کل وام ۵۰ میلیارد دلاری در سال جاری به اوکراین داده میشود و بازپرداخت آن از محل درآمد حاصل از سود داراییهای منجمد روسیه انجام میگیرد.
کاخ سفید در ۱۴ ژوئن جزئیات فنی طرح مورد توافق رهبران گروه هفت برای اعطای وام به اوکراین با استفاده از داراییهای منجمد روسیه را اعلام کرد.
رهبران گروه هفت در ۱۳ ژوئن اعلام کردند که برای آزادسازی حدود ۳۰۰ میلیارد دلار از داراییهای روسیه و تخصیص آن به حمایت از اوکراین در جریان جنگ با روسیه و بازسازی این کشور به توافق رسیدهاند.
قرار است یکایک کشورهای گروه هفت به وظایف خود عمل کنند. برخی از کشورها به تأمین وام کمک میکنند و برخی دیگر در بازپرداخت آن مشارکت خواهند داشت. اگر جریان درآمدی برای تأمین و بازپرداخت کامل وام کفایت نکند، برخی از کشورها ضمانت بازپرداخت را برعهده خواهند گرفت.
براساس این توافقنامه، مبلغی بالغ بر ۵۰ میلیارد دلار در سال جاری در قالب وامهای «تسریع درآمد فوقالعاده» به اوکراین اعطا میشود. بازپرداخت وام از محل درآمد حاصل از سود داراییهای روسیه- که بیشترشان در کشورهای اتحادیه اروپا هستند- انجام خواهد گرفت.
این مقام ارشد گفت: «همه بر سر این موضوع اتفاق نظر داشتند که وقتی نوبت به تأمین سرمایه بازسازی اوکراین برسد، این روسیه است که باید مخارج بازسازی را پرداخت کند، نه مالیاتدهندگان ما.»
جزئیات این طرح به شرح زیر هستند:
کشورهای شرکتکننده
آمریکا مایل است تا ۵۰ میلیارد دلار کمک کند اما مقام ارشد دولتی تأیید کرد که این کشور تنها وامدهنده موجود نخواهد بود. کانادا متعهد شده که ۵ میلیارد دلار کمک خواهد کرد و اروپا و ژاپن نیز در حال بررسی سهم خود هستند.
در عینحال، بریتانیا در حال بررسی راهی برای تضمین بازپرداخت وامها است و اتحادیه اروپا نقش بسزایی در درآمدزایی خواهد داشت که از محل داراییهای روسیه تأمین میشود. با اینحال، اروپایی یک کار بزرگ پیش روی خود دارند.
فرانسه، آلمان و ایتالیا باید از دیگر اعضای اتحادیه اروپا بخواهند که تداوم انجماد داراییهای روسیه را تضمین کنند. با اینحال، دولت بایدن ابراز امیدواری کرد که رهبران اروپایی تداوم انجماد داراییهای روسیه را تضمین خواهند کرد.
این مقام ارشد دولتی گفت: «ما انتظار داریم که ۲۷ عضو اتحادیه اروپا با دنبالهروی از گروه هفت گردهم بیایند و مجوز تداوم انجماد داراییهای مستقل روسیه را صادر کنند. دلیل حرف من این است که کشورهای اروپایی گروه هفت در بالاترین سطوح سیاسی تعهد دادهاند که موافقت بروکسل را در این زمینه قطعی کنند.»
او افزود: «پس از موافقت بروکسل، اروپا تصمیم میگیرد که چه مقدار از وام ۵۰ میلیارد دلاری را به کار بگیرد که ممکن است نصف مبلغ وام اصلی باشد.»
او همچنین خاطرنشان کرد که سهم قابلتوجهی از داراییهای منجمد روسیه در بلژیک است. از اینرو، این کشور به ایفای نقش سازنده خود بهعنوان شریک ادامه خواهد داد.»
اوکراین چگونه به پول میرسد؟
شکل وام بسته به کشور وامدهنده متفاوت خواهد بود. برای نمونه، اروپا ترجیح میدهد وام خود را بهطور مستقیم به ارتش اوکراین دهد اما ژاپن براساس الزامات قانونی خود ترجیح میدهد که کمکهای خود را از اهداف نظامی دور نگهدارد.
رهبران گروه هفت در بیانیه مشترک خود گفتند: «ما قصد داریم این مبلغ را از طریق کانالهای مختلف به برنامه نظامی، بودجهبندی و بازسازی اوکراین تزریق کنیم که باید طبق چارچوب نظام حقوقی و الزامات اداری کشورها انجام بگیرد.»
از آنجا که بازپرداخت وام از محل درآمدهای حاصل از سود داراییهای روسیه انجام میشود، اوکراین میتواند این وجوه را بهعنوان وام بلاعوض در نظر بگیرد.
این مقام ارشد دولت گفت: « زیرا اگر قرار بر این نباشد که اوکراین بخشی از مبلغ وام را از طریق بودجه خود بازپرداخت کند، نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی این کشور تغییر نخواهد کرد.»
رهبران گروه هفت همچنین اعلام کردند که روی تقویت پلتفرم هماهنگی اهداکنندگان چندگانه کار خواهند کرد تا کمکهای مالی را در جریان بازسازی براساس اولویتهای اوکراین ارائه کنند.
حدود ۳۰۰ میلیارد دلار از داراییهای منجمد روسیه در حسابهای اروپایی نگهداری میشود و بانک جهانی برآورد کرده که میزان خسارات اوکراین در طول این جنگ بیش از ۴۸۶ میلیارد دلار بوده است.
«ما کوتاه نمیآییم»
این توافق در بحبوحه امضای پیمان امنیتی ۱۰ ساله جو بایدن با رئیسجمهور اوکراین، ولودیمیر زلنسکی، در حاشیه نشست سران گروه هفت در پوگلیا شکل گرفت.
بایدن در کنفرانس خبری مشترک خود در ۱۳ ژوئن از توافق بر سر استفاده از داراییهای منجمد روسیه بهعنوان «تلنگری برای پوتین» یاد کرد: «ما کوتاه نمیآییم و با هم در برابر این تجاوز غیرقانونی ایستادگی میکنیم.»
آقای زلنسکی این وام ۵۰ میلیارد دلاری را گامی روبهجلو در حمایت پایدار از اوکراین برای پیروزی در جنگ دانست.
زلنسکی گفت: «داراییهای منجمد روسیه باید برای دفاع از جان اوکراینیها در برابر ترور روسیه و ترمیم خساراتی که متجاوزان به اوکراین وارد کردند، مورد استفاده قرار بگیرند. تصمیم منصفانه و کاملاً درستی است.»
در عینحال، ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، در ۱۴ ژوئن گفت که برنامههای گروه هفت برای اعطای وام به اوکراین با استفاده از داراییهای منجمد روسیه مصداق «دزدی» بوده و بیپاسخ نخواهد ماند.»