یک هیئت کارشناسی ایرانی از سرچشمه‌های رودخانه هیرمند در افغانستان بازدید کرد و همزمان طالبان نیز مدعی شد که این هیئت دریافته است کم‌آبی در افغانستان «وضعیت واقعاً تکان‌دهنده‌ای» دارد.
محمد جوان‌بخت، معاون آب و آبفای وزارت نیروی ایران اعلام کرد که هیئت فنی جمهوری اسلامی از محل ایستگاه آب‌سنجی دهراود در بالادست سد کجکی روی رودخانه هیرمند بازدید به عمل آورد.
به گزارش خبرگزاری «ایسنا»، جوان‌بخت در این باره توضیح داد: برای نخستین‌بار از زمان معاهده سال ۱۳۵۱ رودخانه هیرمند و تشکیل کمیساری آب این رودخانه، هیئت فنی جمهوری اسلامی از محل ایستگاه آب‌سنجی دهراود در بالادست سد کجکی روی رودخانه هیرمند بازدید به عمل آورد.
در همین حال، وزارت امور خارجه دولت موقت طالبان در افغانستان نیز با انتشار اطلاعیه‌ای، بازدید هیئت کارشناسی ایران در تاریخ ۱۸ مردادماه جاری از ایستگاه آب‌سنجی دهراود در بالادست رودخانه هیرمند را تایید کرد.
در اطلاعیه وزارت خارجه طالبان ادعا شده که هیئت جمهوری اسلامی کم‌آبی در افغانستان را تایید کرده است .
به گفته وزارت خارجه طالبان «هیئت ایرانی بعد از مشاهده و اندازه‌گیری جریان آب در دستگاه آب‌شناسی دهراود، سال جاری آبی را از اثر خشکسالی‌های مدهش ناشی از پدیده جهانی تغییر اقلیم، به تداوم سال‌های گذشته، به‌مراتب کمتر از سال نرمال آبی ارزیابی نمودند.»
همچنین در این اطلاعیه گفته شد: «روزی که هیئت ایرانی آب را در دستگاه دهراود اندازه‌گیری نمود، جریان آب کمتر از هفت مترمکعب در ثانیه بود که این وضعیت واقعاً تکان‌دهنده است.»
این در حالی است که حسن کاظمی قمی سفیر جمهوری اسلامی و نماینده ویژه ابراهیم رئیسی در امور افغانستان گفت که هنوز گزارشی از سوی هیئت ایرانی که در کابل به سر می‌برد منتشر نشده و یادآور شد که «به زودی گزارش آنها به دست ما می‌رسد.»
از سوی دیگر معاون وزیر نیرو تصریح کرد: هیئت کارشناسی ایران پس از مشاهده میزان آب رودخانه در ایستگاه آب‌سنجی دهراود، خواستار تحویل حقابه جمهوری اسلامی ایران شد و توافق شد در نشست‌های کمیته فنی در آینده نزدیک در خصوص نحوه تحویل حقابه تصمیم‌گیری شود.
معاهده آب هیرمند بین دولت ایران و دولت افغانستان مشتمل بر یک مقدمه و دوازده ماده و دو پروتکل ضمیمه که در اسفندماه ۱۳۵۱ به امضا رسیده است. بر اساس این توافق، افغانستان باید سالانه ۸۲۰ میلیون مترمکعب از آب هیرمند را به سمت ایران روان کند.
در میانه تنش‌های لفظی مقامات طالبان و جمهوری اسلامی گفته شد که افغانستان مسیر آب هیرمند به ایران را مسدود و آب آن را به سمت دیگری منحرف کرده است.
محسن روحی صفت دیپلمات سابق جمهوری اسلامی در افغانستان اخیراً در گفتگو با روزنامه جمهوری اسلامی گفته است: «عکس‌های هوایی نشان می‌دهد که در مسیر منشأ آب تا مرز ایران، زمین‌هایی که پیش‌تر خشک بودند؛ به مزارعی سرسبز تبدیل شده‌اند و مواد مخدر در این مزارع کشت می‌شود. این نشان می‌دهد که تمام آب هیرمند، در این مزارع استفاده می‌شود. در حال حاضر یک کانال انحرافی تازه‌ای در بند بخش آباد احداث کرده‌اند که دیگر هیچ آبی به سمت ایران نیاید.»
روحی صفت، با انتقاد از پذیرش سفارت طالبان در ایران بدون مذاکره و پیش‌شرط، تأکید کرده است که «اصلاً برای منفعت خودمان نباید به این سادگی سفارت طالبان را می‌پذیرفتیم. کسانی که در رأس امور هستند دید نظامی و امنیتی به همه مسائل دارند نه دید تمدنی و فرهنگی. آن‌وقت در همان مسائل امنیتی و نظامی هم دچار برداشت‌های اشتباه و محاسبات غلط هستند. این به این معنا نیست که الان باید با طالبان برای گرفتن حقابه بجنگند بلکه می‌بایست اهرم‌های قدرت لازم را علیه طالبان حفظ می‌کردند تا در چنین روزی توان چانه‌زنی داشته باشند.»
