نمایندگان جمهوریخواه کنگره آمریکا میگویند که بایدن با عملکردش به شیجینپینگ اجازه داد تا نفوذ رژیم کمونیست چین را در جهان گسترش دهد و این یک «شکست استراتژیک» برای بایدن است.
در چند روز گذشته نیز توافق عربستان و ایران برای پایان دادن روابط پرتنش با میانجیگری رژیم چین باعث شد که بار دیگر توجه جهان به تحرکات این رژیم در منطقه خاورمیانه جلب شود.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور پیشین آمریکا در سخنرانیش در داونپورت با انتقاد از عملکرد بایدن گفت که این توافق نباید توسط چین انجام میشد، بلکه باید توسط ایالات متحده انجام میشد.
سناتور بیل هاگرتی نیز از اعضای جمهوریخواه کنگره آمریکا با اشاره به میانجیگری چین در توافق میان عربستان و ایران در توییتی نوشته است که «بایدن به حزب کمونیست چین اجازه داد تا به قدرت جدید خاورمیانه تبدیل شود. آمریکا در دوره بایدن به سمت افول رفته است.»
خلاء قدرت در خاورمیانه
به گزارش نیویورکپست، هاگرتی معتقد است که «رئیسجمهور اوباما اجازه داد روسیه پس از چهار دهه غیبت به خاورمیانه بازگردد. اکنون رئیسجمهور بایدن چین کمونیست را به خلیج فارس راه داده است. این یک شکست استراتژیک است.»
وی گفت: «درحالیکه توافقنامه تاریخی ابراهیم ترامپ روابط میان اسرائیل و ۴ کشور عرب را تغییر داد، اما این توافق با میانجیگری چین احتمالاً به خصومت ایران و عربستان پایان نخواهد داد.»
توافقنامه یا پیمان ابراهیم به توافقات صلح اسرائیل با تعدادی از کشورهای عربی گفته میشود که در سال ۲۰۲۰ در کاخ سفید میان اسرائیل و امارات متحده عربی، سودان و بحرین امضا شد.
هاگرتی روز دوشنبه به این روزنامه گفت: «بایدن فشارها را بر رژیم ایران به امید احیای توافق هستهای ناقص مهلک کاهش داد. ضمن اینکه از پذیرفتن و گسترش توافقنامه ابراهیم برای دربرگرفتن کشورهای عربی جدید مانند پادشاهی سعودی سر باز زد. او یک خلاء قدرت در خاورمیانه ایجاد کرد که شی جینپینگ با خوشحالی آن را پر کرد. در واقع توافق اخیر با میانجیگری چین یک پیامد تاسفبار سیاست خارجی دولت بایدن در خاورمیانه است.»
پولیتیکو در تحلیلی نوشته است که مقامات دولت ایالات متحده تلاش میکنند میانجیگری چین را در توافق میان عربستان و ایران کم اهمیت جلوه دهد. این رسانه به نقل از مقامات گزارش داده است: «به نفع اقتصادی چین بود که معامله را میانجیگری کند. این به اتحادهای طولانیمدت تبدیل نمیشود و هر چیزی که به آرامش منطقه کمک کند، به نفع آمریکا است.»
مایکل سینگ، مقام پیشین امور خاورمیانه در شورای امنیت ملی آمریکا معتقد است که این اقدام چین احتمالاً شکافهای درون دولت بایدن را آشکار خواهد کرد.
در دهم مارس، ایران و عربستان در پکن توافق کردند که روابط دیپلماتیک را از سر بگیرند و سفارتخانههایشان را بازگشایی کنند. این خبر در روزهای بعد نیز در رسانههای آمریکایی مورد توجه قرار گرفت. سیانبیسی به نقل از تحلیلگران منطقهای و سیاستگذاران غربی نوشته است که در مورد اینکه آیا دو کشور به ویژه جمهوری اسلامی ایران به تعهدات خود پایبند خواهند ماند، تردید وجود دارد؛ چون دو قدرت خاورمیانه هنوز از نظر ایدئولوژیک در تضاد هستند و سوءظن هیچ یک از کشورها به دیگری یکشبه از میان نخواهد رفت.
محمد الجدان وزیر دارایی عربستان سعودی در گفتگو با سیانبیسی در ریاض گفته است که وقتی ایران روی اصول توافق شده با عربستان پایبند باشد، این کشور به زودی سرمایهگذاری در ایران را آغاز خواهد کرد.
البته جزئیات توافقات این دو کشور هنوز رسانهای نشده است. در تازهترین تحولات، علی شمخانی دبیر شورای امنیت ملی جمهوری اسلامی قرار است روز پنجشنبه به امارات متحده عربی سفر کند. فایننشال تایمز در مقالهای این سفر را یکی از نشانههای بهبود روابط جمهوری اسلامی با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس میداند.
روز چهارشنبه ایران، روسیه و چین رزمایش دریایی مشترک در دریای عمان برگزار کردند.
شیجیپینگ، رهبر حزب کمونیست چین که برای بار سوم ریاست این حزب را برعهده گرفته، قرار است هفته آینده به روسیه برود تا با پوتین دیدار کند و بعد برای دیدار با زلنسکی به اوکراین خواهد رفت. در هفتههای گذشته گزارشهایی منتشر شد، مبنی بر اینکه رژیم چین در حال بررسی ارائه تسلیحات مرگبار به روسیه در جنگ با اوکراین است. اکنون این رژیم ادعا میکند که برای اجرای نقش صلحآمیز به این دو کشور سفر میکند.