طاعون بزرگ لندن: ناگهان آمد و ناگهان رفت
شبی در مارس۱۸۳۲، مردم در سالنهای رقص پاریس در فرانسه در حال برگزاری مهمانی بودند. هاینه، شاعر آلمانی که در آن زمان در پاریس بود، شاهد این لحظۀ غمانگیز بود: «در ۲۹مارس که شیوع وبا در پاریس اعلام شد، بسیاری از مردم توجهی به آن نکردند. آنها نهتنها ترس از بیماری را به سخره گرفتند، وقوع وبا را نادیده نیز گرفتند.»
«در یک سالن رقص، یکی از دلقکهای سرگرمکننده ناگهان دچار ضعف در پاهایش شد و به زمین افتاد. بعد از اینکه ماسکش را برداشت، مردم از دیدن صورت کبودش متعجب شدند. خندهها خاموش شد. کالسکهها حاضرین در سالن را بهسرعت از سالن رقص به بیمارستان منتقل کردند، اما پس از مدت کوتاهی آنها یکی پس از دیگری نقش زمین شدند، در حالی که هنوز لباسهایی را که در مراسم جشن پوشیده بودند، به تن داشتند.»
شیوع ناگهانی طاعون، مانند یک سونامی، مردم را غافلگیر کرد.
این اپیدمی یک سال قبل در لندن ظاهر شده بود، اما در مرحلۀ نخست توجه زیادی را به خود جلب نکرد. در ابتدا، انگلیس قضاوت نادرستی دربارۀ وبا داشت و آن را بیماریای برای فقرا قلمداد میکرد.
انقلاب صنعتی انگلیس در اواخر قرن هجدهم میلادی موجب رونق همه اروپا شد و مردم از معجزات و ثروت بیپایان حاصل از صنعتیشدن در شگفت بودند. مراقبتهای سلامت عمومی نیز پیشرفت سریعی را تجربه کرد که در گذشته هرگز به خود ندیده بود.
در سال ۱۵۱۸، دولت انگلیس بر اساس تجربهای که از «مرگ سیاه» (که اروپا را بین سالهای ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۱ ویران کرد) آموخته بود، برای نخستین بار قانون طاعون را منتشر کرد. در قانون طاعون انگلیس، افراد آلوده به این بیماری ممنوعالخروج بودند یا مجازات جرم یا حتی اعدام برایشان صادر میشد. اعضای خانواده افراد مبتلا، حتی اگر به این بیماری آلوده نبودند، در صورت پرسهزدن در خیابان، شلاق میخوردند یا زندانی میشدند.
اما شکوفایی حاصل از انقلاب صنعتی و مقررات سختگیرانه پیشگیری از اپیدمی، این بلا را متوقف نکرد. در سال ۱۸۳۱، اپیدمی وبا در لندن شیوع یافت و پس از مدت کوتاهی مشخص شد که وبا فقط بر فقرا تأثیر نمیگذارد. شروع، شیوع و پیشگیری و کنترل این بلا یک معما بود. مردم برای فرار از این اپیدمی فوراً از شهر به حومه شهر رفتند، اما حومه شهر هم به اندازه شهر وحشتناک شد و جایی برای پنهانشدن وجود نداشت.
وقتی اپیدمی وبا در اروپا گسترش یافت، جانِ فیلسوف آلمانی فردریش هگل را نیز در سال ۱۸۳۱ در برلینِ آلمان گرفت. با این حال، یک سال بعد، این پاندمی مرموزِ لندن ناگهان متوقف و بدون هیچ اثری ناپدید شد.
زمانی این سؤال مطرح بود که آیا کشتیرانی و حملونقلی که انقلاب صنعتی قرن ۱۸ بهدنبال داشت گسترش این ویروس را آسانتر ساخت یا خیر؟ با این حال، اگر به طاعون روم که در قرن ۶ پس از میلاد رخ داد، نگاهی بیندازیم، چنین ادعایی رد میشود. در آن زمان، شرق و غرب هر دو جوامعی فئودالی بودند، بدون هیچ وسیله حملونقل جدید، اما بازهم طاعون طی زمان کوتاهی به مناطق وسیعی گسترش یافت.
آنفولانزای اسپانیایی: موج دوم شیوع در پاییز با خشونت بیشتری شیوع مییابد
در آغاز قرن بیستم، یک آنفلوآنزای اسپانیایی بهنام «مادر همه پاندمیها» جهان را درنوردید. بهگفتۀ سازمان بهداشت جهانی (WHO) و مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای ایالات متحده (CDC)، آنفلوانزای اسپانیایی طی دو سال، بین ۱۹۱۸ تا ۱۹۲۰، باعث مرگ ۴۰ تا ۵۰میلیون نفر در سراسر جهان شد. و بسیاری از دانشمندان و مورخان معتقدند که یکسوم جمعیت جهان (حدود ۱٫۸میلیارد نفر) در آن زمان به این ویروس آلوده شدند.
در مارس۱۹۱۸، قبل از پایان جنگ جهانی اول، ویروسی در امتداد خط ساحلی گسترش یافت. اسپانیا نخستین کشوری بود که این ویروس به آن حمله کرد و اینجا بود که نام بسیار عاشقانهای به آن ویروس داده شد: «بانوی اسپانیایی.» اگرچه بهار فصل مساعدی برای این آنفلوانزا بود، بیماران بهسرعت بهبود مییافتند و میزان مرگومیر بالاتر از حد معمول نبود. جنگ جهانی اول در آن زمان تیتر اول اخبار در جهان بود و ظاهراً آنفولانزا در حال پیوستن به تاریخ بود.
اما در پاییز همه چیز تغییر کرد. ویروسی که قبلاً غیرعادی بود بهشکل نسخهای بهشدت بدخیم دوباره ظاهر شد و آمریکای شمالی و اروپا را ویران کرد. بیماران اغلب طی چند ساعت یا چند روز میمردند. طی چهار ماه، آنفولانزای اسپانیایی در سراسر جهان، حتی در دورترین مناطق نیز گسترش یافت.
بهطور کلی، منحنی مرگ آنفلوانزا در سراسر جهان بهشکل حرف یو (U) است، در حالی که کودکان، سالخوردگان و افرادی که دارای قدرت ایمنی ضعیفی هستند اوج تلفات را به خود اختصاص میدهند. با این حال، در پاندمی اسپانیا در سال ۱۹۱۸، منحنی مرگ منحصربهفرد و بهشکل دبلیو (W) بود و علاوه بر کودکان و سالخوردگان، جمعیتِ اوج تلفات خاصی داشت: بزرگسالان حدود ۲۰ تا ۴۰ سال که ۵۰درصد از کل تلفات در این پاندمی را به خود اختصاص دادند. احتمالاً ۹۹درصد از کل مرگها مربوط به افراد زیر ۶۵ سال بود.
در مارس۱۹۱۹، اپیدمی ناگهان ناپدید شد. تعداد مرگومیرهای ناشی از پاندمی آنفولانزای اسپانیایی که شتابان آمد و رفت و ناگهان متوقف شد، بسیار عظیم و وحشتناک بود: آن حدود ۵۰ تا ۱۰۰میلیون نفر تخمین زده شده است.
نوشته: مینگهویی
نظرات بیانشده در این مقاله، نظرات این نویسنده بوده و لزوما منعکس کننده نظرات اپک تایمز نیست.
مطالب دیگر:
ویدئو: زمانی که طاعون از راه میرسد
