رهبران بزرگ‌ترین ائتلاف نظامی جهان در هفته جاری وارد پایتخت آمریکا خواهند شد تا راهبردشان را برای مقابله با طیف وسیع بحران‌ها در اروپا، خاورمیانه و هند-آرام مشخص کنند.
نشست سالانه ناتو در واشینگتن به مناسبت هفتادوپنجمین سالگرد تشکیل این ائتلاف دفاعی و در بحبوحه تشدید تنش‌های ژئوپلیتیک در سراسر جهان برگزار می‌شود.
مهم‌ترین نگرانی این ائتلاف، ادامه جنگ روسیه در اوکراین است که بعضاً تهدید کرده که جنگ را به مرزهای بین‌المللی می‌کشاند و قدرت‌های ناتو را نیز که صدها میلیارد دلار کمک‌های بشردوستانه و نظامی در راستای اقدامات نظامی کی‌یف ارائه کرده‌اند، واردِ جنگ می‌کند.
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، از جنگ به‌عنوان یک «عملیات ویژه نظامی» یاد کرده که اهداف آن تقلیل نیروی نظامی اوکراین و جلوگیری از پیوستن این کشور به ناتو اعلام شده است.
پوتین ماه گذشته روی بخش دوم این هدف تأکید کرد و گفت که اگر اوکراین از استان‌های شرقی خود دست بکشد و تعهد بدهد که هرگز عضو ناتو نمی‌شود، روسیه با آتش‌بس موافقت خواهد کرد.
جنگ اوکراین به‌عنوان یک مشوق جانِ تازه‌ای به ائتلاف بی‌جانِ ناتو داده است.
تجاوز روسیه به اوکراین باعث شد که پروتکل الحاق سوئد و فنلاند به ناتو به امضا برسد و موجب شد که بودجه دفاعی ۳۲ کشور عضو ناتو افزایش پیدا کند.
یک مقام ارشد دولت بایدن هفته گذشته طی گفت‌و‌گو با رسانه‌ها اعلام کرد که تعداد کشورهای ناتو که دست‌کم ۲ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را صرف بودجه دفاعی می‌کنند، از ۹ کشور در سال ۲۰۲۰ به ۲۳ کشور افزایش یافته است.
مقام آمریکایی گفت: «این افزایش بسیار قابل‌توجه است. اگر بخواهیم حساب و کتاب کنیم، ناتو از سال ۲۰۲۰ تاکنون درمجموع ۱۸۰ میلیارد دلار در سال هزینه کرده است.»
«از این‌رو، هدف اصلی نشست هفته جاری این است که عزم واحد خود را در قبال اقدامات روسیه برای انفصال همیشگی اوکراین از ناتو نشان دهیم.»
مقام آمریکایی افزود که رهبران ناتو از یک فرماندهی نظامی جدید و مجموعه‌ای از اقلام قابل تحویل برای کمک به آماده‌سازی اوکراین جهت پذیرش مسئولیت‌های «ابتدایی» عضویت در ناتو رونمایی خواهند کرد.
این اقدام که از آن به‌عنوان «پلِ عضویت» اوکراین یاد می‌شود، به واسطه ۲۰ تا ۳۰ قرارداد امنیتی دوجانبه بین کشورهای عضو ناتو و اوکراین تقویت خواهد شد.
با این‌حال، به‌رغم نمایش همبستگی اعضای ناتو مسیرِ واقع‌بینانه‌ای برای عضویت اوکراین در این ائتلاف وجود ندارد.
این بدین دلیل است که اوکراین به جلب حمایت یکپارچه همه اعضای ناتو از جمله مجارستان و ترکیه احتیاج دارد که بعید به نظر می‌رسد با اقدامی که روسیه آن را تحریک‌آمیز می‌داند، موافقت کنند.
مسئله دیگری که در پس‌زمینه خودنمایی می‌کند، تهدید حزب کمونیست چین است که ناتو خود را طی دو سال اخیر به‌طور فزاینده برای مقابله با آن آماده کرده است.
همه کشورهای عضو ناتو در اروپا و آمریکای شمالی واقع شده‌اند اما چینِ کمونیستی در سند راهبردی رسمی ۲۰۲۲ ناتو به‌عنوان یک نگرانی امنیتی جدی لحاظ شده است.
یکی از نگرانی‌های جدی مقامات ناتو، تداوم حمایت اقتصادی و فناورانه حزب کمونیست چین از روسیه است. ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو، پا را از این هم فراتر نهاد و گفت که «چین حامی اصلی اقدامات جنگی روسیه در اروپا محسوب می‌شود.»
آقای استولتنبرگ جنگ روسیه در اوکراین را با آرزوی حزب کمونیست چین برای الحاق اجباری کشور دموکراتیک تایوان به سرزمین اصلی خود مرتبط دانست و افزود که پیروزی روسیه در غرب به تجاوز چین در شرق خواهد انجامید.
کشورهای ناتو همچنان از شنیدنِ این‌که کارزار سایبری مورد حمایت حزب کمونیست چین که توانسته بدافزارهایی را با موفقیت روی ده‌ها هزار سامانه دفاعی غربی پیاده‌سازی کند، در بهت و حیرت به سر می‌برند.
سازمان اطلاعات هلند ماه گذشته فاش کرد که کارزار موسوم به «رخت‌آویز» ۲۰ هزار سیستم را در ده‌ها کشور غربی، سازمان‌های بین‌المللی و شمار زیادی از شرکت‌های صنایع دفاعی به خطر انداخته است.
گستره حملات نشان می‌دهد که این کارزار به دنبال دسترسی مداوم به صنایع دفاعی کشورهای غربی بوده است اما این‌که همه قربانیان عضو ناتو بودند یا ارتباط دیگری با آن داشتند مشخص نیست.
یکی دیگر از موضوعات مورد توجه، جنگ اسرائیل با گروه تروریستی حماس در غزه است که بعضاً با خطر شکل‌گیری یک درگیری منطقه‌ای بزرگ همراه بوده است.
متعاقب حمله تروریستی هفتم اکتبر حماس به اسرائیل در سال ۲۰۲۳ که در آن حدود ۱۲۰۰ نفر- عمدتاً غیرنظامی- کشته و بیش از ۲۵۰ نفر گروگان گرفته شدند، ناتو متعهد شد که از اسرائیل حمایت می‌کند.
با این‌حال، حمایت از اسرائیل برای رهبران جهان که به فکر ایجاد تعادل بین تجهیز تسلیحاتی این کشور و حفظ جان غیرنظامیان غزه هستند، به موضوعی بحث‌برانگیز تبدیل شده است.
آمریکا قانونی را تصویب کرده که بموجب آن از اکتبر ۲۰۲۳ بیش از ۱۳ میلیارد دلار به اسرائیل کمک امنیتی خواهد کرد.
با این‌حال، دولت بایدن تحویل محموله بمب‌های ۲ هزار پوندی را به دلیل نگرانی از به‌کارگیری این تسلیحات در مناطق پرجمعیتی که پناهجویان در آن پناه گرفته‌اند، به تعویق انداخته است.
از این‌رو، پاسخ ائتلاف ناتو به تلاش بی‌وقفه برای دستیابی به آتش‌بس با حماس می‌تواند پیامدهای مختلفی درخصوص راهبرد آمریکا در خاورمیانه داشته باشد.
آخرین مسئله مهمی که وجود دارد، شخصِ جو بایدن است که با انتقاد جمع کوچکی از دموکرات‌های مجلس مواجه شده که معتقدند عملکرد او در اولین مناظره ریاست‌جمهوری با رئیس‌جمهور سابق آمریکا، دونالد، ترامپ نشان می‌دهد که او برای ادامه نامزدی در دومین دوره ریاست‌جمهوری خود صلاحیت ندارد.
به دنبال این اعتراضات، بایدن یادآور شد که به رقابت ادامه می‌دهد و معتقد است که بهترین گزینه دموکرات‌ها برای تضمین پیروزی در انتخابات ماه نوامبر است.
دیدارهای پیش‌بینی‌نشده در هفته جاری، قرار گرفتن جلوی دوربین خبرنگاران و ضیافت شام با دیگر رهبران جهان به رئیس‌جمهور آمریکا فرصت می‌دهد تا به اعضای حزب، مردم آمریکا و دیگر کشورهای جهان ثابت کند که از توانایی لازم برای تصدی مقام ریاست‌جمهوری برخوردار است.
