چند روز پیش در یک مهمانی همسر سیامک در حضور دیگران از رفتار سیامک انتقاد کرد. سیامک از برخورد همسرش آزرده و خشمگین شد. هنگامی که به خانه برگشتند، سیامک به حالت قهر تا چند روز با همسرش صحبت نکرد و بسیار آزرده، بداخلاق و عصبانی بود. همسرش فکر کرد که شاید سیامک مشکل جسمی دارد و یا در محل کار مشکلی پیدا کرده و اگر او را به حال خودش بگذارد راحت تر است. اوضاع به همین شکل چند روز ادامه یافت تا اینکه بر سر موضوع کوچکی سیامک خشمگین شد و شروع به داد و بیداد نمود و همسرش را مورد انتقاد شدید قرار داد و او را به بی سیاستی و بی عرضگی و … محکوم کرد. همسر سیامک هم از خود دفاع کرد و شروع به جبهه گیری نمود و رفتار های سیامک را زیر سوال برد. سپس سیامک دلخوری خود را از رفتار همسرش در مهمانی چند شب گذشته بیان نمود و علاوه بر آن، چند مورد دیگر هم که قبلا اتفاق افتاده بود را مطرح کرد. همسرش نیز تلافی نموده وگلایه های قدیمی را بیان نمود، این وضعیت تا جایی ادامه یافت که هر دو آزردگی هایی که در جشن عروسی از خانواده های خود داشتند را مطرح کردند و آنقدر از دست هم آزرده شدند که تا یک هفته بعد هم تمایلی به حرف زدن با هم نداشتند.
اختلاف بالا نمونه ای از صحنه هایی است که مکررا در بعضی از خانواده ها پیش می آید و بدلیل نداشتن مهارت حل اختلاف، مشکل آنان تشدید شده و بیان رنجش و ناراحتی نه تنها اختلاف آنها را بر طرف نکرده، بلکه آن را زیادتر هم کرده است.
بروز اختلاف و تفاوت بین انسان ها امری عادی و طبیعی است، مهم این است که هنگامی که افراد با یکدیگر به اختلاف می رسند بتوانند اختلاف موجود را به گونه مناسبی حل نمایند به صورتی که رضایت هر دو طرف جلب شود.
اصول مهارت حل اختلاف
برای حل صحیح اختلاف، سوء تفاهم ها، مشکلات ارتباطی و بیان مطالب و دیدگاه های خود می توانید از مهارت حل اختلاف استفاده کنید. این مهارت اجتماعی به بهبود ارتباطات شما کمک زیادی می کند. در زمینه ازدواج و روابط زناشویی، مهارت حل اختلاف بسیار کمک کننده است؛ بخصوص در ابتدای زندگی مشترک که هنوز زوج ها شناخت عمیقی نسبت به کلیه خصوصیات یکدیگر ندارند، امکان بروز اختلاف زیاد است و به همین دلیل این مهارت می تواند به بهتر شدن ارتباطات و عمیق شدن شناخت زوجین کمک بزرگی کند.
برای حل اختلافات خود از اصول زیر استفاده کنید:
-
به محض بروز مشکل از مهارت حل اختلاف استفاده کنید.
به یاد داشته باشید تا زمانی که شروع به حرف زدن نکنید دیگران نمی فهمند که شما از چیزی ناراحتید. گذشت زمان و به تاخیر انداختن حل اختلاف باعث می شود دیگران به رفتاری که باعث ناراحتی شما شده است ادامه دهند. در نتیجه، رنجش و ناراحتی شما تشدید می شود. اثر دیگر به تاخیر انداختن حل اختلاف آن است که ممکن است در دیگران انتظاراتی نادرست ایجاد شود.
-
از نفر مقابل بخواهید وقتی را برای حل اختلاف تخصیص بدهد.
حل اختلاف دو طرف دارد؛ یک طرف آن شما هستید ولی باید طرف مقابل هم آمادگی داشته باشد. پس زمانی را به حل اختلاف اختصاص دهید که برای هر دو طرف مناسب باشد؛ زمانی را که هم شما و هم طرف مقابلتان آرامش و حوصله بحث و صحبت در مورد اختلافات و ناراحتی ها را داشته باشید.
-
نظر و دیدگاه خود را نسبت به مسئله بیان کنید.
آنچه شما را ناراحت می کند بیان کنید. موضوع را پیچیده نسازید، حکم ندهید، سرزنش نکنید، قضاوت نکنید بلکه سعی کنید که فقط نقطه نظر خود را آنگونه که احساس می کنید بیان کنید.
-
به طرف مقابل اجازه صحبت بدهید.
پس از آنکه دیدگاه خود را مطرح کردید اجازه دهید طرف مقابل هم نظرات و دیدگاه های خودش را بیان کند.
-
در طرف مقابلتان احساس منفی ایجاد نکنید.
از کلماتی که بار منفی دارند استفاده نکنید. سعی نکنید طرف مقابلتان را خجالت زده کنید یا احساس گناه و تقصیر به او بدهید. زیرا شرمنده کردن دیگران یا آنها را دچار احساس گناه کردن نیز نوعی خالی کردن احساس منفی در دیگران است که باعث اختلال در فرآیند حل اختلاف می شود. طعنه و کنایه زدن نیز نوعی پرخاشگری کلامی است که در فرآیند حل اختلاف مشکل ایجاد می کند. در این موارد ضروری است که ابتدا فرد خود را آرام سازد و سپس وارد فرآیند حل اختلاف گردد.
-
درصحبت کردن خود از جملاتی استفاده کنید که با من شروع می شود.
جملاتی که با تو شروع می شود مثل (تو اینطور هستی، یا تو باعث ناراحتی من می شوی) را بکار نبرید و به جای آن بهتر است بگویید: (من این طور احساس می کنم یا من از این برخورد می رنجم). اشکال جملاتی که با تو شروع می شود در این جاست که ممکن است واقعا طرف مقابل آن احساسی که ما تصور می کنیم، نداشته باشد؛ بلکه ما این گونه فکر می کنیم، در این حالت شخص احساس می کند که نادرست درک شده، و در مورد او به صورت منصفانه ای قضاوت نشده است. در نتیجه، دچار عصبانیت، ناکامی و دیگر احساسات منفی شده و به صورتی پاسخ می دهد که فرآیند حل اختلاف را با مشکل اساسی روبرو می سازد.
-
با توجه به صحبت های طرف مقابل ارزیابی کنید.
اگر اشتباه کرده اید معذرت خواهی کنید. معذرت خواهی برای اشتباهات یک توانایی است و نشانه ضعف نیست.
-
در صورتی که اشتباه نکرده بودید سعی کنید با طرف مقابلتان به یک توافق جدیدی برسید.
راهی برای پایان دادن به اختلاف بیابید. از راه حلی که برای هر دو طرف مفید است استفاده کنید که به آن توافق یا مصالحه می گویند. از راه حلی که فقط برای یک طرف راضی کننده است، اجتناب کنید؛ زیرا مجددا مشکل جدیدی می آفریند.
-
هر بار راجع به یک موضوع صحبت کنید.
اگر هر بار موضوعات متعدد به میان آید، ممکن است فرد رنجش های متعددی داشته باشد و پای مسائل قدیمی زیادی به میان بیاید. همچنین بهتر است که پای دیگران به مشکل شما کشیده نشود. مگر آنکه آن فرد نیز در جلسه حل اختلاف حضور داشته باشد.
ادامه دارد …
فاطمه بهروزی کارشناس ارشد مشاوره با ۳۲ سال سابقه تالیف، تحقیق، تدریس و مشاوره