دو کشتی باری ایرانی حامل سدیم پرکلرات، ماده‌ای کلیدی برای تولید سوخت جامد موشک، در حال حرکت از چین به سمت ایران هستند. این گزارش که توسط فایننشال تایمز منتشر شده، به اطلاعات ارائه‌شده از سوی مقامات امنیتی دو کشور غربی استناد کرده و نشان می‌دهد که این محموله می‌تواند منجر به اعمال تحریم‌های جدید آمریکا علیه نهادهای چینی مرتبط با این انتقال شود.
گزارش‌ها حاکی از آن است که کشتی‌های ایرانی «گلبون» و «جایران»، که پیش‌تر تحت تحریم‌های آمریکا قرار داشتند، به ترتیب ۳۴ و ۲۲ کانتینر از سدیم پرکلرات را از بنادر چین بارگیری کرده‌اند. کشتی گلبون، که روز سه‌شنبه از جزیره دایشان در چین حرکت کرده است، اکنون در نزدیکی نینگبو در استان ژجیانگ قرار دارد. کشتی جایران نیز طبق برنامه قرار است اوایل فوریه چین را به مقصد بندرعباس در جنوب ایران ترک کند. این محموله‌ها بدون هیچ‌گونه توقف در مسیر، طی سه هفته به ایران خواهند رسید.
سدیم پرکلرات ماده‌ای حیاتی برای تولید آمونیوم پرکلرات، یکی از اجزای اصلی سوخت جامد موشک‌ها، به شمار می‌رود. طبق تخمین‌های مقامات غربی، این محموله می‌تواند حدود ۹۶۰ تن آمونیوم پرکلرات تولید کند که برای تأمین سوخت ۲۶۰ موشک میان‌برد کافی است. بر اساس این گزارش، این محموله‌ها به طور مستقیم به سپاه پاسداران ارسال می‌شوند و بخشی از برنامه گسترش توان موشکی ایران به شمار می‌روند.
به گزارش رویترز، سخنگوی وزارت خارجه چین، مائو نینگ، در واکنش به این خبر مدعی شد که از جزئیات این معامله اطلاعی ندارد.
مقامات جمهوری اسلامی و رسانه‌های حکومتی تاکنون از اظهار نظر در این باره خودداری کرده‌اند.
کارشناسان بر این باورند که همکاری چین با ایران در زمینه موشک‌ها موضوع جدیدی نیست. ون ون دیپن، یکی از مقامات سابق آمریکا در حوزه منع گسترش تسلیحات، به رویترز گفت که کمک‌های نهادهای چینی به برنامه موشکی ایران به دهه ۱۹۸۰ بازمی‌گردد. او همچنین افزود که ایران ممکن است توانایی تولید آمونیوم پرکلرات را در داخل کشور داشته باشد اما همچنان به واردات مواد اولیه برای تقویت این ظرفیت نیازمند است.
به گزارش رویترز، داگ جاکوبسون، وکیل متخصص در حوزه تحریم‌ها، تأکید کرده است که این نهادها می‌توانند به دلیل همکاری با سپاه پاسداران یا استفاده از کشتی‌هایی که قبلاً تحریم شده‌اند، تحت تحریم‌های آمریکا قرار گیرند.
برخی منابع در آمریکا نیز گفته‌اند که اگر این محموله‌ها برای تولید موشک‌هایی باشند که در جنگ اوکراین توسط روسیه استفاده می‌شوند، احتمالاً مشمول تحریم‌های مرتبط با جنگ اوکراین خواهند شد. در سال ۲۰۲۳، ایالات متحده تحریم‌هایی را علیه نهادها و افراد در چین، هنگ‌کنگ و ایران اعمال کرد که به تأمین قطعات و فناوری برای برنامه موشکی ایران کمک کرده بودند.
این انتقال مواد اولیه در بستر روابط پیچیده میان چین، ایران و آمریکا انجام می‌شود و می‌تواند پیامدهای دیپلماتیک و اقتصادی گسترده‌ای داشته باشد. در صورتی که نقش مستقیم دولت چین در این ماجرا ثابت شود، احتمالاً فشارهای دیپلماتیک بر پکن افزایش خواهد یافت. از سوی دیگر، برای ایران این محموله‌ها به معنای تقویت زیرساخت‌های نظامی و ادامه پیشرفت در حوزه موشکی است، موضوعی که همچنان به یکی از محوری‌ترین مسائل در سیاست خارجی آن تبدیل شده است.
