نویسنده: میلتون ازراتی
کسبوکارهای چینی برای اجتناب از تعرفه‌های آمریکا به کاهش قیمت‌ها روی آورده و درحال خروج کسب‌و‌کار خود از چین هستند.
کسبوکارهای چینی قبل از اجرایی شدن تهدیدات تعرفه‌ای دولت ترامپ عکس‌العمل نشان داده بودند.
برخی از تولیدکنندگان چینی برای جبران تأثیر تعرفه‌ها در قبال خریداران به دنبال کاهش هزینه‌ها و قیمت‌ها هستند. برخی دیگر به‌سرعت درحال انتقال خطوط تولید به سایر کشورهای آسیایی هستنند که تعرفه‌ها شامل حال آن‌ها نمی‌شود. هردو اقدام فوق ممکن است جریان صادرات به آمریکا را ثابت نگه‌دارند. با این‌حال، هیچ‌کدام با بلندپروازی‌های شی جین پینگ، رهبر چین، برای استیلای اقتصادی این کشور و مصون نگه‌داشتن آن در قبال اقتصادهای خارجی هم‌سو نیستند.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، از زمان تصدی پست ریاست‌جمهوری دو مرتبه تعرفه واردات کالاهای چینی به آمریکا را افزایش داده است: او در روز ۳ فوریه برای تمام محصولات چینی۱۰ درصد تعرفه در نظر گرفت و در روز ۱۰ مارس از اعمال یک تعرفه ۱۰ درصدی جدید خبر داد. کاخ سفید همچنین برای شرکت‌های کشتیرانی چینی و کشتی‌های ساخت چین که وارد بنادر آمریکا می‌شوند، تعرفه در نظر گرفته است. ترامپ همچنین تهدید کرده که تعرفه‌های بیشتری اعمال خواهد کرد، اما به تعرفه ۶۰ درصدی که در جریان مبارزات انتخاباتی از آن سخن می‌گفت اشاره‌ای نکرده است.
عکس‌العمل پکن به دلیل مذاکرات احتمالی ملایم بود. چین اعلام کرد که برای کالاهای منتخب آمریکایی از جمله زغال‌سنگ، گاز طبیعی مایع، نفت خام، ماشین‌آلات کشاورزی، کامیون‌های باری و بعضی از محصولات کشاورزی تعرفه‌های ۱۰ تا ۱۵ درصدی اعمال می‌کند. تعرفه‌های چینی ۳۵ میلیارد دلار از صادرات آمریکا را هدف می‌گیرند، درحالی‌که تعرفه‌های جدید آمریکا ۵۲۵ میلیارد دلار کالای چینی را تحت تأثیر می‌گذارند. البته شی تهدید کرده که تعرفه‌های بیشتری لحاظ خواهد کرد.
چنان‌که پیش‌تر گفته شد، برخی از تولیدکنندگان چینی برای برداشتن بار تعرفه‌ها از روی دوش خریداران آمریکایی به کاهش هزینه‌ها و قیمت‌ها روی آورده‌اند. این اقدامات احتمالاً حجم مبادلات را پابرجا نگه‌می‌دارند. به نظر می‌رسد که این رویکرد در بین شرکت‌های خرده‌فروشی و الکترونیکی رویکرد محبوبی باشد.
شرکت‌هایی مانند لنستون تایر در چینگ‌دائو حاشیه سود اندکی دارند که مانع از اتخاذ چنین رویکردهایی می‌شود. لنستون تایر و شرکت‌های مشابه به دنبال راه‌حل‌های جامع‌تر هستند که از جمله می‌توان به انتقال خط تولید به خارج از چین اشاره کرد که تعرفه‌ها را دور می‌زند. مقاصد مورد نظر بیشتر کشورهای جنوب شرقی آسیا مانند ویتنام، اندونزی، تایلند و مالزی هستند. شرکت‌ها درحال ارزیابی ساختار تعرفه‌ها هستند تا مطمئن شوند که در طرح دولت ترامپ برای اعمال تعرفه‌های متقابل علیه کشورهایی که برای کالاها و خدمات آمریکایی تعرفه می‌گذارند، آسیب نمی‌بینند.
تعرفه‌های ترامپ از بسیاری جهات تغییر چندانی در برنامه‌ریزی اساسی شرکت‌های چینی ایجاد نکرده و این شرکت‌ها رویکردهای قبلی خود را به دلایل دیگر با سرعت بیشتری ادامه می‌دهند. تولیدکنندگان چینی حتی قبل از اعمال تعرفه‌های اولیه ترامپ در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ به دنبال نقل مکان به خارج از کشور بودند تا از افزایش نسبتاً هنگفت نرخ دستمزدها در چین جلوگیری کنند. نرخ دستمزد پایه در چین تقریباً ۱۵۰ درصد بالاتر از نرخ دستمزد در ویتنام است. این تفاوت باعث شد که خریداران غربی و ژاپنی و سرمایه‌گذاران به دنبال مقصد دیگری بگردند و تولیدکنندگان چینی نیز از آن‌ها تبعیت کردند.
تبعات همه‌گیری کووید-۱۹ و به‌ویژه سیاست‌های کووید صفر- که پکن تا چند سال بعد به اجرای آن‌ها ادامه داد- به تشدید تحولات مرتبط با نرخ دستمزد دامن زدند. تعطیلی‌ها و قرنطینه‌های اعمال‌شده در این سال‌ها ظرفیت چین را در زمینه صادرات پایدار به خریداران غربی و ژاپنی دستخوش تغییر کرده است. خریداران به دنبال راه‌های مطمئن‌تری بودند و تولیدکنندگان چینی نیز از آن‌ها تبعیت کردند.
لازم به ذکر است که مدت‌ها قبل از این‌که ترامپ بتواند تعرفه‌های جدید را اعمال کند یا حتی به فکرِ پیروزی در انتخابات باشد، سرمایه‌گذاری مستقیم کارخانجات چینی در خطوط تولید آسه‌آن (اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا) در سال ۲۰۲۳ به ۲۵.۱ میلیارد دلار رسید که تقریباً ۳۵ درصد نسبت به سال قبل افزایش داشت.
هم‌زمان با این‌که عکس‌العمل کسبوکارهای چینی عیان می‌شود، بازارهای ارز ممکن است به تولیدکنندگان چینی فرجه دهند. وقتی آخرین تعرفه‌های ترامپ در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ اجرایی شدند، نرخ برابری یوآن نسبت به دلار حدود ۱۰ درصد کاهش یافت که هزینه محصولات چینی را برای خریداران دلاری پایین آورد و عملاً تأثیر بسیاری از تعرفه‌ها را خنثی کرد و حجم واردات چین به آمریکا را پابرجا نگه‌داشت.
چند هفته که از آغاز دور جدید تعرفه‌های ترامپ گذشت، یوآن جایگاه خود را در برابر دلار از دست داد و فاصله زیادی تا خنثی کردن تأثیر تعرفه‌های جدید دارد. ادامه روند نزولی ارزش یوآن در برابر دلار می‌تواند مشابه روند هفت سال گذشته باشد، اما هنوز چیزی مشخص نیست.
حتی اگر ارزش یوآن نسبت به دلار به‌شدت کاهش پیدا کند، شرکت‌های چینی به احتمال فراوان به روند نقل مکان خود ادامه خواهند داد. آن‌ها خوب می‌دانند که قیمت ارز بی‌ثبات و غیرقابل پیش‌بینی است. از این گذشته، هدف از این طرح‌ها فراتر از دور زدن تعرفه‌ها بوده و از جدایی زنجیره تأمین چین از خریداران غربی و ژاپنی و اختلاف فاحش دستمزدها در چین و کشورهای جنوب شرقی آسیا حکایت دارد.
چیزی که شاید خیلی حائز اهمیت باشد، عکس‌العمل شرکت‌های چینی است که می‌تواند بلندپروازی شی را در اقتصاد چین تحت‌الشعاع خود قرار دهد. او به دنبال استیلای اقتصادی چین و مصون نگه‌داشتن این کشور در برابر اقتصادهای خارجی است. نقل مکان خطوط تولید به خارج از کشور می‌تواند به شرکت‌های چینی کمک کند تا فروش خود را در آمریکا پابرجا نگه‌دارند. با این‌حال، قدرت تولید چین با نقل مکان به تایلند، اندونزی و دیگر کشورها از بین خواهد رفت. بسیاری از این کارخانجات مواد اولیه و قطعات خود را از طریق چین تأمین می‌کنند، اما بلندپروازی شی با تولیدات درجه یک سروکار داشته و ارتباطی با مواد اولیه ندارد.
دیدگاه ارائه‌شده در این مقاله نقطه نظر نویسنده بوده و لزوماً منعکس‌کننده دیدگاه اپک تایمز نیست.
درباره نویسنده: میلتون ازراتی کمک‌ویراستار نشریه نشنال اینترست، زیرمجموعه مرکز مطالعات سرمایه انسانی دانشگاه بوفالو، و اقتصاددان ارشد شرکت ارتباطاتی وستد در نیویورک است. او پیش از حضور در وستد به‌عنوان استراتژیست بازار و اقتصاددان ارشد برای لرد، ابت و شرکا کار می‌کرد. ازراتی اغلب برای سیتی ژورنال و به‌طور مرتب برای مجله فوربز مقاله می‌نویسد. «سی فردا: سه دهه آتی جهانی‌شدن، جمعیت‌شناسی و چگونه زندگی خواهیم کرد» آخرین کتاب اوست.
