بر اساس گزارش یک موسسه چینی، کشته شدن اسماعیل هنیه در پی حمله منتسب به اسرائیل، موقعیت تهران را «تضعیف» کرده و ممکن است ایران را مجبور به بازنگری در سیاست خارجی خود کند.
شرکت «چاینا چنگشین اینترنشنال کردیت ریتینگز» که وظیفه ارزیابی اعتبار و توانایی نهادها و دولتها را برعهده دارد، در یک تحلیل مختصر که روز پنجشنبه منتشر شد، اعلام کرد که ترور هنیه ممکن است ایران را وادار به بازنگری در سیاست خارجی خود کند و تلاشهای خود را برای نزدیکی به کشورهایی مانند چین افزایش دهد.
در این گزارش تاکید شده است: «حملهای که منجر به کشته شدن اسماعیل هنیه شد، نشان داد که ایران به سختی میتواند امنیت یک متحد را که به این کشور سفر کرده تأمین کند و این موضوع به نوعی موقعیت ایران را به عنوان یک قدرت منطقهای تضعیف کرده است.»
طبق این گزارش، ترور هنیه باعث میشود ایران به دنبال امنیت ملی بیشتر و استقلال استراتژیک باشد و این امر تسلط استراتژیک ایران را در منطقه خاورمیانه تقویت میکند. در نتیجه، ایران برای تقویت امنیت خود بیشتر به قدرتهای خارجی متکی خواهد شد. این حادثه همچنین باعث میشود که ایران برای استقرار نظامی در منطقه و همکاریهای ژئوپلیتیکی خود به کشورهایی مانند چین نزدیکتر شود.
پیشبینیها از افزایش همکاریهای نظامی و امنیتی ایران با چین
«ندیم احمد موناکال»، پژوهشگر مؤسسه بینالمللی مطالعات ایران در ریاض، گفته است که قتل اسماعیل هنیه «ممکن است ایران را به دنبال حمایت خارجی قویتر و بازنگری در استراتژیهای امنیتی خود سوق دهد.»
به گفته وی، این «منجر به افزایش همکاریهای نظامی و امنیتی ایران با چین و همچنین تأکید بیشتر بر تقویت قابلیتهای بومی ایران میشود.»
این پژوهشگر افزود که در سالهای اخیر، ایران به طور فزایندهای بر ساخت و صادرات تجهیزات نظامی خود به عنوان بخشی از برنامهها برای اطمینان از استقلال بیشتر تمرکز کرده است.
کشته شدن هنیه غفلت استراتژیک ایران را برجستهتر کرد
بر اساس گزارش روزنامه «ساوث چاینا مورنینگ پست»، مرگ هنیه اولین باری نبود که سیستم امنیتی ایران را بر اثر حملاتی که به اسرائیل نسبت داده شده، به خطر انداخته است.
پیشتر در سال ۲۰۲۰، محسن فخریزاده، یکی از مغزهای متفکر برنامه هستهای ایران، پس از حمله به خودروی او در شرق تهران کشته شد. یک سال بعد، سیستم قدرت داخلی سایت غنیسازی اورانیوم نطنز ایران با انفجار مواجه شد.
از سویی «ما شیائولین»، متخصص روابط بینالملل در دانشگاه مطالعات بینالمللی ژجیانگ، گفت که ترور هنیه، ضعفهای اطلاعاتی و امنیتی ایران و «غفلت استراتژیک» آن را برجسته کرد.
وی افزود: «بخشهای امنیتی، نظامی و حتی سیاستگذاری در ایران انتظار نداشتند که اسرائیل، [هنیه] را تا پایتخت ایران تعقیب کند.»
ما افزود: «این تنها یکی از بسیاری از حوادث امنیتی در ایران است و بعید است که ایران به هیچ کشوری از نظر دفاعی، امنیتی یا تجهیزات فنی نزدیک شود یا به طور علنی با کشورهایی مانند چین و روسیه همکاری کند.»
اثر تحریمهای آمریکا بر همکاریهای امنیتی ایران و چین
روزنامه «ساوث چاینا مورنینگ پست» نوشته است که تحریمهای ایالات متحده ممکن است بر همکاریهای امنیتی بین ایران و چین تأثیر بگذارد.
پکن روز چهارشنبه کنترلهای خود بر صادرات پهپادها را با محدودیتهای جدید بر روی وسایل نقلیه هوایی بدون سرنشین و قطعاتی که کاربردهای نظامی دارند، تشدید کرد.
«موناکال» میگوید؛ مشخص نیست این کنترلها چگونه بر توانایی ایران در تأمین نیازهایش تأثیر خواهد گذاشت. این در حالی است که چین یکی از تأمینکنندگان اصلی مواد اولیه ایران بوده است.
این پژوهشگر افزود که «چین بهطور استراتژیک نفوذ دیپلماتیک خود را در منطقه گسترش داده و با حفظ روابط متوازن با همه قدرتهای منطقهای در خاورمیانه، ارتباطات اقتصادی قوی برقرار کرده است.»
او تاکید کرد: «به همین دلیل، در حالی که تحولات اخیر احتمالاً ایران را به سمت چین نزدیکتر میکند، جزئیات مشارکت دفاعی و امنیتی آنها در نهایت توسط پکن تعیین خواهد شد.»
پکن درباره همکاریهای نظامی با ایران بسیار محتاط است
«ما شیائولین» معتقد است که پکن در مورد همکاریهای نظامی با ایران «بسیار محتاط» بوده و روابطش با ایالات متحده، عربستان سعودی و اسرائیل را در نظر گرفته است.
او میگوید: «ایران ممکن است تلاش کند روابط خود را با روسیه و چین نزدیکتر کند تا بتواند با تحریمها و فشارهای نظامی ایالات متحده مقابله کند. با این حال، ایران تمام مسائل امنیتی خود را به این دو کشور واگذار نمیکند.»
هنگامی که رئیسجمهور رژیم چین، شی جینپینگ، در فوریه سال گذشته میزبان ابراهیم رئیسی، بود، دو طرف اعلام کردند که همکاریهای امنیتی را افزایش خواهند داد.
آنها اما از بیان اینکه آیا تحقیق و توسعه تسلیحات مشترک نیز در این همکاریها گنجانده شده است، خودداری کردند.
