ژنوم انسان برای انقراض احتمالی نسل بشر حفظ می‌شود.
در سناریویی که بیشتر به داستان‌های علمی‌تخیلی شباهت دارد تا علمی، محققان دانشگاه ساوتهمپتون بریتانیا می‌گویند ژنوم کامل انسان را روی کریستالی ذخیره کرده‌اند که گمان می‌رود میلیاردها سال دوام بیاورد.
کار آن‌ها به شکلی طراحی شده که درصورت انقراض نسل بشر می‌توان از آن به‌عنوان یک نقشه‌راه ژنتیکی برای احیای بشریت در آینده دور استفاده کرد. اطلاعات ژنتیکی انسان روی کریستالی که اخیراً ابداع شده و بشدت بادوام است و مقاومت بی‌نظیری در برابر خرابی دارد، ذخیره می‌شوند.
سوابق دیجیتال در بایگانی «حافظه نسل بشر» ذخیره خواهند شد؛ یک مرکز ذخیره‌سازی در غاری زیرزمینی در یک معدن نمک اتریشی که قدمتی چندصد ساله دارد.
پیتر کازانسکی، رهبر تیم تحقیقاتی و استاد مرکز تحقیقات اپتوالکترونیک در دانشگاه ساوتهمپتون، به اپک تایمز گفت: «من معتقدم که با پیشرفتهای سریع در حوزه علم و فناوری، چیزی که امروز علمی‌تخیلی به نظر می‌رسد در آینده امکان‌پذیر خواهد بود.»
نقشه‌راه رستاخیز
محققان ژنوم کامل انسان را روی یک حافظه کریستالی ۵ بعدی ذخیره کرده‌اند که می‌تواند دمای هزار درجه سانتیگراد و انجماد شدید را تاب بیاورد.
ژنوم که از توالی‌های نوکلئوتیدی دی‌ان‌ای تشکیل شده است، تمام اطلاعات ژنتیکی یک موجود زنده را شامل می‌شود.
براساس بیانیه مطبوعاتی تیم تحقیقاتی، آن‌ها امیدوارند که این کریستال بتواند نقشه‌راه رستاخیز بشر را پس از انقراض در هزاران، میلیون‌ها یا حتی میلیاردها سال آتی ترسیم کنید. همچنین از این فناوری می‌توان برای ثبت ژنوم گونه‌های گیاهی و جانوری در حال انقراض استفاده کرد.
بایگانی داده‌ها برای میلیاردها سال
کازانسکی گفت: «ایده حفظ کد ژنتیکی نسل بشر از ضرورت ایجاد یک وسیله ذخیره‌سازی پایدار نشأت می‌گیرد؛ وسیله‌ای که بتواند اطلاعات حیاتی را برای نسل‌های آتی حفظ کند.»
کازانسکی افزود: «از آن‌جا که حجم داده‌های اکتسابی در حال افزایش است، تضمین نگهداری طولانی‌مدت از آن‌ها به یک نیاز مبرم تبدیل شده است. ژنوم انسان این تلاش‌ها را به حد اعلی رسانده است.»
دانشمندان همچنین روی بایگانی کردن کل محتوای ویکی‌پدیا و دیگر سوابق تاریخی و دستاوردهای بشری کار می‌کنند. محققان در بیانیه مطبوعاتی خود گفتند که خلق انسان، گیاه و حیوان مصنوعی با استفاده از اطلاعات ژنتیکی امکان‌پذیر نیست، اما در سال‌های اخیر پیشرفتهای بزرگی در حوزه زیست‌شناسی مصنوعی صورت گرفته است. آن‌ها از خلق یک باکتری مصنوعی در سال ۲۰۰۸ به‌عنوان یکی از مصادیق پیشرفت در این حوزه یاد می‌کنند.
کازانسکی گفت: «از تلاش دیگران پیداست که می‌توان محتوای ژنتیکی موجودات ساده را به‌صورت مصنوعی بازتولید و از آن‌ها در یک سلول زنده برای خلق نمونه جاندار در آزمایشگاه استفاده کرد.»
شکستن رکورد دشواری
حافظه‌های کریستالی ۵ بعدی که در مرکز اپتوالکترونیک تولید شده‌اند، رکورد جهانی گینس را برای بادوام‌ترین وسیله ذخیره‌سازی داده‌ها جابه‌جا کرده‌اند. نام کازانسکی به‌عنوان یکی از خالقان این وسیله آمده است. کریستال‌ها ۵ بعدی هستند، زیرا روش رمزگذاری آن‌ها شامل دو بعد نوری و سه مختصات فضایی است.
این کریستال‌ها می‌توانند تا ۳۶۰ ترابایت اطلاعات را به مدت تقریباً ۱۳.۸ میلیارد سال ذخیره کنند. هر ترابایت می‌تواند حدود ۷۵ میلیون صفحه سند را ذخیره کند. از این‌رو، حافظه ۳۶۰ ترابایتی می‌تواند حدود ۲۷ میلیارد صفحه سند را در خود نگه‌دارد. این کریستال می‌تواند حدود ۴۵۰ هزار جلد کتاب را با میانگین ۲۰۰ صفحه و ۳۵۰ کلمه در هر صفحه در خود جای دهد.
براساس وبسایت گینس، «این ماده به‌عنوان یک اختراع بسیار مهم پذیرفته شده است، زیرا هیچ وسیله ذخیره‌سازی دیگری نمی‌تواند تضمین کند که نسل‌های آتی به داده‌ها دسترسی داشته باشند.»
ارزش حیات و دانش بشری
کازانسکی می‌گوید ممکن است موجوداتی در آینده باشند که بتوانند از این کدها استفاده کنند، از جمله تمدن‌های پیشرفتهای که به چنان سطحی از پیشرفت رسیده‌اند که می‌توانند اطلاعات ژنتیکی را تفسیر و بازسازی کنند.
کازانسکی افزود: «با توجه به عناوین خبری امروز که از مناقشات جاری و احتمال وقوع جنگ‌های بزرگ حکایت دارند، حفظ اطلاعات ژنتیکی می‌تواند به رهبران جهان کمک کند تا درباره سرنوشت نژاد بشر فکر کنند. تلاش‌های ما دال بر حساسیت و ارزش حیات و دانش بشری هستند.»
به‌رغم تلاش‌های تیم کازانسکی برای حفظ میراث ژنتیکی نسل بشر، او نسبت به انعطاف‌پذیری مردم خوش‌بین است. کازانسکی گفت: «انقراض بشر در آینده دور به دلیل وقوع رویدادهای فاجعه‌بار و غیرمترقبه امکان‌پذیر است، اما پروژه ما روی حفظ میراث بشر تمرکز دارد و به اتفاقات آتی توجه نمی‌کند.»
جیمز اسپنسر، خداشناس و نویسنده کتاب «مفید بودن برای خداوند»، می‌گوید به باور او نسل بشر به سمت انقراض پیش نمی‌رود.
اسپنسر به اپک تایمز گفت: «از دید کتاب مقدس و خداشناسی، شاهد جهان جدیدی خواهیم بود که انسان‌های رستگار در آن زندگی می‌کنند.»
اسپنسر، که به سرنوشت ابدی نسل بشر باور دارد، می‌گوید یکی از نگرانی‌هایی که درخصوص مردمان آینده دارد، تفاوت‌های بالقوه‌ای است که در شخصیت آن‌ها به چشم می‌خورد.
اسپنسر گفت: «به هیچ عنوان معلوم نیست که احیای نسل بشر لزوماً به منزله شناخت کرامت انسانی باشد. از دید خداشناسی، انسان‌ها در قالب خداوند خلق شده‌اند. حتی اگر می‌توانستیم نسل بشر را از طریق فرایندهای ژنتیکی احیا کنیم، معلوم نیست که «کپی کردن» الگوهای ژنتیکی الزاماً به ظهور مخلوقات مشابهی بینجامد. توانایی دستکاری ژنتیکی برای خلق موجودی که از نظر مادی به انسان امروزی شباهت دارد، لزوماً به این معنی نیست که انسانیت را به شکلی که هست می‌فهمیم و نسخه جدیدی از آن می‌سازیم. این امکان وجود دارد که در عناصر سازنده کمبود داشته باشیم.»
کازانسکی گفت: «بایگانی «حافظه نسل بشر» به شکلی طراحی شده که زایش دوباره نسل بشر با کشف کریستال کلید می‌خورد. جهت کمک به کسانی که برای یافتن کریستال تلاش می‌کنند، مختصات دقیق آن در مکان‌های مختلف ثبت خواهد شد.»
کازانسکی گفت: «معادن نمک به دلیل انعطاف‌پذیری سنگ نمک بتدریج تحلیل می‌روند، اما بعید است که این مسئله به بایگانی آسیب بزند. برخی از معادن ممکن است در طول زمان دست‌نخورده بمانند و تجهیزات تخصصی کشف‌شان کنند. از سوی دیگر، فرسایش طبیعی می‌تواند بایگانی ما را طی میلیون‌ها سال به سطح زمین بازگرداند.»
