ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، پس از تماس تلفنی با دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، در تاریخ ۱۸ مارس، با آتشبسی محدود موافقت کرد، که بر اساس آن، روسیه و اوکراین به مدت ۳۰ روز از هدف قرار دادن زیرساختهای انرژی یکدیگر خودداری خواهند کرد.
این گفتوگو حدود ساعت ۱۰ صبح به وقت شرقی آغاز شد و نزدیک به ۹۰ دقیقه به طول انجامید.
ترامپ پس از این تماس در شبکه اجتماعی تروث سوشال نوشت: «گفتوگوی تلفنی امروز من با رئیسجمهور پوتین از روسیه بسیار خوب و سازنده بود… ما بر سر آتشبس فوری در تمام حوزههای انرژی و زیرساخت توافق کردیم، با این درک مشترک که بهسرعت برای دستیابی به یک آتشبس کامل و در نهایت پایان این جنگ بسیار وحشتناک میان روسیه و اوکراین تلاش خواهیم کرد.»
بر اساس بیانیه کرملین درباره این تماس، ترامپ پیشنهادی مطرح کرده که بر اساس آن، نیروهای روسیه و اوکراین متقابلاً از حمله به «تأسیسات زیرساختی انرژی» خودداری کنند.
کرملین افزود: «ولادیمیر پوتین به این ابتکار پاسخ مثبت داد و بلافاصله دستور لازم را به ارتش روسیه صادر کرد.»
این توافق یک هفته پس از آن حاصل شد که کییف با پیشنهاد متفاوتی برای آتشبس ۳۰ روزه که از سوی آمریکا پشتیبانی میشد موافقت کرد؛ پیشنهادی که همه ابعاد درگیری جاری میان روسیه و اوکراین را در بر میگرفت، نه فقط تأسیسات انرژی را.
پوتین هنگام بررسی این پیشنهاد گستردهتر برای آتشبس موقت، درباره نحوه نظارت بر این آتشبس ابراز تردید کرد. او همچنین نگرانیهایی را مطرح کرد مبنی بر اینکه اوکراین ممکن است از این فرصت برای تجدید قوای نظامی و بسیج نیروهای بیشتر جهت ازسرگیری درگیریها استفاده کند.
کرملین اعلام کرد: «تأکید شد که شرط کلیدی برای جلوگیری از تشدید درگیری و حرکت بهسوی حلوفصل آن از طریق ابزارهای سیاسی و دیپلماتیک، توقف کامل کمکهای نظامی خارجی و توقف ارائه اطلاعات امنیتی به کییف است.»
بر اساس بیانیهای از کاخ سفید: «رهبران توافق کردند که روند دستیابی به صلح با آتشبس در حوزه انرژی و زیرساخت آغاز شود و مذاکرات فنی برای اجرای آتشبس دریایی در دریای سیاه، آتشبس کامل و صلح دائمی نیز دنبال شود… این مذاکرات بلافاصله در خاورمیانه آغاز خواهد شد.»
با این حال، یک اختلاف مهم میان توصیف کرملین و کاخ سفید از این توافق وجود دارد. کرملین این توافق را ممنوعیت حمله به «تأسیسات زیرساختی انرژی» توصیف کرده؛ در حالی که بیانیه کاخ سفید آتشبس را شامل «انرژی و زیرساخت» دانسته که میتواند دامنهای گستردهتر داشته باشد.
اپک تایمز برای دریافت توضیحات بیشتر درباره این آتشبس محدود با کاخ سفید تماس گرفته، اما هنوز پاسخی دریافت نکرده است.
کرملین همچنین اعلام کرد که پوتین با آزادی ۱۷۵ اوکراینی که در روسیه در بازداشت هستند، در برابر بازگرداندن ۱۷۵ روس از سوی اوکراین موافقت کرده است. افزون بر این، روسیه با آزادی ۲۳ نظامی اوکراینی که بهشدت مجروح شدهاند، بهعنوان «حرکتی از روی حسننیت» موافقت کرده است.
ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، اعلام کرد کشورش از پیشنهاد توقف حملات به زیرساختهای انرژی روسیه حمایت خواهد کرد. با این حال، او در یک نشست خبری آنلاین به خبرنگاران گفت که به روسها اعتماد ندارد و بنابراین باید بفهمد این آتشبس از نظر فنی چگونه اجرا خواهد شد.
او ابراز امیدواری کرد که بتواند با ترامپ درباره گفتوگوی او با پوتین صحبت کند.
زلنسکی گفت: «ما از همه گامهایی که با هدف پایان جنگ برداشته میشود حمایت میکنیم؛ اما برای آنکه از آنها حمایت کنیم، باید دقیقاً بفهمیم از چه چیزی حمایت میکنیم. وقتی رئیسجمهور ترامپ وقت داشته باشد ــ او مردی پرمشغله است ــ هر وقت بخواهد میتواند با من تماس بگیرد، شماره مرا دارد. ما با کمال میل آمادهایم درباره گامهای بعدی گفتوگو کنیم.»
پیش از این تماس تلفنی، آندری سیبیا، وزیر خارجه اوکراین، اعلام کرد که کییف «مانعی» برای دستیابی به توافق صلح با روسیه نیست و ابراز خوشبینی کرد که دو طرف میتوانند تحت رهبری ترامپ به صلح دست یابند.
سیبیا در تاریخ ۱۸ مارس، در جریان یک کنفرانس ژئوپلیتیکی در هند گفت: «رویکرد ما این است: اکنون زمان دیپلماسی است، دیپلماسی قدرتمند.»
او افزود: «ما واقعاً باور داریم که با رهبری رئیسجمهور ترامپ میتوانیم به صلحی پایدار و عادلانه دست پیدا کنیم.»
این تماس تلفنی پس از دیدار هفته گذشته استیو ویتکاف، نماینده غیررسمی ترامپ در امور روسیه، با پوتین در مسکو انجام شده است.
به گفته استیو ویتکاف، در آن دیدار که بیش از سه ساعت به طول انجامید، هر دو طرف آمریکایی و روسی «پیشرفتهای زیادی» داشتند.
ویتکاف در مصاحبهای با برنامهای در شبکه سیبیاس در تاریخ ۱۶ مارس گفت که شکاف عمیق میان اوکراین و روسیه که پیش از آغاز به کار ترامپ وجود داشت، کاهش یافته است.
او توضیح داد که دستیابی به آتشبس نیازمند در نظر گرفتن عوامل گوناگونی است؛ از جمله جلوگیری از درگیری در طول مرز ۲۰۰۰ کیلومتری و مناطقی مانند کورسک. ویتکاف همچنین به لزوم توجه به تمرکز روسیه بر مناطق خاص، حفاظت از یک رآکتور هستهای که برق اوکراین را تأمین میکند، دسترسی به بنادر و توافقهای احتمالی مرتبط با دریای سیاه اشاره کرد.