نویسنده: نایون هو؛ پزشک طب سنتی چینی
خیلی‌ها اگر خواب کافی نداشته باشند، دچار سردرد می‌شوند. با این‌حال، بعضی‌ها خوابیدن را کار بیهوده‌ای می‌دانند. اما داشتن خواب کافی بسیار اهمیت دارد، زیرا استراحت لازم را برای بدن فراهم می‌کند. همچنین برای آن‌که سلامت بمانید، باید هرشب ساعت مشخصی به رختخواب بروید.
براساس طب سنتی چینی، مریدین‌ها یا نصف‌النهارها کانال‌هایی هستند که انرژی را در بدن انسان به جریان می‌اندازند و مسئولیت انتقال چی (انرژی حیاتی) و خون را در کل بدن برعهده دارند؛ دو ماده اساسی که حیات انسان را تشکیل می‌دهند و از آن محافظت می‌کنند. گردش چی و خون به تعادل و ثبات بافت‌ها و اندام‌های مختلف بدن کمک می‌کند. عدم تعادل یا کمبود چی و خون در بدن می‌تواند به شیوع بیماری یا عارضه‌های دیگر منجر شود.
براساس طب سنتی چینی، جریان چی و خون در نصف‌النهارهای بدن در ساعت ببر (۳ بامداد تا ۵ صبح) از ریه آغاز می‌شود، در ساعت خرگوش (۵ تا ۷ صبح) به روده بزرگ می‌رسد، در ساعت موش صحرایی (۱۱ شب تا ۱ بامداد) وارد کیسه صفرا می‌شود، در ساعت گاو (۱ تا ۳ بامداد) به سمت کبد حرکت می‌کند و در ساعت ببر به ریه بازمی‌گردد و این چرخه پیوسته ادامه دارد.
مراقبت از کیسه صفرا و کبد بسیار حائز اهمیت است. بیدار ماندن بعد از ساعت موش صحرایی و از دست دادن پنجره پرورش کیسه صفرا می‌تواند روح ما را دچار مشکل کند. یک ضرب‌المثل چینی می‌گوید «جسم در خواب است و روح بیدار» که نشان می‌دهد وقتی جسم در حال استراحت است، روح به فعالیت خود ادامه می‌دهد. با توجه به این‌که روح تحت کنترل کبد قرار دارد، بهتر است قبل از ساعت ۱۱ شب بخوابید تا سلامت کلی بدن‌تان را ارتقا دهید.
خواب دیرهنگام باعث تحلیل رفتن «جینگ،» «چی» و «شِن» می‌شود
طب سنتی چین تأکید قابل‌توجهی بر حفظ سلامتی دارد و روی پرورش جینگ، چی و شن متمرکز است که آن‌ها را سه گنجینه بدن انسان می‌داند. وضعیت سلامتی فرد با وضعیت «جینگ،» «چی» و «شن» ارتباط مستقیم دارد. اما این‌ها چه معنایی دارند؟
در طب سنتی چینی، جینگ ماده اصلی رشد، توسعه و تولید مثل است. چی نیز به‌عنوان ماده حیاتی تشکیل‌دهنده بدن انسان در نظر گرفته می‌شود. این ماده مثل گاز پویایی دارد و به‌عنوان «انرژی» یا «رانه» داخلی بدن شناخته می‌شود که به حیات انسان شکل می‌دهد. طب سنتی می‌گوید تمام بافت‌های بدن ملموس هستند و نیرویی پیچیده و ناملموس بر عملکرد آن‌ها نظارت دارد که همان شن است. اگر شن پرتحرک باشد، اندام‌های داخلی و فرم بدن سرحال خواهند بود. اما اگر نیروی شن از هم بپاشد، بدن از کار میفتد. شن به‌عنوان فرمانده ارشد فعالیت‌های زندگی عمل می‌کند که روح، قدرت اراده، ادراک و حرکت را شامل می‌شود.
اخیراً با یک موردی مواجه شدم که در آن مردی به دنبال درمان برای سردردهای مداوم بود. او و همسرش جدا از هم زندگی می‌کردند. همسرش که فردی پرمشغله بود، روزهایش را در مؤسسه تحقیقاتی می‌گذراند و شب‌ها را به نوشتن مقاله می‌گذراند. این خانم که خیلی سرش شلوغ بود و کارهای انجام‌نشده زیادی داشت، خوابیدن را اتلاف وقت درنظر می‌گرفت و هر وقت به خانه و نزد شوهرش می‌رفت شب‌های خود را با کارهای خانه مانند ظرف شستن، شستن لباس‌ها، و جاروکردن خانه می‌گذراند و به‌طور ناخواسته خواب شوهرش را مختل می‌کرد. درنتیجه، آن مرد به‌دنبال درمان سردردش بود و حتی به بیماری قلبی نیز دچار شده بود.
بیمار فوق بعدها همسرش را نزد یک طبیب سنتی چینی برد. طبیب از طب سوزنی در خط رویش موی خانم استفاده کرد و به او اطمینان داد که وقتی به خانه برگردد، خواب شبانه خوبی خواهد داشت. یک ماه بعد، آن خانم دیدار طبیب رفت و گفت: «از آن‌جا که توانستی کاری کنی که این‌قدر خوب بخوابم، آیا می‌توانی کاری کنی که کم‌تر بخوابم یا اصلاً نخوابم؟» طبعاً طبیب برای برآورده کردن آرزوی بیمار راه‌حلی داشت اما انسان‌ها از جنس آهن نیستند. باید مراقب‌شان بود و از انجام چنین رفتاری در قبال آن‌ها اجتناب کرد. تحلیل رفتن بیش از حد جینگ، چی و شن می‌تواند به مشکلات سلامتی در آینده دامن بزند. در دنیای مدرن، خیلی‌ها در نیمه نخست زندگی‌شان پول زیادی به دست می‌آورند اما سلامتی خود را به خطر می‌اندازند و در نیمه دوم، تمام پول‌شان را خرج درمان می‌کنند که به هیچ عنوان منطقی نیست.
خواب کافی می‌تواند ایمنی بدن را تقویت کند. خواب ناکافی سیستم ایمنی را ضعیف و فرد را مستعد ابتلا به بیماری‌هایی مانند زونا، سرماخوردگی و رینیت می‌کند. یکی از علائم رایج، زخم شدن دهان است که در طب سنتی چینی به آتش درون نسبت داده می‌شود. آتش معده در قالب زخم دهان، آتش قلب در قالب زخم زبان و آتش کبد در قالب مشکلات چشمی مانند ترشح بیش از حد چشم ظاهر می‌شوند. در این مرحله، ممکن است کبد، قلب، طحال، ریه‌ها یا کلیه‌ها درگیر آتش درون باشند.
راحت‌ترین راه مقابله با آتش درون، خواب شبانه خوب است. با استراحت مناسب، انرژی لازم را برای انجام امور مهم روزانه به دست می‌آورید و می‌توانید به جامعه خدمت کنید یا مقاله‌های بیش‌تری بنویسید و این به معنی سردرد کم‌تر برای همسر شما خواهد بود!
