سه کشور بالتیک، لیتوانی، استونی و لتونی، روز شنبه ۲۰ بهمن بهطور رسمی از شبکه برق روسیه جدا شدند و قرار است روز یکشنبه به شبکه برق اروپا متصل شوند.
به گزارش رویترز، این سه کشور برای ۲۴ ساعت در حالت ایزوله فعالیت خواهند کرد تا آزمایشهای نهایی و تنظیم فرکانس انجام شود. هدف از این اقدام، کاهش وابستگی کشورهای بالتیک به شبکه برق روسیه است، شبکهای که از زمان اتحاد جماهیر شوروی تاکنون مورد استفاده قرار گرفته است.
اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، قرار است روز یکشنبه در مراسمی که به مناسبت این انتقال برگزار میشود، سخنرانی کند.
زیگیمانتاس وایچیوناس، وزیر انرژی لیتوانی، در یک نشست خبری اعلام کرد: «ما به هدفی که سالها برای آن تلاش کرده بودیم، رسیدیم. اکنون کنترل در دستان خود ماست.»
در همین راستا، کایا کالاس، نخستوزیر سابق استونی و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، این تحول را یک «پیروزی بزرگ دموکراسی» توصیف کرد.
کاسپارس ملنیس، وزیر انرژی لتونی، نیز در گفتوگو با رویترز تأکید کرد: «ما دیگر اجازه نخواهیم داد روسیه از شبکه برق به عنوان ابزاری برای فشار و باجخواهی استفاده کند. ما به جلو حرکت میکنیم.»
این جدایی از شبکه برق روسیه در ادامه تلاشهای اروپاییها برای کاهش وابستگی انرژی به مسکو صورت میگیرد. در همین راستا، انتقال گاز روسیه به اروپا از طریق اوکراین نیز به زودی متوقف خواهد شد، اقدامی که قرار است به دههها تسلط روسیه بر تأمین گاز اروپا پایان دهد.
پس از حمله نظامی روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲، کشورهای بالتیک خرید برق از روسیه را متوقف کردند، اما تا پیش از این، برای کنترل فرکانسها و تثبیت شبکههای خود همچنان به اتصال به شبکه برق روسیه نیاز داشتند.
مارگوس ساهکنا، وزیر امور خارجه استونی، در این باره گفت: «با قطع وابستگی انرژی، فرصت استفاده از برق بهعنوان سلاح از سوی روسیه را از بین بردهایم.»
وزارت انرژی لیتوانی نیز اعلام کرده است که در صورت بروز کمبود برق، برنامههایی برای کاهش مصرف در نظر گرفته شده است. بر اساس این برنامه، برخی صنایع و کارخانههای بزرگ ممکن است بهطور موقت از شبکه برق قطع شوند تا تأمین برق بخشهای حیاتی و ضروری تضمین شود.
از سال ۲۰۱۸ تاکنون، کشورهای بالتیک ۱.۶ میلیارد یورو برای ارتقای زیرساختهای برق خود هزینه کردهاند تا برای این تغییر آماده شوند. در مقابل، روسیه نیز ۱۰۰ میلیارد روبل (حدود ۱ میلیارد دلار) برای ایجاد زیرساختهای جایگزین در کالینینگراد، از جمله ساخت چندین نیروگاه گازسوز، سرمایهگذاری کرده است.
با این اقدام، یکی از آخرین وابستگیهای سه کشور بالتیک به روسیه از بین میرود و این منطقه یک گام دیگر به ادغام کامل در ساختار انرژی اتحادیه اروپا نزدیکتر میشود.