وقتی سربازان وارد پکن شدند و مقامات از بلندگوها به مردم گفتند که در خانه بمانند، یوان هونگ‌بینگ برعکس عمل کرد و دل به دریا زد و در قلب ماجرا قرار گرفت.
یوان در بحبوحه فریادها، تیراندازی‌ها و تانک‌ها بین بیمارستان‌ها و میدان تیان‌آن‌من می‌دوید و زخمی‌ها را روی دوش خود جابه‌جا می‌کرد.
تانک‌های نظامی در حوالی میدان چند دانشجوی معترض را که در حال فرار بودند تعقیب کردند و آن‌ها را مماس با حصار فلزی حاشیه جاده درهم کوبیدند.
یکی از آن‌ها در آستانه مرگ همچنان پرچمی را با دو دست نگه‌داشته بود.
یوان، که پیراهنش آغشته به خون افرادی بود که سعی داشت نجات‌شان دهد، گفت: «صدای خونی که از پیکر قربانیان به بیرون فوران می‌کرد، از غرش تانک‌ها بلندتر بود.»
او به اپک تایمز گفت: «این نشانه وحشیگری حزب کمونیست چین است.»
سی‌و‌پنج سال از آن شبِ خونین که اکنون به‌عنوان کشتار تیان‌آن‌من شناخته می‌شود، می‌گذرد. رژیم در آن‌روز به‌سوی دانشجویان غیرمسلح که می‌خواستند چین کمونیستی را به سمت فضای باز و دموکراسی سوق دهند، آتش گشود.
برآورد تعداد کشته‌ها از صدها تا هزاران نفر متغیر است اما اطلاعات افشاشده بریتانیا در سال ۲۰۱۷ نشان داد که تعداد کشته‌ها ۱۰هزار نفر بوده است.
سرپیچی
آقای یوان، استاد حقوق دانشگاه پکن، پس از سپری کردن شش ماه از حبس خود که به دلیل فعالیت‌های سیاسی به آن محکوم شده بود، از چین فرار کرد.
بسیاری دیگر که جان سالم به‌در بردند، با تلافی رژیم مواجه شدند، کسب‌وکار مورد علاقه خود را از دست دادند یا برای همیشه تحت نظارت پلیس چین قرار گرفتند.
این موضوع همچنان جزو موضوعاتی است که بشدت در چین سانسور می‌شود و مقامات برای جلوگیری از برگزاری مراسم یادبود این حادثه، اقدام به بازداشت فعالان می‌کنند یا آن‌ها را در حبس خانگی قرار می‌دهند.
کلمات کلیدی مرتبط با این حادثه نیز در اینترنت با سانسور مواجه می‌شوند.
در اکتبر سال ۲۰۲۳، تصویر دو دونده چینی با شماره‌های شش و چهار در مسابقه فینال دوی ۱۰۰ متر با مانع در بازی‌های آسیایی که یکدیگر را در آغوش گرفته بودند، در رسانه‌های چینی سانسور شد؛ زیرا اعداد روی لباس آن‌ها- شش و چهار- به‌طور تصادفی یادآور تاریخ قتل عام سال ۱۹۸۹ بود.
مراسم یادبود سالانه در هنگ‌کنگ که زمانی ۱۸۰هزار نفر را به خیابان‌ها می‌کشاند، با تشدید سرکوب رژیم کم‌رنگ شد.
اما سانسور رژیم شاهدان و فعالان دموکراسی‌خواه را از تلاش برای زنده نگه‌داشتن یاد و خاطره این حادثه منصرف نکرد.
نیویورک یکی از بسیار شهرهای جهان است که در آن دموکراسی‌خواهان جهت سوگواری برای قربانیان دست به راهپیمایی زدند.
وانگ جونتائو، یکی از رهبران سابق جنبش دانشجویی تیان‌آن‌من، در روز ۲ ژوئن در رویداد نیویورک به اپک تایمز گفت: «حزب کمونیست نماینده چینی‌ها نیست.»
او در مقابل بنرهایی که قتل عام سال ۱۹۸۹ را به تصویر می‌کشیدند و درباره «نفوذ حزب کمونیست چین در آمریکا» هشدار می‌دادند، تظاهرکنندگان را به سر دادن شعار «نابود باد حزب کمونیست چین» تشویق می‌کرد.
به‌رغم سرکوب فزاینده آزادی‌ها در هنگ‌کنگ، مجله محلی چینی‌زبان کریستین تایمز بخش عمده‌ای از جلد نسخه ۲ ژوئن را خالی گذاشت و در سرمقاله خود از «گذار از بهار به تابستان» نوشت که معمولاً از آن برای اشاره به حادثه میدان تیان‌آن‌من استفاده می‌شود.
در سرمقاله کریستین تایمز آمده است: «مواجهه صادقانه با گذشته، تنها راه رویارویی با آینده است.»
تهدید فعالان چینی به داخل چین محدود نمی‌شود.
دگراندیش برجسته چینی، شنگ شوئه، پس از انتشار پستی در شبکه اجتماعی ایکس که در آن از حضور خود در مراسم سالگرد حادثه تیان‌آن‌من در لس‌آنجلس نوشته بود، پیام‌های تهدیدآمیز بسیاری دریافت کرد که بسیاری از آن‌ها به زبان چینی بودند. یکی از کاربران او را به مرگ تهدید کرده بود.
او نوشته بود: «نمی‌دانم کدام‌یک سفت‌تر است: سر تو یا گلوله ۹ میلی‌متری؟ کلاه ایمنی نپوش، بگذار امتحان کنم. من ساکن لس‌آنجلس هستم و تو را از دور زیر نظر دارم.»
خانم شنگ موضوع را به پلیس محلی گزارش داد و پلیس پیشنهاد لغو مراسم را مطرح کرد که با مخالفت خانم شنگ مواجه شد.
او به اپک تایمز گفت: «هدف آن‌ها بستن دهان من است. اگر من با این تهدید جا بزنم، آن‌ها پیروز می‌شوند و به خواسته خود می‌رسند، مگر نه؟ بعد از این می‌توانند همین تاکتیک را علیه دیگرانی که هنوز جرأت حرف زدن دارند پیاده کنند.
«میراث کمونیسم»
بنای یادبودی در شهر آستین در ایالت تگزاس برای گرامی‌داشت قربانیان کمونیسم در دست ساخت است؛ اقدامی که تگزاس را به اولین ایالت آمریکا تبدیل می‌کند که دست به چنین کاری زده است.
بنای یادبود انتخابی در این مکان، نسخه مشابه الهه دموکراسی است که نخستین‌بار در جریان قیام دانشجویی سال ۱۹۸۹ در میدان تیان‌آن‌من نصب شد.
نماینده ایالتی، تام اولیورسن، که اراده او راه را برای ساخت این بنای یادبود هموار کرد، به رسانه خواهر اپک تایمز، ان‌تی‌دی، گفت: «ما درباره یک مسئله فرضی صحبت نمی‌کنیم؛ مسئله یک سبک حکمرانی و یک شیوه زندگی است که به وحشیگری منجر می‌شود و این وحشیگری را در سراسر جهان اشاعه می‌دهد.»
آقای اولیورسن پس از بازدید از بنای یادبود قربانیان کمونیسم در واشینگتن، که نسخه مشابه الهه دموکراسی است، به فکر اجرای این پروژه افتاد.
او گفت: «تگزاس مردمان زیادی از نقاط مختلف جهان دارد که کمونیسم را با پوست و گوشت خود تجربه کرده‌اند یا خویشاوندانی دارند که در کشورهای کمونیستی رنج کشیده‌اند. داشتن این بنای تاریخی نمادِ جان‌های بی‌گناهی است که در چین و سراسر جهان به واسطه کمونیسم از بین رفتند. امیدواریم که نسل‌های آتی تگزاس هرگز میراث حقیقی کمونیسم را از یاد نبرند.»
قتل عام میدان تیان‌آن‌من در سال ۱۹۸۹ بسیاری را از حزب کمونیست چین مأیوس کرد اما اتفاقات امروز آن‌ها را مطمئن‌تر کرده که دنیا از آن‌ها حمایت می‌کند، نه حزب کمونیست چین.
لی ینگژی که مانند آقای یوان به دلیل مشارکت در تظاهرات تیان‌آن‌من به شش ماه حبس محکوم شد، از جوانانی گفت که در اواخر سال ۲۰۲۲ پس از اتمام قرنطینه سه ساله چین که تا حد زیادی کشور را به «زندانی بزرگ» تبدیل کرده بود، دست به تظاهرات زدند. او گفت: «این نشان می‌دهد که شدت سرکوب رژیم به کجا رسیده و در عین‌حال چقدر شکننده است.»
او به اپک تایمز گفت: «این رژیم ظالم باید سرنگون شود و آن‌روز در راه است.»
