طب سنتی چین (TCM)، یک روش درمانی جامع است که برای هزاران سال مورد استفاده قرار میگرفته است و هنوز هم امروزه، در درمانگاهها و بیمارستانهای سراسر چین و سایر کشورهای آسیایی استفاده میشود. همهی روشهای طب سنتی چینی با این اصل که بهترین دارو باید بر توانایی خود-بهبودی بدن تأکید کند، همراه است. پزشکان طب سنتی از طب سوزنی، طب گیاهی و یا دیگر روشهای درمانی برای حفظ تعادل بدن و ذهن استفاده میکنند.
۴ روش درمانی متداول در طب سنتی چینی
طب سوزنی احتمالاً، بهترین و شناخته شدهترین روش طب سنتی چینی است که ازطریق تنظیم جریان «چی» (انرژی حیاتی در بدن)، باعث بالا رفتن بهبودی میشود. این روش با فرو کردن سوزانهای بسیار ریز در نقاط خاصی در بدن همراه است. هزاران سال است که طب سنتی چینی نقشهی جریان چی را ازطریق سیستمی بهنام کانالهای انرژی ترسیم کرده است. هر کدام از ۱۲ کانال اصلی انرژی به اندامی خاص یا گروهی از اندامهای بدن متصل است و عملکردهای خاصی از بدن را کنترل میکنند. زمانیکه «چی» بیحرکت بماند و یا در جایی مسدود شود و یا زمانیکه بدن مقدار زیاد یا کمی از آن را داشته باشد، احساس بیماری خواهید کرد. هنگامیکه انرژی آزادانه در گردش است، سلامتی خود را بازمییابید.
شکل دیگری از طب سوزنی با تحریک جریان الکتریسیته (electro-acupuncture) همراه است؛ که تنها تفاوت آن با طب سوزنی این است که هنگامیکه همهی سوزنها در بدن قرار گرفتند، به دستگاهی متصل میشوند که باعث تولید پالسهای الکتریکی میشود. این روش برای درمان درد و کاهش تنش عضلانی و یا تحریک اضافی نقاط خاص استفاده میشود.
اکثر بیماران، جلسات طب سوزنی را آرامشبخش و راحت میدانند و در اغلب آنها نشانههای بیماری بهسرعت کاهش مییابد؛ با اینوجود در بیماریهای کهنه و پیچیده برای کسب نتایج پایدار، بیشاز یک روش درمانی مورد نیاز است.
بادکش کردن یک روش درمانی قدیمی است که شامل قرار دادن استکان یا فنجان بر روی پوست، مکش هوا و ایجاد خلأ میباشد. در این روش بافت زیرین، تاحدودی در استکان بالا میآید یا مکیده میشود. هدف از این روش درمانی، افزایش گردش خون، کمک به تسکین درد، برطرف کردن حرارت بدن و بیرون کشیدن سموم از بافتهای بدن است. بیمار معمولاً در این روش احساس سفتی و کشیدگی در ناحیهی قرارگیری استکان میکند که اغلب آرامشبخش است و باعث تسکین دردهای عضلانی میشود. معمولاً استکانها را برای ۵ تا ۲۰ دقیقه در همان حالت باقی میگذارند. بادکش معمولاً باعث میشود که پوست بهطور موقت قرمز، آبی و یا بنفش شود؛ مخصوصاً اگر در محل قرارگیری استکان، انسداد انرژی وجود داشته باشد، این اتفاق میافتد. تغییر رنگ پوست از چند روز تا چند هفته طول میکشد. این روش درمانی اغلب برای بیماران مبتلا به آنفولانزا، سرماخوردگی، سرفه، پشت درد، درد عضلات، بیماریهای پوستی همراهبا خارش (استکانها در مناطق ملتهب قرار نمیگیرند)، آلرژی، تب و درد، معجزه میکند.
فتیلهگذاری (Moxa) شامل سوزاندن شاخ و برگ گیاهی بهنام «برنجاسف» در فاصلهای مناسب و امن از پوست بهمنظور گرم کردن نقاط طب سوزنی است که با ایجاد حس خوبی از گرما باعث گرم شدن کانالهای انرژی و باز شدن آنها میشود. همچنین باعث بهبود گردش خون، برطرف کردن سرما و رطوبت و گرم شدن رحم میشود. در فتیلهگذاری شیوههای مختلفی وجود دارد؛ میتواند چوبی باشد که برروی آن سوزنی قرار گرفته و یا همراهبا زنجبیل و و یا یک کاسه برنجاسف استفاده شود. برخیاز بیماریهایی که با فتیلهگذاری برطرف میشود شامل آسم، اسهال، درد روماتیسمی، استفراغ، بیماریهای خاص زنان (بهویژه ناباروری) و هر نوع دردی که براثر سرما و یا نارسایی باشد، است. درصورتی که فتیلهگذاری اثربخش بود، میتوان خود در خانه نیز انجام داد.
طب گیاهی چینی به استفادهاز گیاهان، گلها، مواد معدنی و منابع حیوانی برای درمان بیماری اشاره دارد. در چین، تاریخ ثبت شدهی طب گیاهی، به سال ۵۰۰ میلادی برمیگردد. هزاران دستورالعمل قدیمی چینی وجود دارد که میتواند برای درمان بسیاریاز بیماریها و حفظ سلامتی استفاده شود.
برخلاف طب گیاهی غرب، در طب گیاهی چینی تقریباً همیشه دستورالعملی از گیاهان مختلف تجویز میشود. گیاهان دارویی دارای عملکردهای مختلفی برای هدف قرار دادن جنبههای مختلف یک بیماری هستند. آنها در دستههای مختلفی مثل گرم یا سرد، تلخ یا شیرین و … طبقه بندی میشوند. برای مثال یک سرماخوردگی معمولی را درنظر بگیرید. این بیماری ممکن است دارای نشانههای گرمی مثل پوشش ضخیم زرد برروی زبان، تب، خلط زرد و گلودرد باشد. زمانیکه این نشانهها در بدن ظاهر شود، احتمالاً گیاهانی که برای درمان استفاده میشود شامل گیاهانی است که طبع سرد دارند تا برای پایین آورن حرارت بدن موثر باشند. اما اگر سرماخوردگی همراهبا پوشش ضخیم سفید رنگ بر روی زبان باشد و هیچ تب و لرز و یا خلطی با آن نباشد، گیاهانی گرمتر استفاده میشود. از این مثال ساده میتوان به نحوهی عملکرد دستورالعملهای گیاهی که بهطور خاص برای نیازهای فردی هر بیمار طراحی شده است، پی برد. گیاهان دارویی اغلب بهصورت قرص و یا دمنوش استفاده میشود و اگر بهصورت صحیح و توسط یک گیاه پزشک تجویز شوند، معمولاً موثر و بدون اثرات جانبی است.
طب چینی شامل روشهای مختلف دیگری نیز است؛ اما درک برخیاز مبانی آن شروع خوبی برای شما خواهد بود.
اپک تایمز در ۳۵ کشور و به ۲۱ زبان منتشر میشود.
