آلمان به عنوان قدرتمندترین اقتصاد اروپا که تا پیش از تهاجم نظامی روسیه به اوکراین بخش قابلتوجهی از نیاز انرژی خود در حوزه محصولات نفت و گاز را از روسیه تأمین میکرد، با آغاز سال نو میلادی واردات نفت از روسیه را بهطور کامل قطع کرده است. همچنین در اقدامی مشابه، بریتانیا دیگر قدرت اروپایی نیز در اولین روز سال نو میلادی رسماً اعلام کرد که این کشور واردات گاز مایع (الانجی) از روسیه را متوقف کرده است.
بیش از ۱۰ ماه است که از تجاوز نظامی روسیه به اوکراین میگذرد. جنگی که سبب شده تا دارنده بیشترین ذخایر گازی جهان و دومین صادرکننده بزرگ نفت جهان تا پیشازاین تهاجم، با مشکلات عدیدهای در صادرات این محصولات استراتژیک روبرو شود. اگرچه این برخلاف انتظار ولادمیر پوتین رئیسجمهور روسیه بود و او بارها در این ۱۰ ماه به همسایگان اروپاییاش که پشت اوکراین را در این نبرد نظامی خالی نکردند، نوید زمستانی سخت میداد.
آلمان نفت روسیه را پس زد
رسانههای آلمانی روز یکشنبه ۱۱ دی همزمان با اولین روز سال ۲۰۲۳ میلادی گزارش دادند که برلین همزمان با آغاز سال نو میلادی، واردات نفت از روسیه را بهطور کامل قطع کرده است. آلمان با این اقدام به دههها وابستگی نفتی خود به روسیه پایان داد و آنطور که رسانههای این کشور اعلام کردند دولت مستقر در برلین دیگر از هیچ طریقی نفت روسیه را وارد نمیکند. در همین ارتباط، دویچهوله نوشت که پس از ممنوعیت واردات نفت روسیه از طریق نفتکشها به اتحادیه اروپا که ماه گذشته اعلام شد، اکنون واردات نفت از طریق خط لوله دروژبا در شرق آلمان هم متوقف شده است.
این اقدام دولت آلمان در حالی صورت میپذیرد که پیشتر اتحادیه اروپا، کشورهای عضو گروه هفت و استرالیا در اوایل دسامبر برای هر بشکه نفت روسیه سقف قیمت ۶۰ دلار را تعیین کردند. با تصمیم کشورهای غربی و متحدانشان، درواقع، تنها نفت فروخته شده از سوی روسیه، با قیمتی معادل یا کمتر از ۶۰ دلار میتواند خدمات مجاز حملونقل دریایی از سوی شرکتها را دریافت کند.
روسیه در سال ۲۰۲۱ دومین تأمینکننده نفت در کشورهای اتحادیه اروپا بود اما با آغاز تجاوز نظامی این کشور به اوکراین، بر اساس گفتههای رهبران اروپایی، ۹۰ درصد از صادرات نفت این کشور به اتحادیه اروپا در اعتراض به این تجاوز نظامی تا پایان سال گذشته میلادی متوقف شده است.
رویگردانی بریتانیا از گاز روسیه
تهاجم نظامی روسیه به اوکراین اما بیش از اینکه دامن نفت صادراتی روسیه را بگیرد، تا به اینجای کار صادرات گاز این کشور را فلج کرده است و درحالیکه آمارهای بینالمللی از سقوط درآمدهای صادرات گاز روسیه به یکچهارمِ سطح روزهای نخست تجاوز نظامی این کشور به اوکراین حکایت دارد، کشورهای غربی بیشتری اقدام به توقف خرید گاز روسیه میکنند.
در همین رابطه وزارت خارجه بریتانیا در اولین روز از سال نو میلادی رسماً اعلام کرد این کشور واردات گاز مایع (الانجی) از روسیه را متوقف کرده است. پیشتر برخی کشورهای بالکان هم اقدام مشابهی انجام داده بودند.
در بیانیه وزارت خارجه بریتانیا آمده است که این کشور در تلاش برای قطع درآمدهای جنگ غیرقانونی دولت ولادیمیر پوتین علیه اوکراین است و از کشورهای دیگر که برای کاهش وابستگی به گاز روسیه تلاش میکنند، حمایت میکند.
گفتنی است که روسیه قبل از تهاجم نظامی به اوکراین در سال ۲۰۲۱ حدود ۲۴۰ میلیارد متر مکعب صادرات گاز و گاز مایع داشت که ۱۵۵ میلیارد متر مکعب آن راهی اتحادیه اروپا شده بود. آمارهای شرکت گازپروم روسیه که انحصار صادرات گاز با خطوط لوله این کشور را در دست دارد، نشان میدهد در ۱۱ ماه ابتدایی سال گذشته، صادرات گازش به بازارهای غیر از کشورهای عضو سابق اتحادیه جماهیر شوروی بیش از ۴۴ درصد کاهش یافته و به ۹۵ میلیارد متر مکعب سقوط کرده است. اتحادیه اروپا واردات گاز از روسیه را بهشدت کاهش داده و کرملین نتوانسته بازارهای آسیایی را جایگزین اروپا کند. آمارهای نهادهای بینالمللی ازجمله شرکت بروگل نشان میدهد که درآمدهای روزانه صادرات گاز روسیه از حدود ۴۵۰ میلیون دلار در روزهای ابتدایی تهاجم نظامی به اوکراین در اواخر زمستان سال گذشته، به حدود ۱۲۰ میلیون دلار در روزهای گذشته سقوط کرده است.