محمد رسول‌اف، کارگردان منتقد جمهوری اسلامی که به دنبال محکومیت به حبس طی روزهای اخیر ایران را ترک کرد، مصاحبه‌ای با یک رسانه خارجی انجام داده است.
روزنامه گاردین با انتشار گفتگویی اختصاصی نوشته است که «محمد رسول‌اف، کارگردان ایرانی، با دور انداختن تمام وسایل الکترونیکی قابل ردیابی و پیاده‌روی در مرزهای کوهستانی، از اجرای قریب‌الوقوع حکم حبس در ایران فرار کرد».
به نوشته این روزنامه، او با وجود اینکه در آلمان سرپناهی پیدا کرده و به حضور در جشنواره کن و اکران فیلمش خوشبین است، گفت که همچنان انتظار دارد «خیلی زود» به کشورش بازگردد و دوران حکم خود را سپری کند.
این فیلمساز مستقل برنده جوایز مختلف جهانی که قرار است فیلم او با نام «دانه انجیر مقدس» در جشنواره فیلم کن اکران شود، گفته است که وضعیت حقوقی او به گونه‌ای بوده که جمهوری اسلامی تئوکراتیک «چاره‌ای» جز ترک ایران برای او باقی نگذاشته است. زیرا او مصمم به ادامه کار است و داستان مردمش را در فیلم‌ها بیان می‌کند.
بر اساس گزارش گاردین، رسول‌اف در یک تماس ویدیویی از مکانی نامشخص در آلمان گفت که «رسالت من این است که بتوانم روایت‌های آنچه در ایران می‌گذرد و وضعیتی که ما ایرانی‌ها در آن گرفتار شده‌ایم را نقل کنم. این کاری است که من نمی‌توانم در زندان انجام دهم».
گاردین نوشت رسول‌اف که یکی از فیلمسازان برجسته ایرانی است، تاکنون دو بار در زندان‌های جمهوری اسلامی حبس بوده است که مدتی از این دوران را در سلول انفرادی به سر برده است.
او در سال ۲۰۱۰ به دلیل ساخت فیلم بدون مجوز و بار دیگر در سال ۲۰۲۰ به خاطر تولید فیلم «لِرد» محکوم شد. مقامات جمهوری اسلامی این فیلم را مصداق «تجمع و تبانی علیه امنیت ملی و تبلیغ علیه نظام» عنوان کرده بودند.
رسول‌اف بعد از پس‌گرفتن گذرنامه در سال ۲۰۱۷، به طور غیابی جایزه برتر جشنواره برلین ۲۰۲۰ را برای فیلم «هیچ شیطانی وجود ندارد» دریافت کرد.
آخرین فیلم رسول‌اف که قرار است هفته آینده در جشنواره کن اکران شود، داستان یک بازپرس را روایت می‌کند که در میان اعتراضات سراسری در تهران با پارانویا دست و پنجه نرم می‌کند.
رسول‌اف در حالی که تمرکز آخرین فیلم‌هایش را از سیستم اجتماعی ایران به افرادی که فشارهای سرکوب را سخت‌تر می‌کنند، انتقال داده، گفته است که می‌دانست این آثار مجازات بیشتری نسبت به فیلم‌های قبلی دارد.
بابک پیرنیا، وکیل دادگستری طی هفته‌های گذشته در شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرده بود که محمد رسول‌اف از سوی شعبه ۲۹ دادگاه انقلاب اسلامی به تحمل هشت سال حبس، شلاق، جزای نقدی و ضبط مال محکوم شده است.
این وکیل دادگستری دلیل اصلی صدور این حکم را امضای بیانیه‌ها و ساخت فیلم و مستند دانسته بود که از نظر دادگاه، این اقدامات مصداق «اجتماع و تبانی به قصد ارتکاب جرم علیه امنیت کشور» محسوب شده است.
رسول‌اف در ادامه گفتگو به گاردین گفته است «زمانی که در زندان بودم پروژه‌های زیادی نوشتم و همیشه احساس می‌کردم اگر سال‌ها به زندان بروم، قدرت و توانایی ساخت این فیلم‌ها را نخواهم داشت. بنابراین ابتدا باید آنها را بسازم و بعد از آن، همیشه زمان بازگشت و رفتن به زندان وجود دارد.»
او افزوده است که «به نظرم خیلی زود برمی‌گردم، اما فکر می‌کنم این در مورد همه ایرانیانی است که کشور را ترک کرده‌اند. همه آنها یک چمدان آماده دارند.»
گاردین نوشته است که با وجود اینکه بین اولین بار اعلام حکم حبس رسول‌اف در ماه ژانویه از سوی دادگاه تهران و صدور حکم برای اجرای آن در ماه جاری، چهار ماه انتظار وجود داشت، او گفته است که فقط چند ساعت فرصت داشت تا برای ماندن یا رفتن در ایران تصمیم بگیرد.
به نوشته این روزنامه، او به توصیه یکی از دوستانش تمام ارتباطات تلفن همراه خود را قطع کرد و به سمت مرز رفت و از طریق یک مسیر مخفی از مرز عبور کرد.
او گفته است که «این مسیر یک پیاده روی چند ساعته، طاقت‌فرسا و بسیار خطرناک بود که باید با یک راهنما انجام می‌دادم. پس از راهپیمایی در خانه‌ای امن پنهان و مجبور شدم مدت زیادی در آنجا بمانم تا آنها بتوانند من را به یک شهر منتقل کنند و از آنجا به جایی که بتوانم با مقامات آلمانی در تماس باشم.»
گاردین نوشته است که مقامات فرهنگی در آلمان به تأیید هویت این فیلمساز کمک کردند و وزارت امور خارجه این کشور اسنادی را در اختیار او قرار داد که امکان سفر به اروپا را فراهم کرد. تنها پس از ورود او به آلمان بود که فرار رسول‌اف توسط وکیلش علنی شد.
در حالی که رسول‌اف پاسپورت ندارد، او گفته است که مقامات آلمان و فرانسه در حال مذاکره هستند تا به او اجازه دهند قبل از اولین نمایش فیلم «دانه انجیر مقدس» در روز جمعه آینده در جشنواره حضور پیدا کند.
محمد رسول‌اف در پایان مصاحبه خود با گاردین گفته است که «آنها فقط سعی می‌کنند همه را بترسانند و همه را از هرگونه تلاش برای ساختن فیلم یا ابراز وجود یا استفاده از آزادی خود صرفاً به خاطر این توهم کنترل، کنار بزنند. بنابراین پیام من به دیگر فیلمسازان این است: راه‌هایی وجود دارد».
