سفیر پیشین جمهوری اسلامی گفته است که چین و روسیه به دنبال یک ایران ضعیف و در حال مبارزه با آمریکا هستند تا بتوانند به امیال و خواستههای خود برسند.
غلامرضا انصاری بدون توضیح بیشتر درباره منافع چین و روسیه از تخاصم تهران با واشنگتن خاطرنشان کرد: «در کنفرانسی که در عربستان سعودی برگزار شد و آمریکا به عنوان بانی آن شناخته میشود، احتمالاً توافقات پشت پردهای با روسها در نظر گرفته شده است. بنابراین، ما باید با هوشمندی عمل کنیم و ضمن ادامه دوستی با روسیه، که به هیچ یک از تعهدات بینالمللی خود پایبند نبوده، زمینه کاهش تنش را با همسایگان و حتی با آمریکا فراهم کنیم.»
شواهد نشان میدهد که چین کمونیستی از دشمنی جمهوری اسلامی با ایالات متحده بهرههای متعدد اقتصادی و سیاسی برده است. به عنوان نمونه بعد از اجرای تحریمهای آمریکا علیه برنامه هستهای تهران، کشورهای جهان از خرید نفت ایران منع شدند، اما پکن با بهرهبرداری از این وضعیت، نفت ایران را به قیمت نازلتر از قیمت جهانی آن میخرید و از این مسیر میلیاردها دلار تخفیف در خرید نفت ایران دریافت کرد.
حجتالله میرزایی، رئیس مرکز پژوهشهای اتاق ایران در آذرماه گذشته گفته بود که ۹۲ درصد نفت صادراتی ایران با حدود ۳۰ درصد تخفیف به چین منتقل میشود و ایران حتی توان این را ندارد که در نحوه پرداخت پول نفت، نقش تعیینکننده داشته باشد.
او وضعیت فروش نفت ایران به چین در وضعیت تحریمها را مشابه تله استعماری قرن نوزدهم خوانده و افزوده بود: «اکنون ۹۲ درصد نفتمان را به چین میفرستیم، در حالیکه ما در گذشته دستکم سبدی متنوع با ۱۰ مشتری، آن هم با سقف بیش از دو میلیون بشکه در روز داشتیم. اکنون ۹۲ درصد فروش نفت به چین با حدود ۳۰ درصد تخفیف و هزینههای دیگر مواجه است. درباره نحوه دریافت مبلغ فروش نفت هم ما تعیینکننده نیستیم و چین میگوید مثلا اتوبوس برقی با این مبلغی که من میگویم ببرید. شهرداری تهران هم با افتخار میگوید من برایتان اتوبوس برقی آوردم.»