
یک افسر پلیس شبه نظامی چین در میدان «تیان آن من» پکن. ۹ دسامبر ۲۰۱۵. رژیم چین دو گروه جاسوسی دارد که در عملیاتهای خارج از ارتش فعالیت میکنند. (Kevin Frayer/Getty Images)
تنها در سه هفته گذشته، چهار مورد، پرونده جاسوسی چین در ایالات متحده تشکیل شده است. این موارد، پروندههای معمولی جاسوسی سایبری نبودهاند؛ بلکه مربوط به جاسوسان انسانی است که گفته شده برای رژیم کمونیستی چین جاسوسی میکردند.
سه مورد از این پروندهها مربوط به افرادی است که قصد داشتند تا فنآوری هستهای ایالات متحده را بربایند. پرونده دیگر مربوط به فردی است که تلاش کرده است تا تکنولوژی برش لبه مربوط به زیردریاییهای بدون سرنشین را به سرقت ببرد.
پرونده اول بیشترین توجه را به خود جلب کرده است. هشتم آوریل، ارتش ایالات متحده اولین جلسه دادرسی ستوان فرمانده «ادوارد چیه لیانگ لین» را برگزار کرد. این افسر نظامی ایالات متحده و مهاجر تایوانی که بهعنوان یک «ملوان، داوطلب خدمت سربازی شده» و در ارتش امریکا در زمینه سیگنالهای اطلاعاتی خدمت کرده، یک جاسوس چینی و تایوانی بوده است.
تنها ۵ روز بعد از آن در نیویورک، یک شهروند چینی ۵۲ ساله بهنام «فویی فرانک سان» به اتهام تلاش برای دستیابی به فیبرهای کربنی مورد استفاده در سانتریفیوژهای هستهای دستگیر شد. سان به مأموران مخفی گفته بود که او در برنامه موشکی رژیم چین کار میکرده و روابط نزدیکی با ارتش چین دارد.
روز بعد از آن یعنی در چهاردهم آوریل در یک مورد توطئه جاسوسی در «تنسی» امریکا، فرد دیگری بههمراه یک شرکت دولتی چینی که در زمینه انرژی هستهای فعالیت میکرده، تحت تعقیب قرار گرفت. «شوسیانگ الن هو»، متهم شده است که قصد داشته تا بهطور غیرقانونی مواد هستهای را به چین منتقل کند.
تنها پساز هفت روز در ۲۱ آوریل در فلوریدا، «امین یو» ۵۳ ساله، بهدلیل «فعالیت بهعنوان یک مأمورغیرقانونی» و تلاش برای ربودن فنآوریهای حساس ازجمله خودروهای زیردریایی بدون سرنشین متهم شد.
اگر ورق برمیگشت و چهار جاسوس امریکایی در کشوری دیگر دستگیر میشدند مخصوصاً این کار درطی تنها چند هفته اتفاق میافتاد، تبدیل به یک رسوایی بینالمللی میشد. اما درمورد چین، بهنظر میرسد جهان بهگونهای نسبتبه بیپروایی چین در جاسوسی، حساسیتش را ازدست داده است.
درواقع، تنها دو مورد از این پروندهها در امریکا رسانهای شده است. واقعیت این است که پروندههای زیادی از جاسوسی چین در امریکا، چه بهصورت سایبری و چه انسانی، وجود دارد.
جاسوسی چینیها بهاندازهای رایج شده است که ارزش شوکهکنندگی خود را ازدست داده است. مردم دیگر نسبت به اینگونه اخبار شگفتزده نمیشوند و رسانهها نیز دیگر با آب و تاب به آن نمیپردازند.
اهمیت این موارد نسبت به زمان جنگ سرد کمتر قابلتوجه است اما فراوانی پروندههای جاسوسی در خارجاز چین خیلی با گذشته تفاوتی ندارد.
واقعیت این است که درحالیکه استفاده چین از حملات سایبری برای جاسوسی در کانون توجه قرار گرفته است؛ این کشور از یک سیستم عظیم جاسوسی سنتی و متعارف برخوردار است و اغلب این دو گروه درکنار هم کار میکنند.
پیشتر، اپکتایمز گزارش داده بود که رژیم چین ۲۵۰ هزار تا ۳۰۰ هزار سرباز در بخش جاسوسی سایبری و ۳۰هزار تا ۵۰هزار جاسوس انسانی دارد. همچنین ارتش چین بیشاز ۳۲۰۰ شرکت نظامی در ایالات متحده دارد که در سرقت فنآوری دست دارند.
با درنظر گرفتن این ارقام، توجه به این نکته ضروری است که با وجود این موارد منتشر شده، این پروندهها نسبتبه گستردگی وقوع آن تنها قطرهای در دریا هستند.
همچنین بین استفاده چین از حملات سایبری و جاسوسی انسانی همپوشی بسیاری وجود دارد. بهگفته برخی منابع به اپکتایمز، حملات سایبری معمولاً زمانی رخ میدهند که عملیات جاسوسی انسانی در سازمانهای دولتی و اقتصادی ایالات متحده درحال وقوع است و برای پاک کردن نشانههای این فعالیتها است.
منطق استفاده از عوامل انسانی در مصاحبه قبلی با «جارِت کلتف»، رئیس شرکت ضد اطلاعات سایبری SpearTip و مأمور ویژه سابق ارتش امریکا، بهخوبی توضیح داده شده است.
کلتف به اپک تایمز گفت که جاسوسان چینی «درمرحله اول به کمیت اهمیت میدهند و سپس به کیفیت» و اغلب به هرچیزی چنگ میزنند. وی اظهار داشت آنها برای رسیدن به این هدف از هر روش مؤثری استفاده میکنند و «فکر میکنند کسب اطلاعات ازطریق یک خودی سرکش یا مورد اعتماد که برای شخص دیگری کار میکند، راحتتر است.»
همچنین وی گفت هنگامی که جاسوسان انسانی درحال انجام عملیات هستند، جاسوسان سایبری از حملات سایبری بهعنوان یک ترفند استفاده میکنند که اینطور بهنظر رسد که اطلاعات دزدید شده ازطریق حملات سایبری انجام شده تا ازطریق یک خودی. این موضوع، مانع جستوجوی آن شرکت یا سازمان برای یک جاسوس داخلی میشود. بهگفته کلتف، «این ترفند بسیار بسیار مؤثر است.»