در میان سیل پیشبینیهای وحشتناک مبنی بر افزایش تصاعدی جمعیت انسان، کاهش منابع زمین و گرم شدن بیش از حد سیاره، دو مطالعه اخیر جمعیتشناختی عکس این موضوع را پیشبینی میکنند – مبنی بر اینکه تعداد افراد در چند دهه آینده به اوج خود خواهد رسید و سپس مرحلهای از کاهش مداوم و غیر قابل برگشت
در برخی نقاط، از جمله ژاپن، روسیه، کره جنوبی و اکثر کشورهای اروپایی، این فروپاشی جمعیت از قبل آغاز شده است. چین خیلی عقب نیست.
سازمان ملل متحد پیشبینی کرده است که بشریت در قرن آینده به گسترش سریع خود ادامه خواهد داد و از کمتر از ۸ میلیارد نفر امروز به بیش از ۱۱ میلیارد تا سال ۲۱۰۰ خواهد رسید. بسیاری از مدلهای تغییر اقلیم و تخریب محیط زیست بر اساس پیشبینیهایی از این دست هستند. در ماه آگوست، سازمان ملل متحد «کد قرمز برای بشریت» را در مورد تغییرات آب و هوا و افزایش جمعیت اعلام کرد و تحلیلگران بانک سرمایه گذاری مورگان استنلی اظهار داشتند که «جنبش برای بچهدار نشدن به دلیل ترس از تغییرات آب و هوایی در حال رشد است.»
با این حال، یک مطالعه جمعیت شناختی که توسط بنیاد گیتس تامین شده و در مجله پزشکی Lancet منتشر شده است، تصویر بسیار متفاوتی را ترسیم میکند. این مطالعه که توسط محققان دانشگاه واشنگتن انجام شده است، پیشبینی میکند که جمعیت جهانی انسان طی چند دهه به ۹.۷ میلیارد نفر خواهد رسید و سپس شروع به کاهش خواهد کرد. نویسندگان می نویسند: «هنگامی که کاهش جمعیت جهانی آغاز شود، احتمالاً به طور اجتناب ناپذیر ادامه خواهد یافت.»
مطالعه Lancet پیشبینی میکند که تا پایان این قرن، جمعیت چین به ۶۶۸ میلیون نفر کاهش یافته و تقریباً نیمی از جمعیت فعلی خود را از دست خواهد داد و هند نیز ۲۹۰ میلیون نفر را از دست خواهد داد. علیرغم همه تلاشها برای معکوس کردن این روند در چین، از جمله حذف سیاست تک فرزندی و ارائه مشوقهایی برای تربیت فرزند، زوجها همکاری نمیکنند. چین پنجمین رکورد متوالی کم زاد و ولد خود را در سال ۲۰۲۱ تجربه کرد.
یافتههایی از این دست، مبنای بیانیه ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا/اسپیس ایکس در ماه مه است مبنی بر اینکه «تمدن در پی از دست دادن تعداد زیادی از مردم فرو میپاشد.» ماسک قبلاً در یک مراسم سخنرانی در سال ۲۰۱۹ اعلام کرده بود که «بزرگترین مشکل جهان در ۲۰ سال آینده فروپاشی جمعیت است.» جک ما، یکی از بنیانگذاران گروه علی بابا، که در این رویداد نیز حضور داشت، گفت: «موافقم.»
مانوژ پرادان، اقتصاددان و یکی از نویسندگان «وارونگی بزرگ جمعیتی»، پیشبینی میکند که از دست دادن جمعیت، تغییرات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی چشمگیری را به همراه خواهد داشت. او گفت: «آینده بسیار بسیار متفاوت از گذشته بهنظر میرسد….برخی از چیزهایی که امروز تجربه میکنیم، مانند تورم بالا، کمبود نیروی کار، و قربانی شدن رفاه اقتصادی برای محافظت از سالمندان و افراد آسیب پذیر، «نگاهی به آینده» را ارائه میدهد.»
پرجمعیتترین کشورهای جهان امروز چین و هند هستند که هر دو با حدود ۱.۴ میلیارد نفر جمعیت یک سوم جمعیت جهان را تشکیل میدهند. ایالات متحده با ۳۳۰ میلیون نفر در رتبه سوم قرار دارد. اندونزی، پاکستان، برزیل، نیجریه، بنگلادش، روسیه و ژاپن در رتبههای بعدی از لحاظ پرجمعیت بودن قراردارند.
بر اساس مطالعات Lancet و سایر مطالعات، جمعیت به زودی در سراسر آسیا و آمریکای جنوبی شروع به کاهش خواهند کرد و با کاهش مزمنی که در حال حاضر در اروپا در حال وقوع است، مواجه خواهند شد. به طور همزمان، آفریقا یکی از معدود مناطقی خواهد بود که به رشد جمعیت خود ادامه میدهد، اگرچه حتی در آفریقا نیز نرخ رشد در حال کاهش است. پیشبینی میشود که نیجریه تا پایان این قرن ۵۸۵ میلیون نفر جمعیت داشته باشد و پس از هند به دومین کشور پرجمعیت جهان تبدیل شود و چین به رتبه سوم و ایالات متحده به رتبه چهارم سقوط کند. ژاپن، روسیه و برزیل به زودی به طور کلی از ۱۰ کشور پرجمعیت جهان خارج خواهند شد.
اختلاف اصلی بین کسانی که توسعه سریع را پیش بینی میکنند و کسانی که کاهش را پیش بینی میکنند بر نرخ باروری متمرکز است. دکتر دارل بریکر و جان ایبیتسون، نویسندگان مشترک «سیاره خالی: شوک کاهش جمعیت جهانی»، دادههای باروری جهانی را بررسی کردند و در شش قاره سفر کردند و با مردم سراسر آسیا، آفریقا، آمریکای جنوبی و غرب صحبت کردند. آنچه آنها کشف کردند با مطالعه Lancet مطابقت دارد. هم از نظر آماری و هم از نظر حکایتی، نرخ زاد و ولد در سراسر جهان بهطور قابل توجهی کمتر از آن چیزی است که سازمان ملل پیش بینی کرده است.
فروپاشی جمعیت همان چیزی است که بریکر و ایبیتسون آن را «تله باروری» مینامند. برای اینکه یک کشور بتواند جمعیت خود را حفظ کند، زنان باید میانگین زاد و ولد ۲.۱ فرزند داشته باشند. زمانی که نرخ باروری یک کشور به زیر ۲.۱ برسد، دیگر بر نمیگردد.
در سال ۲۰۲۰، نرخ باروری ایالات متحده ۱.۶ بود که پایینترین نرخ در تاریخ آمریکا بود و از ۳.۷ در سال ۱۹۶۰ کاهش شدیدی داشته است. میانگین نرخ باروری در اروپا ۱.۵ است. در میان ۱۰ کشور پرجمعیت، مطالعه Lancet گزارش میدهد که نرخ باروری ژاپن در حال حاضر ۱.۳ است. نرخ باروری در چین بسته به منبع از ۱.۳ تا ۱.۵ متغیر است، اما برخی برآوردها آن را تا ۱.۱۵ پایین میآورند.
نرخ باروری روسیه ۱.۶ است. امروزه تعداد مرگ و میرها در روسیه بهطور قابل توجهی از تعداد تولدها بیشتر است و پیشبینی می شود که تا سال ۲۰۵۰ یک سوم جمعیت خود را از دست بدهد. گزارش ژانویه فارین پالیسی بیان کرد که کاهش جمعیت روسیه به این معناست که به زودی برای جذب سربازان کافی برای یک درگیری نظامی بزرگ تلاش خواهد کرد که احتمالاً عاملی در پشت تهدیدات اخیر این کشور برای استفاده از سلاحهای هسته ای است.
در سال ۱۹۶۰، میانگین زنان در سراسر جهان ۵.۲ فرزند داشتند. امروزه این عدد به ۲.۴ کاهش یافته است و پیشبینی میشود تا سال ۲۰۵۰ به ۲.۲ کاهش یابد که بهسختی در سطح جهان جایگزین میشود. تا سال ۲۱۰۰، Lancet پیشبینی میکند که باروری جهانی با در نظر گرفتن روندهای فعلی شهرنشینی، آموزش زنان، مشارکت نیروی کار و دسترسی به کنترل تولد، ۱.۶۶ شود.
چارلز آی. جونز، اقتصاددان دانشگاه استنفورد، مینویسد که تغییر از نرخ زاد و ولد ۵ به نرخ زاد و ولد کمتر از ۲، تفاوت بین «رشد تصاعدی در سطح جمعیت و استانداردهای زندگی و یک سیاره خالی است، که در آن درآمدها راکد میشوند و جمعیت از بین میرود.» «گزارش جونز در مارس ۲۰۲۲، با عنوان «عواقب کاهش جمعیت»، آنچه را که او «نتیجه سیاره خالی» مینامد، توصیف میکند که نه تنها کاهش رفاه انسان، بلکه کاهش فرهنگ، ایدهها و نوآوری را نشان میدهد. جونز مینویسد: «با کاهش موجودی دانش و استانداردهای زندگی به ارزشهای ثابت، رشد اقتصادی راکد میشود. در همین حال، خود جمعیت با سرعت ثابتی کاهش مییابد و به تدریج سیاره را از مردم خالی میکند.»
مطالب دیگر:
دیدگاه: طوفان عظیم تورم در راه آمریکا است
اسناد فاش شده: حزب کمونیست چین همچنان سرکوب فالون گونگ را هدف شماره یک خود میداند