کارخانه زاپوریژیا از اوایل سال ۲۰۲۲ به دست روسیه کنترل می‌شود.
دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل در ۱۷ اوت هشدار داد که وضعیت ایمنی نیروگاه هسته‌ای زاپوریژیای اوکراین در پی حمله پهپادی آخر هفته گذشته «رو به وخامت» می‌رود.
این نیروگاه از روزهای ابتدایی جنگ اوکراین در مارس ۲۰۲۲ به دست روسیه افتاد. روسیه و اوکراین هفته گذشته یکدیگر را به آتش‌سوزی و حمله پهپادی به نیروگاه متهم کردند، اگرچه دیده‌بان سازمان ملل گفت که «هیچ خسارتی گزارش نشده است.»
رافائل ماریانو گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در ۱۷ اوت در بیانیه‌ای گفت که در پی برخورد یک پهپاد به جاده نزدیک نیروگاه در ۱۷ اوت، نیروگاه هسته‌ای زاپوریژیا با خطر تشدید مخاطرات ایمنی و امنیت هسته‌ای مواجه شده است.
او گفت: «من به‌شدت نگران هستم و دوباره از تمام طرفین می‌خواهم که حداکثر خویشتن‌داری را به خرج بدهند و به رعایت پنج اصل حفاظت از نیروگاه دقت ویژه‌ای داشته باشند.»
براساس این بیانیه، ماده منفجره‌ای که پهپاد با خود حمل می‌کرد در حوالی منطقه حفاظت‌شده نیروگاه در کنار آب‌پخش کن برج خنک‌کننده و در ۱۰۶ متری خطوط برق نیروگاه منفجر شد.
به گزارش دفتر گروسی، سطح فعالیت نظامی در اطراف نیروگاه طی هفته گذشته با «انفجارهای مکرر» و همچنین آتش تیربار و توپخانه در اطراف کارخانه زاپوریژیا در جنوب شرقی اوکراین بحرانی بوده است. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی افزود که هیچ نشانه‌ای از کاهش درگیری‌ها در اطراف نیروگاه وجود ندارد.
گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نشان می‌دهد که تلفات جانی نبوده و هیچ خسارتی به تجهیزات نیروگاه هسته‌ای وارد نشده است. با این‌حال، مسیر بین دو دروازه اصلی نیروگاه تحت تأثیر قرار گرفته است.
ایوان فدوروف، مدیر اوکراینی امور نظامی زاپوریژژیا، در شبکه اجتماعی تلگرام گفت که مسکو درمجموع ۲۹۹ پهپاد را در استان زاپوریژژیا که نیروگاه در آن قرار دارد به پرواز درآورده است. او افزود که ۹۳ حمله در نقاط مختلف استان گزارش شده است.
متعاقب گزارش آتش‌سوزی هفته گذشته، ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین در شبکه‌های اجتماعی نوشت که «تروریست‌های روسی» که کنترل نیروگاه را به دست دارند مقصر هستند و «وضعیت عادی نیست و نمی‌تواند عادی باشد.»
او هفته گذشته گفت: «روسیه از همان روز اول از نیروگاه زاپوریژژیا برای باج‌گیری از اوکراین، کل اروپا و جهان استفاده کرده است.»
یوری چرنیچوک، مدیر نیروگاه هسته‌ای زاپوریژیا، که از جانب دولت روسیه منصوب شده، در بیانیه‌ای گفت یک پهپاد اوکراینی که حامل مایع قابل اشتعال بوده باعث آتش‌سوزی شده است.
به گزارش ریانووستی، رسانه دولتی روسیه، چرنیچوک گفت: «پهپاد از بالا داخل برج خنک‌کننده رفت و منفجر شد. با توجه به سرعت شروع آتش، گمان می‌رود که چیزی مثل بنزین یا ناپالم هم دخیل بوده است، زیرا آتش به‌سرعت شروع شد و در مقیاس وسیعی گسترش پیدا کرد.
بدترین فاجعه هسته‌ای جهان در سال ۱۹۸۶ در چرنوبیل اوکراین رخ داد، در مقطعی که این کشور تحت کنترل اتحاد جماهیر شوروی قرار داشت. رژیم کمونیستی در آن زمان مقیاس فاجعه را انکار کرد اما درنهایت مجبور شد منطقه اطراف نیروگاه را که تا به امروز خالی از سکنه مانده، تخلیه کند.
آخرین بیانیه سازمان ملل در شرایطی صادر شده که نیروهای اوکراینی، نزدیک به دو هفته از آغاز تهاجم غیرمنتظره برون‌مرزی کی‌یف، به پیشروی خود در منطقه کورسک روسیه ادامه می‌دهند. اوکراین همچنان در بخش شرقی تحت فشار است. به گزارش اندیشکده «مؤسسه مطالعات جنگ» در واشینگتن، برای این‌که بگوییم آیا حمله اوکراین تأثیر قابل‌ملاحظه‌ای بر نتیجه کلی جنگ خواهد داشت یا خیر، هنوز خیلی زود است.
در این بیانیه آمده است: «عملیات تهاجمی متقابل روسیه برای بازپس‌گیری قلمروهای اشغالی به دست نیروهای اوکراینی در استان کورسک به احتمال فراوان به نیروی انسانی، تجهیزات و مهمات بیشتری نیاز خواهد داشت. منابع روسی مدعی شده‌اند که نیروهای اوکراینی در حال تحکیم مواضع خود در منطقه کورسک بوده و سنگربندی کرده‌اند. با این‌حال، هنوز خیلی زود است که ارزیابی کنیم نیروهای اوکراینی تا چه حد از مواضع اشغالی خود در برابر عملیات تهاجمی متقابل احتمالی روسیه دفاع خواهند کرد.»
