از زمان شروع قرنطینههای سختگیرانه سه ساله حزب کمونیست چین و اعمال سیاست «صفر کووید» که باعث تراژدیهای انسانی بیشماری شد، افزایش شمار شهروندان چینی که به «جنبش فرار» (فرار از چین به هر دو روش قانونی و غیرقانونی) میپیوندند، توجه بینالمللی را به خود جلب کرده است.
گزارش شده که رژیم چین برای حفظ چهره خود، کنترل بیشتری بر سفرهای خارجی شهروندان چینی اعمال میکند، زیرا برخلاف ادعای این رژیم مبنی بر «اعتماد» به سیستم حکومت، بسیاری از شهروندان در حال فرار هستند.
بر اساس گزارشهای رسانهها و آنچه شهروندان فراری به «اِپُک تایمز» گفتهاند، اتباع چینی از اقشار مختلف اقتصادی مسیرهای مختلفی را برای ورود به ایالات متحده طی میکنند.
طبق این گزارشها، افرادی که بودجه کافی دارند میتوانند از طریق ویزای شینگن یا ویزای بازدید کوتاه مدت وارد مکزیک شوند. برخی از ویزای کره برای ورود بدون ویزا به پاناما استفاده میکنند و برخی افراد مستقیماً با هماهنگی با یک آژانس، ویزای مکزیک را دریافت میکنند و از کوتاهترین مسیر از مرز جنوبی ایالات متحده عبور میکنند.
سایر چینیها مسیرهای طولانیتری را انتخاب کردهاند. ابتدا به تایلند، سپس به ترکیه و سپس به اکوادور پرواز کردهاند. برخی دیگر از طریق هنگ کنگ به ترکیه پرواز میکنند.
آقای لو که در تایلند تجارت میکند، به «اپک تایمز» گفت که رژیم چین کنترلهای خروج خود را تشدید کرده است. نام کامل او به همراه سایر افراد ذکر شده در این گزارش برای امنیت آنها مخفی شده است.
گفته میشود، اگر مردم به یک گروه تور ملحق شوند، توسط عوامل کنترل مرزی مورد آزار قرار نخواهند گرفت. اما افرادی که به طور مستقل سفر میکنند به احتمال زیاد برای مدت طولانی توسط گمرک در مورد دلایل رفتن به تایلند بازجویی میشوند.
وی گفت: «مقامات نگران هستند که پس از رفتن مردم به تایلند، ممکن است از تایلند به ترکیه و آمریکای جنوبی بروند و سپس وارد ایالات متحده شوند … برخی از افراد از چنگدو، لوئویانگ و سایر نقاط چین به من گفتند که وقتی بهصورت فردی چین را ترک میکردند، همه آنها مورد بازجویی قرار گرفتند. کوتاهترین زمان بازجویی ۲۵ دقیقه بود.»
آقای لو معتقد است که علت بازجویی گمرک از افراد به احتمال زیاد این است که برای بررسی دلایل ترک افراد، از مقامهای بالاتر دستوراتی دریافت کردهاند.
همچنین آقای ژانگ که به تازگی از چین فرار کرده است به «اپک تایمز» گفت که وقتی در سپتامبر ۲۰۲۳ چین را از طریق ترکیه ترک کردند، وضعیت نسبتاً عادی بود و محدودیتهای زیادی وجود نداشت. اما از اوایل دسامبر سال گذشته، محدودیتها تشدید شده است.
در همین راستا، آقای یانگ، یک مهاجر چینی در تایلند، به «اپک تایمز» گفت: آن چینیهایی که امکان فرار دارند، بیشتر آنها پس از برداشتهشدن کنترلهای کووید-۱۹، آنجا را ترک کردهاند. در حال حاضر افراد بیشتری وجود دارند که به دلیل نیاز به زمان برای مراقبت از خانوادهها، کودکان، املاک، مستغلات و مشاغل، هنوز در چین هستند، اما آنها نیز کشور را به آرامی ترک میکنند. او گفت مسلم است که رژیم کمونیستی تلاش میکند آنها را سرکوب کند، زیرا اکنون تعداد زیادی از چینیها در حال فرار هستند.
همچنین لی بیکسینگ، که سال گذشته به ایالات متحده سفر کرد، به «اپک تایمز» گفت: کارمندان گمرک چین از من خواستند که همه چیز را از کیفم بیرون بیاورم و سپس تلفن همراهم را گرفتند تا سوابق ارتباطی مرا بررسی کنند. حداقل دو ساعت از من بازجویی کردند و هر سوالی که به ذهنشان میرسید میپرسیدند.
طبق اظهارات وکیل لیانگ شائوهوا، مدیر ارشد سابق یک شرکت مدیریت دارایی در گفتگو با «اپک تایمز»، همه افراد در چین میتوانستند قبلاً برای گذرنامه درخواست دهند، اما به نظر میرسد که دیگر اینطور نیست. حتی کسانی که پاسپورت دارند نیز مجاز به تمدید آن نیستند.
گروه بینالمللی حقوق بشر «Safeguard Defenders» گزارشی را در ماه مه گذشته منتشر کرد مبنی بر اینکه که حکومت چین «بهطور فزایندهای به ممنوعالخروجکردن افراد متوسل میشود تا مدافعان حقوق بشر و خانوادههای آنان را مجازات کند، مردم را گروگان میگیردتا اشخاص خارج از کشور را وادار به بازگشت به چین کند (عملی به نام متقاعد کردن برای بازگشت، نوعی آزار و اذیت در خارج از کشور)، گروههای قومیمذهبی را کنترل میکند و دیپلماسی گروگانگیری و ارعاب روزنامهنگاران خارجی را به کار میگیرد.
در این گزارش تاکید شده است که ممنوعالخروجکردن افراد توسط حکومت چین، غیرقانونی و ناقض اصل آزادی جابجایی اعلامیه جهانی حقوق بشر است.