Search
Asset 2

ریشه‌های کلیساهای جامع و کلیسا‌های کوچک چیست؟

موزاییک محراب کلیسا در ویتیل باسیلیکا، راونا، ایتالیا. مقر یونسکو در سال ۵۴۷ بعد از میلاد مسیح (CC BY-SA 4.0)
موزاییک محراب کلیسا در ویتیل باسیلیکا، راونا، ایتالیا. مقر یونسکو در سال ۵۴۷ بعد از میلاد مسیح (CC BY-SA 4.0)

کلیساهای جامع (کتدرال) و کلیساهای کوچک (چَپِل) نقش حیاتی را در توسعه فرهنگ مسیحی ایفا نموده‌اند.

من به عنوان یک محقق کتاب مقدس، یهودیت، و مسیحیت، اهمیت تاریخی این ساختارها و نقش مهمی را که آن‌ها در ایمان و عقیده مسیحیان دارند، یاد گرفته‌ام.

معماری اولیه مسیحیان

کلیساهای جامع و کلیساهای کوچک نه تنها فضایی را برای پرستش فراهم می‌کنند، بلکه نوعی ابزار برای نشان دادن نمادنگاری مذهبی و هنر هستند.

تا قرن چهارم بعد از میلاد مسیح، بسیاری از هنر‌های صدر مسیحیت و فضای پرستش، در دخمه‌ها قرار داشت (مکان‌های زیرزمینی که مسیحیان اعضای جامعه خود را در آنجا دفن می‌کردند).

از زمان‌های قبل چنین تصور می‌شد که مسیحیان از این دخمه‌ها بدلیل آزار و اذیت دولت رومی استفاده می‌کردند. اما، چنین آزار و اذیتی، دوره‌ای بود و زیاد دوام نداشت. در نتیجه، برخی ادعاهای دیگر نیز درباره استفاده از دخمه‌ها ارائه شده است.

در هر حال، چنین مقبره‌هایی، منابعی از بیانات هنری در دهه‌های اولیه مذهب مسیحیت هستند.

صحنه‌هایی که بارز هستند، شامل نمایش کتاب مقدس است که بر رستگاری ناشی از مرگ تاکید دارد.

تصاویر مسیح در این دخمه‌ها وجود دارد، اما اغلب شباهت‌هایی را از خدای یونان هرمس، دارد، کسی که نقش پیامبر و نیز قبض کننده روح در زندگی بعد از مرگ دارد.

صلیب که نماد مسیحیت است و بطور مکرر استفاده شده است، در قرن چهارم، بعد از امپراطوری رومی، کنستانتین، وارد دین مسیحیت شد.

توسعه کلیساهای جامع یا کتدرال‌‏ها

با بازگشت امپراطوری، مسیحیان شروع به ساختن مکان‌های پرستش خود نمودند، که به «کلیسا» معروف هستند و این واژه ریشه در کلمه یونانی «کوریاک» («متعلق به خدا») در آسمان دارد.

ایجاد چنین سازه‌هایی ریشه در دو حوزه اصلی منادیان مسیحیت دارد: معابد باستانی و مکان‌های حکومت رومی‌ها.

معابد باستانی، شامل معبدی در اورشلیم، عموما به عنوان فضاهایی تصور می‌شوند که خدا یا خدایان در آنجا زندگی کرده‌اند.

بسیاری از مسیحیان باستانی و مدرن اعتقاد داشته‌اند که مسیح بصورت فیزیکی در آیین عشا ربانی (مذهبی که در برخی تصورات مسیحیت شامل تبدیل واقعی نان و شراب به بدن و خون مسیح است) وجود دارد.

به عبارت دیگر، کلیساهای جامعی نظیر کلیسای سان ویتیل در ایتالیا، که در قرن ششم بعد از میلاد ساخته شده است، و شامل موزاییک‌کاری‌هایی است تا مسیح را بصورت واقعی در آیین عشای ربانی نشان دهد. این ساختمان‌ها با تاریخ مذهبی پذیرفته شده ارتباط دارد، تاریخی که در آن خدایان در مکان مقدس سکنی می‌گزینند.

بسیاری از این معابد باستانی و ماقبل مسیحیت، شامل معبد اورشلیم، از شرق تا غرب گسترده شده‌اند. کلیساهای بزرگ نیز در بخش اعظمی از جهان‌های باستانی و مدرن، از این محور شرق تا غرب بهره برده‌اند. برخی سنت‌ها، آیین عشا ربانی را به شرق (دنیای شرق) و سایر آیین‌ها را به غرب (دنیای غرب) نسبت داده‌اند.

استثنای جالبی رخ داد، مثلا در دخمه راکفلر در دانشگاه شیکاگو، یک مدرسه باپتیستی که دخمه آن از شمال تا جنوب کشیده شده است.

دومین منبع بزرگ برای کلیساهای اولیه مسیحیان، ساختمان‌های حکومتی رومیان بود. نام «کتدرال» به معنی «صندلی» است و در جامعه رومی، با این نام به مکانی اشاره می‌گردد که حاکمان، بخش‌های تحت سلطه خود را کنترل و اداره می‌کردند. زمانی که پاپ از جایگاه قدرت خود سخن می‌گوید، او از «مسند عاری از لغزش و خطا» سخن می‌گوید.

معابد رومی دارای ساختار متفاوتی هستند، اما کلیساهای رومی، همراه با قدرت حکم‌رانی و پشتوانه سلطنتی، انتخاب شدند، که دارای معابد باستانی بودند و از شرق تا غرب گسترده شده بودند، و طراحی اولیه‌ای برای چنین کلیساهایی محسوب می‌شدند.

دخمه‌ها (چَپِل) چطور به وجود آمدند

دخمه‌ها برخلاف طراحی‌های بزرگ کلیساها، در دین مسیحیت نماد مفهوم پرستش با مقیاس کوچکتر هستند.

واژه «چاپل» از مارتین تورس مشتق می‌شود، راهبی در کلیسای اولیه فرانسه، که در زمان عبور از مقابل افراد فقیر، عبا می‌پوشد. مارتین یادآور سخنان مسیح در انجیل متی بود، اینکه کمک به فقرا، در حقیقت پرستش خدا است. مارتین عبای خود را به مرد فقیر می‌دهد، و مرد فقیر خود را مسیح می‌بیند.

گمان می‌رود که تکه‌های این عبا که بدن مسیح را لمس کرده است، دارای اهمیت خاصی باشد. در نتیجه، سازه‌های کوچکی ساخته شد تا پناهگاهی برای آن باشند. این سازه‌های کوچک به دخمه معروف هستند، که از واژه لاتین «کاپلا» به معنای «عبای کوچک» مشتق شده است.

این فضاهای پرستش دارای ابزار و آلات موسیقی نبودند. در نتیجه، واژه «کاپلا» به معنی «طبق کلیسای کوچک» یا «به سبک کلیسای کوچک» است و راه و رسم پرستش را در یک کلیسای کوچک منعکس می‌کند.

ساموئل ال. بوید استادیار در دانشگاه کلرادو بولدر است. این مقاله برای اولین‌بار در «گفتگو» منتشر شد.

مطالب دیگر:

فیس بوک هزاران گروه آنتیفا، سازمان‌های شبه نظامی و گروه‌های مرتبط با کیوانان را حذف کرد

ازدواج یک مقام سلطنتی با زنی نابینا، به‌خاطر وفای به عهد

تلاش رژیم چین برای نابودی اسناد جاسوسی‌اش در خارج از کشور

اخبار مرتبط

عضویت در خبرنامه اپک تایمز فارسی