولات خاورمیانه به اپکتایمز میگوید که اگر تهران بخاطر حمایت از حماس دچار مشکل شود، به دنبال تضمینهای امنیتی چین خواهد بود، در این بین حمایت چینیها از جمهوری اسلامی مهم و معنادار است.
جبهه ضدغرب با محوریت پکن
کلر لوپز افسر سابق سیا و مدیر اجرایی سابق کمیته سیاست ایران در ایمیلی به اپکتایمز گفته است که «همسویی نزدیک حزب کمونیست چین (حکچ) با رژیم ایران که حماس را تسلیح، حمایت و تأمین مالی میکند، کاملا واضح است. بخشی از این همسویی به وابستگی اقتصادی چین به نفت ایران مربوط میشود، اما چین نیز بخشی از محور ضدغربی است که شامل ایران و روسیه میشود.»
وی افزوده است که دولت دموکراتیک اسرائیل که او آن را «اخلاقی، قدرتمند و متحد نزدیک ایالات متحده» میخواند، مورد نفرت این محور جدید ضدآمریکایی است.
لی کیانگ، نخستوزیر رژیم چین در ۲۶ اکتبر در نشست کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در بیشکک، پایتخت قرقیزستان با محمد مخبر معاون اول رئیسجمهور ایران دیدار کرد.
بر اساس بیانیه وزارت خارجه چین که در وبسایتهای مختلف سفارت چین منتشر شده است، آقای لی گفت که چین از ایران در تامین «حاکمیت دولتی، تمامیت ارضی و عزت ملی» حمایت خواهد کرد و قاطعانه با هرگونه مداخله خارجی در امور داخلی ایران مخالفت خواهد کرد.
این بیانیه که به طور خاص به نگرانیهای ایران اشاره میکند، در زمانی بیان میشود که منطقه خاورمیانه در معرض خطر گسترش جنگ است، جنگی که با حمله ۷ اکتبر حماس شعلهور شد.
کارشناسان میگویند که بیانیههای رژیم چین پر از اهداف ژئوپلیتیکی است. این رژیم از جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از ابزارهای بیثباتکننده در خاورمیانه استفاده میکند تا منافع سیاسی بزرگتری را به دست آورد تا در نهایت به عنوان قدرت مسلط دنیا (هژمون) ظاهر شود.
«رادیکالهای آزاد» و «کشورهای سرکش»
ابهیجیت ایرمیترا، اقتصاددان دفاعی و کارشناس ارشد موسسه مطالعات صلح و منازعه مستقر در دهلی نو در تماس تلفنی به اپکتایمز گفته است که رژیم چین، جمهوری اسلامی ایران و حماس را «ابزاری عالی» برای بیثبات کردن خاورمیانه میداند.
وی افزود: «چین به متحدان اعتقاد ندارد، به رادیکالهای آزاد اعتقاد دارد، به عبارت دیگر، دولتهایی که ما آن را دولتهای سرکش مینامیم که اساساً (امنیت) همسایگان را بیثبات میکنند.»
به گفته این کارشناس، رژیم کمونیستی چین از تاکتیک یافتن عوامل بیثبات کننده در مناطق مختلف استفاده میکند. آنها از ایران برای بیثباتسازی خاورمیانه، از کره شمالی برای بیثبات کردن شرق آسیا و از پاکستان برای بیثباتی جنوب آسیا استفاده میکنند و به همین ترتیب از آسیا و روسیه برای بیثباتی اروپا استفاده میکنند. معنی آن این است که چین باری را بر آمریکا تحمیل کند تا در منطقه بحرانزده برود و صلح را حفظ کند، درحالیکه رژیم چین به کناری میایستد و منفعت میبرد.»
براساس بیانیه مطبوعاتی وزارت خزانهداری آمریکا، پس از حمله ۷ اکتبر، این وزارت در اقدامی برای از بین بردن شبکه تامین مالی حماس، تحریمهایی را علیه مقامات و شبکههای مالی کلیدی مرتبط با حماس وضع کرد. به این ترتیب یک مقام حماس در ایران و اعضای سپاه پاسداران و همچنین یک نهاد مستقر در غزه که «به عنوان مجرای کمکهای غیرقانونی ایران به حماس و جهاد اسلامی فلسطین عمل کرده است» در لیست تحریمهای آمریکا قرار گرفتهاند.
«ترس واقعی» از اقدامات همزمان
ایرمیترا میگوید که تاکتیک فعلی چین استفاده از ایران برای درگیر کردن آمریکا و سوء استفاده از این وضعیت برای تمرکز بر تایوان است.
او میافزاید: «برای من، ترس واقعی این است که همه این اقدامات به طور همزمان و هماهنگ اتفاق بیفتد. به عبارت دیگر با وضعیتی مواجه شویم که در آن، حادثه بزرگی از طرف پاکستان اتفاق بیفتد. همچنین انتظار اتفاق بزرگی از کره شمالی و گسترش جنگ در خاورمیانه و اروپای شرقی با حمله روسیه در زمستان داشته باشیم که به این معنی است که آمریکا قرار است در چهار جبهه جداگانه گرفتار شود و رژیم چین حمله به تایوان را آغاز کند.»
به باور آقای قریشی با وجود لفاظیهای چین در حمایت از ایران، هیچ تضمینی وجود ندارد که اگر تهران گرفتار جنگ در خاورمیانه شود، رژیم چین به این کشور کمکی کند.
به گفته وی، از نظر تئوری، در چنین حالتی چین میتواند بهعنوان شیوهای برای حمایت از ایران، جبهه جدیدی در آسیای جنوب شرقی باز کند و تمرکز ایالات متحده را [از جنگ با ایران] به این جبهه جدید منحرف کند. اما آیا پکن این کار را برای تهران انجام میدهد؟ این یک علامت سوال بزرگ است. میتوان تصور کرد که در چنین شرایطی، پکن کمک فعالانهای به ایران نخواهد کرد.
