بشار اسد گفت که قصد ماندن داشت، تا این‌که در پایگاه نظامی روسیه که زیر حملات سنگین بود گرفتار شد.
بشار اسد، رئیس‌جمهور سابق سوریه، متعاقب سرنگونی ناگهانی حکومت ۵۰ ساله خانواده اسد در سوریه، در اولین بیانیه عمومی خود در ۱۶ دسامبر گفت که اصرار مسکو باعث شد تا کشورش را به مقصد روسیه ترک کند.
اسد در بیانیه‌ای منتسب به او که در کانال تلگرامی و صفحه فیسبوک این رئیس‌جمهور مخلوع انتشار یافت، گفت: «خروج من از سوریه نه از قبل برنامه‌ریزی شده بود و نه در ساعات پایانی نبرد رخ داد.»
او در این بیانیه اتفاقات دراماتیک ۷ دسامبر را بازگو می‌کند و از زمانی می‌گوید که شورشیان به رهبری گروه تروریستی هیئت تحریر شام تا دمشق، پایتخت سوریه، پیشروی کردند. اسد گفت که برای نظارت بر عملیات جنگی به پایگاه نظامی روسیه در استان لاذقیه رفته بود اما متوجه شد که نیروهای دولتی پست‌های خود را رها کرده‌اند.
در این بیانیه آمده است: «صبح همان روز به پایگاه هوایی حمیمیم رفتم و معلوم شد که نیروهای ما به‌طور کامل در تمام نقاط عقب‌نشینی کرده و آخرین سنگرهای ارتش نیز سقوط کرده است.»
درحالی‌که شورشیان به پایتخت نزدیک می‌شدند، چشم مردم به تلویزیون دولتی دوخته شده بود. آن‌ها انتظار داشتند که اسد سخنرانی کند. اما فرمانده ارتش بیانیه کوتاهی صادر کرد و به شهروندان هشدار داد که «اخبار نادرستی» را که به گفته او با هدف «بی‌ثبات کردن امنیت کشور» منتشر می‌شوند باور نکنند. این بیانیه موجی از ناامیدی در بین وفاداران اسد ایجاد کرد و باعث شد که از پایتخت خارج شوند.
اسد گفت انجام سخنرانی ممکن نبود، زیرا او در حمیمیم که زیر «حمله سنگین پهپادی» بود، گرفتار شده بود. به گفته اسد، مسکو در عصر روز ۸ دسامبر از فرماندهی پایگاه خواست تا فوراً او را با هواپیما به روسیه منتقل کنند.
در بیانیه اسد آمده است: «خروج من یک روز پس از سقوط دمشق و متعاقب فروپاشی آخرین سنگرهای نظامی و زمین‌گیر شدن تمام نهادهای دولتی انجام گرفت.»
او گفت: «در هیچ مقطعی به کناره‌گیری یا پناهندگی فکر نکردم و این پیشنهاد از جانب هیچ فرد یا حزبی مطرح نشد. تنها راهی که داشتم این بود که به مبارزه با حملات تروریستی ادامه دهم.»
اسد مدت‌هاست که مخالفان حکومت را تروریست می‌خواند، اما هیئت تحریر شام از جانب آمریکا، سازمان ملل و دیگر کشورهای غربی به‌عنوان یک سازمان تروریستی شناخته شده است.
هیئت تحریر شام، که زمانی شاخه‌ای از القاعده سوریه بود، در سال ۲۰۱۶ از این گروه تروریستی جدا شد و نام فعلی را برای خود برگزید. احمد الشراع، رهبر گروه، که بیشتر به نام ابومحمد الجولانی شناخته می‌شود، سعی دارد که حکمرانی خود را در بیشتر نقاط کشور تحکیم کند و قول داده که جامعه‌ای متکثر و پرتحمل می‌سازد. اما پیشینه هیئت تحریر شام باعث شده که بسیاری نسبت به این‌که این گروه به وعده‌های خود عمل می‌کند، شک پیدا کنند.
گمانه‌زنی درباره سرنوشت اسد در پی سکوت یک‌هفته‌ای او بالا گرفت. وزارت امور خارجه روسیه خبر استعفا و خروج او از کشور را اعلام کرد و افزود که کرملین «نقشی در آن مذاکرات نداشته است.»
اسد در بیانیه ۱۶ دسامبر گفت که سکوت او به دلیل شرایط حاکم در آن روزها و قطع کامل ارتباطات به دلایل امنیتی بوده است. او قول داد که «در اولین فرصت» شرح مفصل‌تری از وقایع جاری ارائه خواهد کرد.
اسد در این بیانیه گفت: «هرگز برای منافع شخصی دنبال پست و مقام نبوده و همواره خود را حافظ پروژه‌ای ملی می‌دانستم.» او در ادامه گفت که خروج از سوریه به هیچ عنوان حس عمیقِ تعلق او به سوریه و مردمان این کشور را کم‌رنگ نخواهد کرد.»
