شیرینکنندههای مصنوعی با مشکلات قلبی ارتباط دارند.
دانشمندان به وجود گیرندههای «طعم شیرین» در قلب پی بردهاند که به شیرینکنندههای مصنوعی مانند آسپارتام واکنش نشان میدهند. این گیرندهها ارتباط دیرینه نوشیدنیهای شیرین و مشکلات قلبی را توجیه میکنند.
یافتههای مطالعه محققان دانشگاه لویولا در شصتونهمین نشست سالانه انجمن بیوفیزیک در لسآنجلس- که از ۱۵ تا ۱۹ فوریه برگزار شد- ارائه شدهاند.
مطالعه آنها نشان داد که این گیرندهها، مشابه گیرندههای روی زبان، به واسطه مصرف شیرینیجات مستقیماً بر انقباض عضلات قلب تأثیر میگذارند.
تأثیر گیرندههای چشایی بر عملکرد قلب
گیرندههای چشایی که بهطور سنتی با شناخت طعمها سروکار دارند، در قسمتهای مختلف بدن از جمله معده، روده، لوزالمعده و مجاری هوایی یافت میشوند. مطالعه حاضر نخستین مطالعهای است که به وجود گیرندههای طعم شیرین- TAS1R2 و TAS1R3- بر سطح سلولهای عضله قلب پی برده است.
آسپارتام انقباض عضله قلب را تحریک میکند
محققان نشان دادند که گیرندههای طعم شیرین بر عملکرد قلب تأثیر میگذارند. تحریک گیرندههای موجود بر سطح سلولهای قلب انسان و موش با آسپارتام- از شیرینکنندههای مصنوعی پرکاربرد- باعث افزایش قابلتوجه انقباض عضله قلب و بهبود مدیریت کلسیم میشود که هردو جزو ملزومات شکلگیری ضربان قلب هستند.
مدیریت کلسیم فرایندی است که با آزادسازی و دفع یونهای کلسیم در سلولهای عضله قلب انجام میگیرد و شرایط انقباض و آرامش را فراهم میکند. مختل شدن این فرایند میتواند به انواع مشکلات قلبی منجر شود.
میکا یودر، دانشجوی تحصیلات تکمیلی آزمایشگاه جاناتان کرک در دانشگاه لویولای شیکاگو، در بیانیهای مطبوعاتی گفت: «بدیهی است که ضربان قلب و فشار خون بعد از صرف غذا سیر صعودی پیدا میکنند.»
او افزود: «پیشتر تصور میشد که پای یک محور عصبی در میان باشد. با اینحال، ما معتقدیم که یک ارتباط مستقیم وجود دارد که بعد از صرف غذا با افزایش قند خون مواجه میشویم و این افزایش به گیرندههای طعم شیرین بر سطح سلولهای عضلانی قلب مربوط میشود که ضربان قلب ما را دستخوش تغییر میکنند.»
ارتباط با نارسایی قلبی
این مطالعه نشان داد که تعداد گیرندههای طعم شیرین در قلب بیماران مبتلا به نارسایی قلبی بسیار بیشتر است که از ارتباط بالقوه گیرندهها با این بیماری حکایت دارد.
وقتی گیرندههای طعم شیرین به واسطه آسپارتام برانگیخته میشوند، تغییراتی در سلولهای قلب رخ میدهد که کلسیم و انقباضات عضلانی را کنترل میکنند.
یودر گفت: «قلب در حالت نارسایی چشماندازِ انرژی خود را تغییر میدهد و جذب و مصرف گلوکز را در اولویت میگذارد. این یک راهکار فوری جهت تولید انرژی برای سلولهای بدن در شرایط کمبود اکسیژن است. از اینرو، قلب شما در جریان تغییر انرژی ممکن است به تغییر ظرفیت چشایی مواد مغذی احتیاج پیدا کند تا خود را با این تغییرات وفق دهد.»
این مطالعه نشان میدهد که چرا مصرف افراطی نوشیدنیهای شیرین مصنوعی با ضربان قلب نامنظم ارتباط دارد.
یودر گفت: «گیرندههای طعم شیرین صرفاً به واسطه شیرینکنندههای مصنوعی مانند آسپارتام برانگیخته نمیشوند. من متوجه شدم که برانگیختگی بیش از حد گیرندهها به افزایش احتمال آریتمی دامن میزند. دلیلش این است که قلب از گیرندههای طعم شیرین برخوردار است و برانگیختگی شدید میتواند سیگنالهای الکتریکی طبیعی عضله قلب را مختل کند.»
با اینحال، محققان معتقدند که برای بررسی کامل پیامدهای بلندمدت تحریک گیرندههای طعم شیرین و نحوه هدف گرفتن آنها برای بهبود توان قلب در حالت نارسایی به مطالعات بیشتری نیاز داریم.
نظرات متخصصان درباره مصرف شیرینکنندهها
دکتر راج داسگوپتا، دانشیار پزشکی بالینی در دانشگاه کالیفرنیا، دانشکده پزشکی ریورساید و مدیر گروه دستیاری پزشکی داخلی در هانتینگتون هلث، که زیر نظر مرکز پزشکی سیدرز-ساینای فعالیت دارد، به اپک تایمز گفت: «این تحقیق از ارتباط مصرف شیرینکنندههای مصنوعی و افزایش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی از جمله آریتمی و نارسایی قلبی حکایت دارد.»
داسگوپتا گفت: «مکانیزم دقیق آن مشخص نیست و به تحقیقات بیشتری نیاز داریم. اگر مشکل قلبی دارید، بهتر است تا وقتی که تحقیقات به پاسخ دقیقتری دست نیافتهاند، مصرف شیرینکنندهها را به حداقل برسانید.»
جرج کیریازیس، استادیار شیمی بیولوژیکی و فارماکولوژی در دانشگاه ایالتی اوهایو، در بیانیهای ایمیلی به اپک تایمز از دیدگاه متفاوت خود گفت: «باید بگویم که آسپارتام صرفاً میتواند گیرنده طعم شیرین انسان را فعال کند و برخلاف ادعای این گزارش- که میگوید آسپارتام نیروی عضلانی موشها و انسانها را افزایش میدهد- هیچ تأثیری بر روی موشها ندارد.»
کیریازیس افزود: «اگر این زنگ خطر نیست، پس چیست.»
استفنی شیف، متخصص تغذیه در بیمارستان هانتینگتون، که زیر نظر نورثول هلث نیویورک فعالیت میکند، به اپک تایمز گفت که هیچ مطالعهای وجود ندارد که مصرف زیاد شکر یا شیرینکنندههای مصنوعی را با سلامت قلب مرتبط بداند.
او به مطالعهای در سال ۲۰۲۲ اشاره کرد که در مجله پزشکی بریتانیایی بیامجی منتشر شده است. این مطالعه نشان داد که شیرینکنندههای مصنوعی خطر بیماری قلبی و سکته را افزایش میدهند. این اتفاق میتواند به این دلیل باشد که آسپارتام مستقیماً گیرندههای سلولی قلب را برانگیخته کرده و ضربان قلب شما را تند و نامنظم میکند. به گفته شیف، سطح خطر بهویژه در افرادی که نارسایی قلبی داشتند بالا بود.
او گفت: «بهعنوان یک متخصص تغذیه که بیشتر وقت خود را با بیماران مبتلا به نارسایی احتقانی قلب میگذراند، شاید بهتر باشد که مصرف قند و شیرینکننده مصنوعی را بهعنوان یک عامل بالقوه در نظر بگیرم و به دنبال کاهش آن باشم.»
برای مصرف شیرینکننده چه باید کرد
شیف گفت: «آگاهی از تأثیر شکر و شیرینکنندههای مصنوعی بر انقباض عضله قلب و موقعیت مکانی گیرندههای طعم شیرین ممکن است روزی به کنترل ضربان قلب و درمان نارسایی قلبی کمک کند، اما فعلاً بهتر است که بر کاهش مصرف این محصولات تمرکز کنیم.»
داسگوپتا افزود که یافتههای مطالعه حاضر باعث شده که دستهبندی شیرینکنندههای مصنوعی را زیر سؤال ببرد. او گفت: «خیلیها تا مدتها شیرینکنندههای مصنوعی را بیخطر میدانستند، اما مطالعات قبلی نیز نشان دادهاند که شیرینکنندههای مصنوعی با افزایش وزن، فشار خون بالا و سندرم متابولیک ارتباط دارند.»
او افزود: «این مطالعه بهمانند موارد قبلی باعث میشود که به آگاهی خود درباره تبعات بلندمدت شیرینکنندههای مصنوعی بهویژه در افراد مبتلا به بیماریهای قلبی شک کنیم. به تحقیقات بیشتری نیاز داریم، اما این مطالعه نیز پرسشهای مهمی را مطرح میکند.»