تحلیل خبری
نشست رهبران هفت دموکراسی ثروتمند جهان در ۱۵ ژوئن با اخذ تصمیمات و طرح اقدامات یکپارچه به پایان رسید که از موضع قاطع آنها علیه چین و روسیه حکایت دارند.
رهبران گروه هفت بهرغم وجود چالشهای مختلف جهانی، بر سر یک موضوع بحثبرانگیز دچار اختلاف نظر شدند: اشاره به مسئله سقط جنین در بیانیه پایانی نشست.
رهبران گروه هفت در ۱۳ ژوئن در تفرجگاه ساحلی بورگو اگنازیا در جنوب ایتالیا گردهم آمدند تا پنجاهمین نشست این گروه را برگزار کنند.
بیانیه امسال تفاوت قابلتوجهی با بیانیه سالهای قبلی دارد و در آن موضع قاطعانهتری علیه چین اتخاذ شده است.
رهبران گروه هفت «نگرانی عمیق» خود را در قبال حمایت پکن از پایگاه نظامی-صنعتی روسیه ابراز کردند و از چین خواستند که از صادرات کالاهای با کاربرد دوگانه، مانند قطعات و تجهیزات تسلیحاتی که در صنایع روسیه مورد استفاده قرار میگیرند، دست بردارد.
رهبران گروه هفت متعهد شدند که به اقدامات خود علیه عاملان چینی- از جمله بانکها و دیگر نهادها- که به پیشبرد جنگافروزی روسیه کمک میکنند، ادامه دهند.
این بیانیه نشان میدهد که کشورهای اروپایی قصد دارند بهرغم وابستگی اقتصادی قابلتوجهی که به این کشور کمونیستی دارند، از موضع دیرینه آمریکا در قبال چین تبعیت کنند. مشکل تولید مازاد صنایع چین یکی از مواردی است که نوآوری غربی را در نطفه خفه میکند.
رهبران گروه هفت گفتند: «به اقدامات لازم و مقتضی برای محافظت از کارگران و کسبوکارهای خود در برابر سیاستهای ناعادلانه ادامه خواهیم داد.»
یکی از مقامات ارشد دولت در پاسخ به این پرسش که دلیل تغییر سیاست گروه هفت در قبال چین چه بوده، به خبرنگاران گفت: «رهبران گروه هفت به درک بهتری از جاهطلبی شی جینپینگ برای احیای سلطه چین در منطقه هند-آرام و کشورهای دیگر دست یافتهاند.»
پیروزی بایدن
وقتی رهبران گروه هفت برای اولینبار گردهم آمدند، تمرکز اصلی آنها روی این بود که بر سر استفاده از داراییهای مسدودشده روسیه برای اعطای وام به اوکراین به توافق برسند؛ موضوعی که توجه رسانهها را به خود جلب کرده بود. قبل از آغاز نشست، مقامات آمریکایی سعی کردند برای جلوگیری از سرخوردگی احتمالی انتظارات را پایین بیاورند.
در روز افتتاحیه، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، به خبرنگاران گفت: «آمریکا انرژی و تلاش زیادی را صرف این طرح کرده است.»
پس از اعلام رهبران مبنی بر توافق بر سر داراییهای مسدودشده روسیه، بایدن ضمن استفاده از فرصت، برای ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، پیامی فرستاد: «او نمیتواند ما را بلاتکلیف نگهدارد. نمیتواند بین ما فاصله بیاندازد.»
این اظهارات در کنفرانس مطبوعاتی مشترک بایدن با همتای اوکراینی خود، ولودیمیر زلنسکی، در ۱۳ ژوئن مطرح شد.
با قطعی شدن این توافق که جزئیات فنی آن هنوز در دست بررسی است، بایدن فرصت یافت تا برای مالیاتدهندگان آمریکایی که از اعطای کمکهای چندمیلیارد دلاری به اوکراین به ستوه آمدهاند پیامی بفرستد. به گفته مقامات آمریکایی، گروه هفت روسیه را بهجای مالیاتدهندگان مجبور میکند تا هزینههای جنگ اوکراین را بپردازد.
با اینحال، بایدن با دستهای خالی به نشست رهبران آمد و اخبار خوبی درباره طرح صلح غزه نداشت. او در این نشست، سران گروه هفت را در جریان مذاکرات جاری قرار داد و سپس متوجه شد که حماس پیشنهاد صلح آمریکا را رد کرده است.
وقتی خبرنگاران در ۱۳ ژوئن از او پرسیدند که آیا صلح غزه نزدیک است یا خیر، بایدن پاسخ منفی داد اما گفت هنوز ناامید نشده است.
رسانهها در جریان این نشست شاهد بدخلقی بایدن بودند، چرا که او از خبرنگاری که در حضور رئیسجمهور اوکراین از غزه میپرسید انتقاد کرد.
او ضمن درخواست از خبرنگاران برای به تعویق انداختن سؤالات غزه گفت: «کاش قواعد را رعایت میکردید. من اینجا حضور دارم تا درباره وضعیت بحرانی اوکراین صحبت کنم.»
رهبران در بیانیه پایانی نشست روی حمایت از آتشبس فوری در غزه، آزادی تمام گروگانها و تحقق راهحل دو کشوری تأکید کردند.
مجادلات سقط جنین
بهرغم اتفاق نظر درخصوص بحرانهای متعدد جهانی، موضوعی پیش آمد که وحدت رهبران گروه هفت را به چالش کشید: سقط جنین.
منابع دیپلماتیک به رسانهها اطلاع دادند که جورجیا ملونی، نخستوزیر ایتالیا، میزبان نشست، تلاش کرد تا در بیانیه نهایی اشارهای به مسئله سقط جنین نشود.
براساس گزارشها، بایدن ضمن مخالفت با تلاشهای خانم ملونی خواستار آن شد که رهبران در بیانیه امسال مثل سال قبل به «حقوق باروری» اشاره کنند.
این تنش در جریان کنفرانس مطبوعاتی ۱۳ ژوئن علنی شد، زیرا امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه، که در انتخابات اخیر اتحادیه اروپا متحمل شکست سنگینی شده است، دولت ایتالیا را به دلیل عدم حمایت از حق سقط جنین زنان به باد انتقاد گرفت.
در مقابل، خانم ملونی بدون ذکر نام رئیسجمهور فرانسه را به استفاده از نشست گروه هفت بهعنوان کارزار انتخاباتی و کسب امتیاز سیاسی متهم کرد.
رابطه تنشآلود رهبران فرانسه و ایتالیا در لحظه دست دادن ایندو در حاشیه نشست مشهود بود و ویدئوی مواجهه آنها بسرعت در فضای مجازی دست به دست شد.
رهبر ایتالیا توانست بخش «دسترسی به سقط جنین ایمن و قانونی» را از متن بیانیه پایانی حذف کند که از نفوذ قابلتوجه او بهعنوان میزبان حکایت دارد.
مقام ارشد دولت در پاسخ به این پرسش که آیا بایدن از ادبیات بیانیه پایانی رضایت دارد یا خیر، گفت: «رئیسجمهور کاملاً از ادبیات این بیانیه حمایت میکند.»