دونالد ترامپ پس از پیروزی در انتخابات ۵ نوامبر، به‌سرعت درصدد انتخاب مقامات دولت خود برآمده است.
اگرچه دونالد ترامپ به وعده خود برای تحول در ساختار قدرت در واشنگتن عمل کرده، اما تردیدهایی درباره تائید صلاحیت افراد منتخب او در کشمکش‌های مجلس سنا وجود دارد. با این حال، ترامپ ابزاری به نام «انتصاب در زمان تعطیلی» را در اختیار دارد که به وسیله آن، می‌تواند به رد صلاحیت‌های احتمالی واکنش نشان داده و از هرگونه تأخیر در فرایند تشکیل هیئت دولت خود جلوگیری کند.
ترامپ پیش از انتخاب جان تون، نماینده جمهوری‌خواه ایالت داکوتای جنوبی به‌عنوان رهبر جدید اکثریت جمهوری‌خواه، در شبکه‌های اجتماعی گفت که او باید «با تصمیم برای انتصاب در زمان تعطیلی» موافقت کند.
ترامپ در پُستی در شبکه‌های اجتماعی در ۱۰ نوامبر، با اشاره به فضای دوقطبی کنگره و احتمال طول کشیدن فرایند تائید صلاحیت تا «دو سال یا بیشتر» گفت: «[دموکرات‌ها] چهار سال پیش هم همین کار را تکرار کردند، و نمی‌توانیم اجازه تکرار شدن آن را بدهیم. همین حالا باید کرسی‌های خالی را پُر کنیم!»
طبق گفته موسسه غیرانتفاعی «پارتنِرشیپ فور پابلیک سِرویس» که در انتقال قدرت ریاست‌جمهوری نقش داشته، با تحلیف ترامپ حدود ۴۰۰۰ هزار کرسی اجرایی خالی شده و در این میان، انتصاب بیش از ۱۲۰۰ کرسی به تائید مجلس سنا نیاز دارد.
تون در مصاحبه‌ای با شبکه «فاکس نیوز» در ۱۴ نوامبر گفت: «تمام گزینه‌ها برای اطمینان از تائید صلاحیت گزینه‌های هیئت دولت ترامپ روی میز است.»
هیئت دولت رئیس‌جمهور ایالات متحده متشکل از مشاوران عالی‌رتبه، رؤسای سازمان‌ها و وزارتخانه‌هایی است که به او در رهبری قوه مجریه کمک می‌کنند.
بسیاری از افراد منتصب باید از سوی مجلس سنا نیز تائید صلاحیت شده، در حالی که دیگران – از جمله معاون و رئیس دفتر رئیس‌جمهور – نیازی به اخذ رأی اعتماد ندارند.
در ادامه این مطلب با خلاصه‌ای از فرایند تائید صلاحیت هیئت دولت، تاریخچه آن و موانع پیش روی اعضای تیم ترامپ برای دریافت رأی اعتماد آشنا خواهیم شد.
نقش مجلس سنا
طبق اصل دوم قانون اساسی ایالات متحده، قدرت «ارائه مشاوره و تصمیم‌گیری» مجلس سنا بدان معناست که این نهاد، اختیار تائید یا رد صلاحیت نامزدهای منتخب رئیس‌جمهور برای کرسی‌های هیئت دولت، سفارت‌ها، قضات دیوان عالی و سایر مقامات دولت ایالات متحده را دارد.
فرایند بررسی صلاحیت نامزدها، با ارجاع آن‌ها از سوی رئیس اجرایی مجلس سنا به کارگروه‌های مرتبط آغاز می‌شود. سپس این کارگروه‌ها سوابق نامزد را بررسی کرده، و جلسات استماعی داخلی را برای ارزیابی عملکرد وی برگزار می‌کنند. اعضای این کارگروه‌ها در نهایت دیدگاه خود درباره نامزد (شامل مثبت، منفی، بدون رأی و بی‌طرف) را در جلسه علنی مجلس گزارش می‌دهند.
تائید صلاحیت نامزدها در جلسه علنی مجلس نیز مطرح شده، و شایستگی این افراد با کسب اکثریت آرا تائید خواهد شد.
احتمال رد صلاحیت نامزدها چقر است؟
تنها ۹ نامزد هیئت دولت در تاریخ مجلس سنا رد صلاحیت شده‌اند.
جان تایلر با دریافت ۴ رأی عدم اعتماد، رکورددار بیشترین نامزدهای رد صلاحیت شده است. آخرین مورد رد صلاحیت به سال ۱۹۸۹ و ریاست جمهوری جورج اچ. دابلیو. بوش باز می‌گردد. در آن زمان جان تاور، سناتور ایالت تگزاس و نامزد وزارت دفاع بوش به خاطر اتهام اعتیاد به الکل و آزار جنسی رد صلاحیت شد.
در سایر موارد، نامزدی یا احتمال نامزدی بسیاری از افراد پس از مواجهه با موانع فراوان بر سر تائید صلاحیت، از سوی رئیس‌جمهور یا خود افراد لغو شده است؛ مسئله‌ای که چندین بار در دولت قبلی ترامپ اتفاق افتاد.
اندرو پازدر، نامزد وزارت کار دونالد ترامپ به دلیل مواجهه با اتهام عدم پرداخت دستمزد و آزار جنسی در رستوران‌های زیرمجموعه شرکتش، در فوریه سال ۲۰۱۷ از این موقعیت کناره‌گیری کرد.
نامزدی دکتر رانی جکسون – پزشک سابق کاخ سفید – به‌عنوان وزیر امور کهنه سربازان در سال ۲۰۱۸ نیز با وجود انکار اتهام سو رفتار در محیط کار در نهایت لغو شد.
اگرچه رد صلاحیت یا کناره‌گیری نامزدها امری رایج نیست، اما سناتورها می‌توانند از رویکردهای قانونی مختلف برای سنگ‌اندازی در فرایند تائید صلاحیت استفاده کنند. این امر با دوقطبی شدن فزاینده فضای کنگره، تقریباً به بخش جدانشدنی از این فرایند تبدیل شده است.
یک مثال برجسته در این زمینه ممانعت تامی توبرویل – نماینده جمهوری‌خواه ایالت آلاسکا – در جلسه علنی مجلس از انتصاب‌های شتاب‌زده جو بایدن برای وزارت دفاع است.
توبرویل در اعتراض به تصمیم وزارت دفاع برای جبران هزینه سفر کارکنان ارتش برای انجام عمل سقط جنین، به مدت چندین ماه متوالی از انتصاب صدها نفر ممانعت به عمل آورد. توبرویل در نهایت با اطلاع از آمادگی چاک شومر، نماینده دموکرات نیویورک و رهبر پیشین اکثریت مجلس برای دور زدن او و تائید به یک‌باره صدها انتصاب، از ممانعت‌های خود صرف نظر کرد.
منظور از انتصاب در زمان تعطیلی چیست؟
در اصل دوم قانون اساسی ایالات متحده – که به قدرت «ارائه مشاوره و تصمیم‌گیری» مجلس سنا اشاره کرده – رئیس‌جمهور می‌تواند در زمان تعطیلی مجلس سنا افرادی را برای اداره کرسی‌های خالی انتخاب کند.
با این حال، هرگونه انتصاب در زمان تعطیلی موقت بوده و صرفاً تا تشکیل اولین جلسه پس از تعطیلات اعتبار خواهد داشت. این بدان معناست که افراد انتخاب شده، نهایتاً تا دو سال خدمت خواهند کرد.
به دلیل رایج بودن تعطیلی‌های چند ماهه و طولانی مدت در اولین سال‌های فعالیت کنگره، رئیس‌جمهور می‌توانست با انتصاب افراد در کرسی‌های خالی، نسبت به اداره ارکان مختلف دولت در این بازه زمانی اطمینان حاصل کند. با این حال بروز انسدادهای سیاسی فزاینده در واشنگتن، روسای جمهور را به انتصاب در زمان تعطیلی و دور زدن فرایند تائید صلاحیت کنگره – به‌ویژه طی انتخابات میان دوره – ترغیب کرده است.
از سوی دیگر، قانون‌گذاران با تغییر زمان‌بندی فرایندهای حقوقی و تشکیل جلسه‌های «فرمالیته» و فاقد ارزش اجرایی، سعی داشته‌اند تا فرصت انتصابات این چنینی را محدود کنند.
اعضای دیوان عالی ایالات متحده در سال ۲۰۱۴ به اتفاق آرا از اختیار انتصاب در زمان تعطیلی حمایت کردند. به دستور دیوان عالی، رئیس‌جمهور ۱۰ روز پس از آغاز تعطیلی مجلس سنا می‌تواند به‌صورت یک جانبه به انتصاب افراد بپردازد.
مجلس سنا و مجلس نمایندگان هر دو برای تعطیلی بیش از ۳ روز به تائید دیگری نیاز دارند. این بدان معناست که مجلس نمایندگان نیز می‌تواند در تسهیل انتصاب افراد در زمان تعطیلی نقش داشته باشد.
در تاریخ معاصر
باراک اوباما آخرین رئیس‌جمهوری بود که از اختیار انتصاب در زمان تعطیلی برای پر کردن ۳۲ کرسی استفاده کرد. «هیئت ملی اصناف کارگری» در آن سال به خاطر انتصاب سه نفر در زمان تشکیل جلسات فرمالیته مجلس سنا، و نقض رأی دیوان عالی در سال ۲۰۱۴ درباره انتصاب در زمان تعطیلی، از اوباما شکایت کرد.
اطلاعات «دفتر خدمات پژوهشی کنگره» نشان می‌دهد که بیل کلینتون و جورج دابلیو. بوش به ترتیب ۱۳۹ و ۱۷۱ انتصاب در زمان تعطیلی انجام دادند.
لازم به ذکر است که به ندرت از این اختیار برای انتصاب مقامات عالی‌رتبه استفاده می‌شود. در یکی از این موارد نادر در سال ۱۹۹۶، کلینتون از تعطیلی مجلس برای انتصاب میکی کانتور به‌عنوان وزیر بازرگانی ایالات متحده استفاده کرد.
موانع
برخی از انتخاب‌های هیئت دولت ترامپ بحث‌برانگیز بوده‌اند.
انتخاب مت گیتس، فردی محافظه‌کار و نماینده سابق جمهوری‌خواه ایالت فلوریدا به‌عنوان دادستان کل ایالات متحده، بلافاصله واکنش‌هایی را از سوی دموکرات‌ها و حتی جمهوری‌خواهان برانگیخت.
لیسا مرکاوسکی، سناتور جمهوری‌خواه ایالت آلاسکا در واکنش به این خبر در مصاحبه‌ای گفت: «انتظار چنین غافلگیری را نداشتم.» او افزود که گیتس «نامزد به اندازه کافی جدی» برای این پُست نیست.
گیتس یکی از وفاداران کهنه‌کار ترامپ بوده، که از بازبینی کامل نظام قضایی دولت ایالات متحده حمایت می‌کند.
انتخاب رابرت اف. کندی، نامزد سابق ریاست جمهوری به‌عنوان وزیر بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده نیز توجه‌ها را به خود جلب کرده است.
کندی از مخالفان صریح قرنطینه و تزریق اجباری واکسن طی همه‌گیری کووید ۱۹ بود. او همچنین از سازمان غذا و داروی ایالات متحده به خاطر تائید استفاده از افزودنی‌های خوراکی انتقاد کرده، و این امر را با افزایش نرخ ابتلای کودکان آمریکایی به بیماری‌های مزمن و اوتیسم در دهه‌های اخیر مرتبط دانسته است.
با وجود پیروزی اکثریت جمهوری‌خواه در انتخابات مجلس سنا، انتظار می‌رود که هر دو نامزد مذکور نبرد سختی را برای کسب رأی اعتماد پیش رو داشته باشند. اگر تمام اعضای دموکرات و مستقل مجلس سنا رأی مخالف، و رأی تعیین کننده جی دی وَنس – معاون رئیس‌جمهور – موافق باشد، نامزدهای منتخب دونالد ترامپ با رأی مخالف نهایتاً ۳ جمهوری‌خواه برنده خواهند شد.
در صورت عدم کسب رأی اعتماد از سوی اکثریت اعضای سنا، ترامپ همچنان می‌تواند از دوران تعطیلی برای انتصاب این افراد استفاده کند. با این حال، چنین کاری می‌تواند پیامدهای حقوقی را برای او به همراه داشته باشد.
علاوه بر این، کسب اکثریت آرای سناتورها برای تائید تعطیلی مجلس سنا لزوماً نمی‌تواند اختیار این نهاد در «ارائه مشاوره و تصمیم‌گیری» را سلب کند؛ چالشی که احتمالاً بر سر راه تون و وعده او برای «تائید صلاحیت نامزدها طی یک جدول زمانی قاطع» خواهد بود.
او در مصاحبه خود با شبکه «فاکس نیوز» گفت: «جمهوری‌خواهانی که در جلسه علنی با رأی دادن به یک نامزد مشکل دارند، به احتمال زیاد با تعطیلی مجلس سنا نیز مخالفت خواهند کرد. این فرایند نیازمند وجود هماهنگی و رضایت اکثریت اعضای مجلس است.»
مایک جانسون، نماینده جمهوری‌خواه ایالت لوئیزیانا و رئیس مجلس نمایندگان، آمادگی خود برای تائید انتصابات در زمان تعطیلی را اعلام کرده است. او در مصاحبه‌ای با شبکه «فاکس نیوز» در ۱۷ نوامبر گفت: «در زمان مناسب این مسئله را ارزیابی کرده و درباره آن تصمیم خواهیم گرفت. احتمالاً راهی [برای انجام این کار] وجود خواهد داشت که با گذر زمان و با توجه به شرایط مشخص خواهد شد.»
او گفت که رئیس‌جمهوری که با «اکثریت قاطع رأی مردمی» در انتخابات پیروز شده، باید اختیار انتخاب اعضای هیئت دولت خود را داشته باشد.
با این حال، جانسون با اشاره به سابقه خود به‌عنوان یک وکیل افزود که استدلال‌ها علیه دور زدن مجلس سنا را «درک می‌کند.»
او در این باره گفت: «بارها و بارها ثابت کرده‌ام که به سوگندمان برای پاس داشتن قانون اساسی پایبند هستیم. بنابراین، پیش از هر تصمیم تمام جوانب را با دقت در نظر خواهیم گرفت.»
