پشت سر گذاشتن شر: «ویرانی سودوم و گومورا»

کشف خود: هنر سنتی چه ارمغانی برای وجود انسان دارد

به­‌سختی می‌­توان پیامد اعمال را انکار کرد. این عواقب نه­‌تنها روی کسی که دست به انجام رفتار می‌­زند بلکه روی محیط او نیز اثر می­‌گذارد. خانه، خانواده و دوستان تحت تاثیر رفتار ما قرار دارند.

اگر پیامد رفتار فرد را به اعمالی که از جامعه سر می‌­زند تعمیم دهیم، می‌­بینیم که کل شهر، استان یا کشور تحت­‌الشعاع قرار می­‌گیرد. داستان شهرهای سودوم و گومورا نمونه­‌ای از این واقعیت است که رفتار دو جامعه، به‌­دلیل ذات شری که دارند، به ویرانی آن می­‌انجامد.

شهر شیطان

شهر‌‌‏های سودوم و گومورا به گناهکاری مشهورند. خداوند قصد داشت سودوم و گومورا را به دلیل گناهان ساکنان از بین ببرد اما آبراهام شفاعت مردمان را کرد. او از خدا خواست از خون افراد پاکدامن بگذرد و خداوند پذیرفت که اگر تنها ۱۰ انسان پاکدامن در شهر وجود داشته باشد، از گناه همه بگذرد.

خداوند دو فرشته نزد برادرزاده­ آبراهام، لوط، می­‌فرستد. لوط با آغوش باز از فرشته‌­ها پذیرایی می­‌کند اما جمعی از افراد شریر بیرون خانه­ لوط از او می‌خواهند دو فرشته را تحویل‌شان دهد. لوط در عوض دختران خود را پیشکش می­‌کند اما آن جماعت راضی نمی­‌شوند. فرشتگان در پاسخ آن افراد شریر را نابینا می‌­سازند.

در این زمان که خدا به جز لوط و خانواده­اش هیچ­کس را پاکدامن نمی­‌یابد، می‌خواهد که شهر را نابود ­کند. فرشتگان به لوط و خانواده­ او دستور می­‌دهند بگریزند و پشت سرشان را نگاه نکنند. سولفور و آتش روی شهر و ساکنان گناهکار آن می­‌بارد. همسر لوط برای دیدن لاشه­‌ها روی برمی­‌گرداند و به کوه نمک تبدیل می‌­شود.

جان مارتین

جان مارتین، نقاش قرن ۱۹، به نگارگری مناظر و شهرهای مذهبی مشهور است. مارتین در تابلوی خود به نام «ویرانی سودوم و گومورا» لحظه­ فرار لوط و خانواده‌­اش از شهر در حال سوختن را به تصویر کشیده است.

در سمت چپ تصویر، شهرهای سوخته در پس‌­زمینه قابل رویت است. اگر به تصویر خیره شویم می­‌بینیم شهرها در مقایسه با روشنایی شعله­‌های زرد که گرمای شدید را نشان می­‌دهد چقدر تاریک و سیاهند.

تضاد میان تاریکی شهر و روشنایی آتش چنان تحرکی به نقاشی می­‌دهد که در غیر این صورت تا این اندازه پویا نمی­‌نمود. دود آن­چنان از شهر بالا می­‌رود که انگار تمام شهر تالاری است که آتش در آن روشن­‌تر می‌­سوزد. ابر دود از سمت چپ تا نیمه­ راست تابلو کشیده شده و انرژی نقاشی را دوچندان می‌کند.

در انتهای دو شهر، با تقسیم تصویر به دو نیمه، همسر لوط دیده می­‌شود. او درحالی به تصویر کشیده شده که دارد به پشت سر می­‌نگرد و صاعقه از بالای سمت راست تصویر به او اصابت می­‌کند.

باقی خاندان لوط در انتهای سمت راست تصویر درحال فرار به سمت جان پناه نمایش داده می­‌شوند. سرهای‌شان پایین و چشم­‌ها رو به جلوست. کنتراست محیطی که به آن پناه می­برند کم و کم­تر می­شود.

همسر لوط برای دیدن شر روی برمی­‌گرداند و نابود می­‌شود.

پاک نگه داشتن روح و پشت سر گذاشتن شر

با دیدن تابلوی مارتین، «ویرانی سودوم و گومورا»، فورا با خودم فکر می­‌کنم این تصویر برای دنیای درون من، قلب، ذهن و شخصیتم چه مفهومی دارد. این دو شهر برای من نماینده­ پیامد اعمالم- نه فقط برای محیط بلکه برای روحم- هستند.

روح، مانند شهر، با رفتار ما ساخته و نابود می­‌شود. پاکدامنی روحمان را مترقی و هدفمند می­‌سازد. ناپاکی به خشونت و نابودی می‌­انجامد. افراد پاکدامن سلامت و نفع عموم را در نظر می­‌گیرند و افراد ناپاک با امیال شخصی خود همه­‌چیز و همه­‌کس را خودخواهانه به نابودی می­‌کشانند.

روح، قلب و ذهن امروز ما پر از فضیلت است یا سرشار از گناه؟ شاید هردو در وجود ما رخنه کرده و اگر این­طور است، کدام یک برتری دارد؟

تابلوی مارتین سودوم و گومورا را در مقایسه با شعله­‌هایی که نابودشان می­‌کند بسیار تیره نشان می­‌دهد. این تضاد پررنگ باعث می­‌شود به تفاوت چشمگیر میان تقوا و گناه بیندیشم و شعله­‌ها، این نمایندگان تقوا، همیشه قدرت هضم و نابودی آلودگی گناه را دارند. شر در حضور پاکدامنی هیچ شانسی ندارد.

لازمه­ پاکدامنی این است که شر را برای همیشه پشت سر بگذاریم. باید به بدی پشت کنیم وگرنه روحمان را تسلیم شقاوتی می­‌کنیم که آن را مانند نمک سست می­‌کند. شاید اگر از بدی روی برگردانیم، تضاد پررنگ میان پاکدامنی و شر به آرامش درونی برسد که گواه نزدیک شدن ما به خداست.

هنر توانایی خارق­العاده‌­ای در اشاره به امور پنهانی دارد تا از خود بپرسیم «چنین چیزی برای من و دیگران که آن را می­بینند چه مفهومی دارد؟» «چه تاثیری در گذشته داشته و ممکن است چه تاثیری روی آینده بگذارد؟» «درمورد تجارب بشری چه به ما می‌­گوید؟».

اریک بس یک هنرمند بازنمودی تجربی است. او در حال حاضر دانشجوی دکتری موسسه­ پژوهش در زمینه­ هنرهای بصری است.

مطالب دیگر:

شرکت «جانسون اند جانسون» شروع فاز سوم آزمایش واکسن ویروس حزب کمونیست چین  را اعلام کرد

پمپئو به انتقادهایی که از او به عنوان وزیر امور خارجه «کاملا مذهبی» می‌شود، پاسخ می‌دهد

وقتی مأموران پلیس دیگر برای دیکتاتورها کار نمی‌کنند