طبیعت میوه تمشک که به آن یاقوت کبود هم میگویند متعادل است ولی به طور غالب تمایل به طرف سردی و خشکی دارد.
خواص درمانی تمشک
- میوه تمشک اشتها آور است و خون را تصفیه میکند.
- یبوست و یبوست مزمن را برطرف میکند؛ باعث قوی شدن اعضای داخلی شکم میشود و اختلالات معده و روده را از بین میبرد.
- خونریزی از رحم و خونریزی سینه را متوقف میکند.
- رماتیسم را درمان میکند.
- برای درمان جوش، سرخک و مخملک پانصد گرم تمشک را با هشتصد گرم قند روی حرارت ملایم آب کنید و بعد آن را از صافی عبور داده و هر بار مقداری از آن را با آب مخلوط کنید و بخورید.
- برای از بین بردن کک و مک صورت هر شب ابتدا صورت خود را با صابون بشویید و سپس آب تمشک تازه را به صورت بمالید و بخوابید. کک و مکها خیلی زود از بین میروند.
تمشک میوه گیاهی از خانوادهی گلسرخیان است و گونههای مختلفی دارد:
یک گونه، گیاهی چند ساله است که با کمک تیغهای قوی و زیاد که روی ساقه و شاخهها دارد به گیاهان مجاور خود بند شده و از آنها بالا میرود. گلهای آن سفید، ساقهها پنج وجهی و برگهای آن سبز، دارای پنج برگچه بیضی، دندانه دار و ناصاف و میوهی آن سیاه و براق است. این گیاه در اروپا و هندوستان فراوان است ولی در ایران دیده نشده است.
گونه دیگر که به تمشک کبود معروف است تقریبا در تمام مناطق ایران، شمال غرب، غرب، در مناطق اطراف تهران، الوند و اشتران کوه میروید و گیاهی است پایا، دارای ساقههای استوانهای با شاخههای متعدد، پوشیده شده از سوزنکهای نازک خزنده و خاردار.
برگهای آن سبز تقریبا بدون دمبرگ متشکل بر پنج برگچه تخممرغی است. بعضی از آنها دارای غده و برخی بدون غده هستند. روی برگها موهای ریز و پشت برگها کرکهای نمدی سفید وجود دارد. گلهای تمشک سفید و میوه آن شبیه شاتوت به رنگ آبی سیر است.
برگرفته از کتاب اسرار گیاهان دارویی، تالیف احمد حاجی شریفی (عطار اصفهانی)